رئيس پژوهشكده دين‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی عناوينی چون «ليلة القدر»، «يوم الله»، جامع جميع حقايق وجودی و كمالی، جامع قرآن انزالی و تنزيلی و موضع سرّ الهی، را از جمله مقامات ذكر شده برای حضرت زهرا(س) در رساله عرفانی «فص حكمة عصمتية فی كلمة فاطميه» برشمرد.

حجت‌الاسلام والمسلمين محمدجواد رودگر، رئيس پژوهشكده دين‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، درباره رساله عرفانی «فص حكمة عصمتية فی كلمة فاطميه» اثر آيت‌الله حسن‌زاده آملی اظهار كرد: اين رساله قدسيه و نوريه با هدف تتميم فصوص‌الحكم ابن‌عربی و با انگيزه تبيين ابعاد وجودی و شخصيت حقيقی حضرت صديقه طاهره(س) و مقامات بلند و رفيع علمی و عملی آن يادگار و وديعه پيامبر اكرم(ص) به رشته تحرير درآمده است.

نويسنده كتاب‌های «عرفان قرآن» و «زهره آسمان» تصريح كرد: نگارش اين رساله معنوی می‌تواند آفاق جديد و فصولی نوين در جهت تأمل، تدقيق و تحقيق درباره فاطمه زهرا(س) بازگشايد و راه استكمال و ولايت را در مقام قرب الی‌الله و لقاء رب نشان دهد و اوصاف ناگفته و ويژگی‌های نانوشته‌ای از لايه‌های باطن آن حضرت را متجلی كند.

وی درباره ويژگی‌های كلی ظاهری و محتوايی اين اثر تصريح كرد: اين رساله 22 موضوع را شامل می‌شود كه علامه حسن‌زاده آملی آن را در 19 فصل شرح كرده‌اند. در اين رساله با روش تركيبی عقل، نقل و كشف (برهان، عرفان و قرآن)، به ابعاد و زوايای شخصيت اسرارآميز و در عين حال، همه‌جانبه انسان كامل و معصومی همچون فاطمه زهرا(س)، به عنوان بنيه محمدی(ص) و بقيه نبوت و رسالت حضرت ختمی مرتبت و مظهر تام ليلة‌القدر و «ام ابيها» و «ام الائمه» و كوثر آفرينش، پرداخته شده است.

رودگر افزود: علامه حسن‌زاده آملی اين رساله را تتمه فصوص‌الحكم ابن‌عربی و فص بيست و هشتم آن قرار داده است كه در حقيقت، نور و فروغ ويژه‌ای بر فصوص‌الحكم تابانده و خورشيد ولايت را از شرق حكمت و معرفت فصوص ابن عربی طالع كرده و خلأ بسيار عميق آن را پوشانده است. اين رساله مصداق «رزق كريم» فراروی عقول و قلوب پاك و جان‌های شيفته و تشنه اصحاب حكمت و ارباب معرفت و دردمندان ولايت است.

حضرت زهرا(س) وديعه رسول خدا(ص) و انسيه حورا و عالم به غيب سماوات و ارض و ملك و ملكوت است. بدان دليل «فاطمه» ناميده شد كه خلق از ادراك و معرفت ذات و هويتش محرومند؛ هم‌چنان‌كه فرمود: «اِنّما سُمّيت فاطمة لانَّ الخلقَ فُطِموا عَن معرفتِها»

وی اضافه كرد: در اين رساله ولايت‌شناسی و ولی‌شناسی صورت ديگری به خود گرفته و از سرشت و شاكله يادگار رسول خدا(ص) و مصداق بارز ليلةالقدر، قرآن ناطق، كلمه تامه الهيه، صراط مستقيم، وجه رب، اسم اعظم الهی، خليفه خدا، صاحب ولايت الهیّه، حبل متين و عروه وثيق الهی، صاحب نبوت تعريفی و وحی تسديری و مقامات حيرت‌انگيز و رازمند و فرازمند علمی و عملی انسان كامل و مكملی مانند حضرت فاطمه زهرا(س) سخن به ميان آمده است.

