جام جم آنلاين: ژاپني‌ها در حال ساخت يك آسانسور فضايي هستند و اميدوارند بتوانند تا سال 2050 آن را افتتاح كنند.

شركت ساختماني «اوباياشي» قول داده است نيمه قرن جاري، بهره‌برداري از آسانسوري به ارتفاع 36هزار كيلومتر (36 برابر ارتفاع جو زمين) را آغاز كند.

اين شركت قصد دارد از لوله‌هاي نانوكربني كه 20 برابر محكم‌تر از فولاد است، براي ساخت كابل اين آسانسور استفاده كند.

قرار است براي ساخت اين دستگاه، از كابل‌هايي به طول كلي 96هزار كيلومتر براي بالا و پايين‌بردن اتاقك آسانسور استفاده شود. به اين ترتيب طول كابل به‌كار رفته در اين تجهيزات، حدود يك‌چهارم فاصله زمين تا ماه خواهد شد.

علاوه‌براين، اتاقك اين آسانسور ظرفيت 30 نفر را خواهد داشت و با سرعتي حدود 200 كيلومتر در ساعت، مسافت 36 هزار كيلومتري بين مبدا و مقصد را طي مي‌كند.

هرچند ايده ساخت آسانسور فضايي بسيار تخيلي و بلندپروازانه به‌نظر مي‌رسد، اما چندان جديد نيست. يكي از كساني كه ايده ساخت آسانسور فضايي را پروبال داده و آن را بين مردم گسترش داد، دانشمند و نويسنده نامدار آرتور‌ سي. كلارك بود.

وي در يكي از رمان‌هاي خود نوشت: «...مهندسان يك آسانسور فضايي را در قله كوهي در جزيره‌اي خيالي به نام تاپروبان تاسيس كردند...» (اين جزيره خيالي در مجاورت سريلانكا قرار دارد كه آرتور سي. كلارك مدتي را در آنجا مقيم بود.) در آن رمان، مهندسان از مواد بسيار پيشرفته‌اي همچون الياف‌هاي كربن استفاده مي‌كردند.

اين كتاب توانست ايده آسانسورهاي فضايي را از محدوده اجتماعي نويسندگان علمي ـ تخيلي خارج كرده و عموم مردم را با اين ايده آشنا سازد اما بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه آرتور سي. كلارك نيز اولين نفري نبود كه اين ايده را مطرح مي‌كرد.

بسيار پيشتر از او، يعني در سال ۱۸۹۵، دانشمندي روسي به نام كنستانتين تسيولكوفسكي از برج ايفل در پاريس ديدار كرد و ايده چنين آسانسوري به ذهنش خطور كرد.

وي ايده ساخت يك قلعه فضايي را در انتهاي يك كابل دوكي‌شكل در ذهن خود مي‌پروراند، به‌طوري كه اين قلعه در مدار زمين ‌ايستا، حول زمين گردش كند. (پايگاه زمين‌ايستا يعني اين پايگاه را در ارتفاع بخصوصي از سطح زمين قرار دهيم كه پايگاه در تمام مدت چرخش حول كره زمين، بالاي يك نقطه مشخص قرار گيرد).

ايده وي به افسانه كودكانه «جك و لوبياي سحرآميز» شباهت بسيار داشت جز آن‌كه در برج تسيولكوفسكي آسانسوري به قلعه صعود مي‌كرد.

بعدها دانشمند روسي ديگري به نام يوري آرتستوتانف سال ۱۹۶۰ ايده‌هاي اوليه مربوط به آسانسور فضايي را ارائه كرد.

وي داستانش را در پراودا به چاپ رساند، اما هرگز توجه غربي‌ها را به خود جلب نكرد. سال ۱۹۶۶ مجله ساينس مطلب كوتاهي را به قلم جان ايزاك، اقيانوس‌شناس آمريكايي چاپ كرد كه در مورد دو رشته سيم نازك بود كه تا پايگاه زمين‌ايستا ادامه مي‌يافت.

اين مطلب نيز توجه چنداني را به خود جلب نكرد. در نهايت جروم پيرسون از آزمايشگاه تحقيقاتي نيروي هوايي، مقاله‌اي را در سال ۱۹۶۵ منتشر كرد كه توجه انجمن مهندسان پروازهاي فضايي را به خود جلب كرد. همين مقاله بود كه الهام‌بخش كلارك در نوشتن رمان مشهورش شد.

پيرسون از آسانسور فضايي به عنوان ابزاري براي كاهش هزينه‌ها در ناسا نام برد. پيرسون در توضيح نظريه خود مي‌گويد: «يكي از اساسي‌ترين مسائلي كه ما هم‌اكنون با آن مواجهيم، هزينه‌هاي بسيار سنگين سفر به ماه است، شايد آسانسور فضايي راهي براي كاهش اين هزينه‌ها باشد.»

يكي از فوايد برج تسيولكوفسكي اين است كه مي‌توان بدون استفاده از موشك‌ها به فضا دست يافت.