در نظر صدرايی هر گونه حقوق و كرامت انسانی منشأ الهی دارد؛ يعنی اگر من واجد حقی هستم، اين حق ناشی از ارتباط انسان با خداست. ارتباط با خدا يكسری حقوق خاص برای انسان ايجاد می كند، حتی اگر همه تجمع كنند و رأی دهند كه اين كرامت و حق برای انسان نباشد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، حميدرضا آيت اللهی، رئيس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در شانزدهمين همايش بزرگداشت حكيم صدر المتألهين شيرازی، در مركز همايشهای بين المللی نيايش، در مورد كرامت و حقوق انسان گفت: مقايسه ای بين حكمت متعاليه و نگرشهای اومانيستی انسان در قرون وسطی نشان می دهد كه انسان مكلف بود نه محق و رفته رفته اين تكليف تبديل به حق شد.
وی افزود: حقوق در نگاه اومانيستی به چه معنايی دارد؟، اومانيست يعنی مورد توجه بودن نوع انسان. شخصی می گفت اومانيسم يعنی خليفه الله بودن انسان و ارزش انسان كه ميان اين دو مطلب خلط شده است. در يك نگاه انسان محور عالم است، اما در نگاه ديگر انسان محور حقانيت است.
آيت اللهی اظهار كرد: انسان مورد توجه است و حقوق ذاتی دارد. كرامت انسانی براساس عقلانيت انسان است. در تصيم گيری های اخلاقی كسانيكه با مرگ از روی ترحم مخالفت دارند، دليلشان كرامت انسانی است؛ يعنی ما نمی توانيم انسانی را به دليل درد و رنج بكشيم.
وی ادامه داد: در نگاه اومانيستی به انسان اهميت داده می شود، اما مبنای اهميت دادن به انسان مشخص نيست و ملاك كرامت در اكثر اوقات با رفاه اشتباه می شود، انسانی باكرامت است كه در رفاه زندگی كند و در مرتبه پائين تر كه با لذت طلبی مترادف می شود.
وی افزود: هنگامی كه صحبت از آزادی جنسی می شود، سخنی از كرامت به ميان می آيد، اما لغت كرامت در اينجا اجماعی ميان برخی از افراد است. اما در نظر صدرايی هر گونه حقوق و كرامت انسانی منشأ الهی دارد؛ يعنی انسان يك كرامت و حق ربطی و رابط دارد؛ يعنی اينكه اگر من واجد حقی هستم، اين حق ناشی از ارتباط انسان با خداست. ارتباط با خدا يكسری حقوق خاص برای انسان ايجاد می كند، حتی اگر همه تجمع كنند و رأی دهند كه اين كرامت و حق برای انسان نباشد.
حميدرضا آيت اللهی گفت: در تمام اديان توحيدی مطرح شده كه اگر يك انسان را بكشيم، تمام انسانها را كشته ايم، حتی اگر يك انسان عالم يك انسان ضعيف و معلول را بكشد، همه می گويند كرامت انسانی خدشه دار شده است. تمام اين موارد در نگاه اومانيستی برمی گردد به خود انسان؛ يعنی انسان خود محور همه چيز قرار می گيرد، اما در نگاه خليفةاللهی اين حقوق به رابطه انسان با يك موجود مستقل و استقلالی برمی گردد. در غرب نيز هم به كرامت انسانی اهميت داده می شود و بيشتر از ما عملياتی كرده اند، اما نگاهشان به انسان كاملاً با نگاه اسلامی فرق می كند.
وی خاطرنشان كرد: آنچه را نمی توان در نگاه اومانيستی مطرح كرد، نگاه پرستش نسبت به انسان است؛ يعنی انسان خود را در مقابل موجودی خاضع ببيند. در نگاه اومانيستی نيز می تواند پرستش مطرح باشد، زيرا پرستش بهجت و لذت معنوی برای انسان می آورد. بنابراين خود پرستش مورد اهميت نيست. اما چه كرامتی بالاتر از اينكه انسان كرامت خود را از موجودی باكرامت بسيار بالا بگيرد.