رودگر در بخشی از سخنان خود اظهار كرد: علامه حسن‌زاده آملی در اين رساله عرفانی، آفاق گسترده و نوينی از شاكله و شخصيت حضرت زهرا(س) گشوده‌اند كه مستند و مستفيد از آيات قرآن و تفسير انفسی و تأويل كتاب قويم الهی و احاديث و روايات صادر شده از زبان صدق حضرت معصوم(ع) و برگرفته از منشآت وجودی حضرت زهرا(س) در قالب خطبه‌ها، ادعيه، نيايش‌ها و احاديث است.

وی در تبيين مقامات حضرت صديقه طاهره(س) در «فص فاطميه» بيان كرد: در اين رساله معنوی حضرت زهرا(س) به عنوان «انسان كامل، خليفه الهی و حجت بالغه حق» و «مظهر نفس كل» كه دربردارنده ملك و ملكوت، غيب و شهادت و قوس نزول و صعود هستی است، معرفی شده است. همچنين ايشان «ميوه درخت وجود است كه غايت حركت ايجادی و وجودی است؛ پس او شجره طيبه‌ای است در هر زمان و مكان، ميوه‌های شيرين و دل‌نشينی دارد و مايه بركت و خير كثير، بلكه «كوثر» است».

شارح «رساله الولاية» علامه طباطبايی «حقيقت ام الكتاب» و مصداق «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَان» (الرحمن/19) را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرا(س) در اين رساله برشمرد و اظهار كرد: آن حضرت(س) مطلع انوار علوی، مشكات ولايت و وعاء معرفت، ام الائمه و ام‌ ابيها، صاحب عصمت كبری (جوهر قدسی و صاحب قوت نوريه ملكوتی) و دارای همسری معصوم، انسان كامل، صاحب مقام ولايت كليه و امامت حقيقيه و حجت تام و كامل حق و نقش رسول خدا(ص) است و اگر علی(ع) نبود، كفوی برای فاطمه(س) نبود.

رودگر همچنين مصداق بودن برای آياتی چون مباهله، تطهير، مودت، هل‌اتی و مقربين را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرا(س) برشمرد و خاطرنشان كرد: در اين رساله حضرت صديقه طاهره(س) مقصود هستی و غايت آفرينش است كه هستی و آفرينش به طفيل وجود او ظهور يافت، ايشان «ليلة القدر» و «يوم الله» و جامع جميع حقايق وجودی و كمالی است.

زهرای اطهر(س) «ميوه درخت وجود است كه غايت حركت ايجادی و وجودی است؛ پس او شجره طيبه‌ای است در هر زمان و مكان، ميوه‌های شيرين و دل‌نشينی دارد و مايه بركت و خير كثير، بلكه «كوثر» است

رئيس پژوهشكده دين‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی عنوان كرد: حضرت زهرا(س) قرآن ناطق، مفسر حقيقی قرآن و از مصاديق اتم و اجمل راسخان در علم و تأويل‌شناسان است. ايشان همچنين بنيه و سينه رسول خدا(ص) و پاره تن و ميوه دل پيامبر اكرم(ص) است. فاطمه(س) ذات و مقامات معرفتی معنويتی دارد كه غير از انسان كامل، كسی را يارای شناخت و ادراك حقايق نوری و قدسی وجود آن گوهر آفرينش و كوثر هستی نيست.

وی در بيان مقامات حضرت صديقه طاهره(س) در «فص فاطميه» ادامه داد: حضرت زهرا(س) صاحب قيام ولايت الهيه و نبوت مقاميه و تعريفيه است؛ ايشان كلمه تامه حق، وجه رب، صراط مستقيم الهی و حبل متين خدای سبحان، مظهر جامع اسماء حسنای حق و جامع اسماء جمال و جلال خدای سبحان و صاحب قلب و مقام «احسان» و شهود رب است.

نويسنده كتاب‌های «عرفان قرآن» و «زهره آسمان» جامع قرآن انزالی و تنزيلی، صاحب معرفت ناب، حكمت زلال و علوم لدنی و افاضی الهی، محدَّثه و محدِّثه و سيده نساء عالمين از اولين تا آخرين را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرای اطهر(س) در فص فاطميه برشمرد و افزود: ايشان همچنين صاحب وحی انبائی و سديدی و مخاطب جبرئيل امين(ع) و صاحب صحيفه فاطميه است كه علم ما كان، ما يكون و هو كائن در آن درج شده و اينك در دست با كفايت بقية الله الاعظم(عج) است.

رودگر افزود: حضرت فاطمه(س) مخاطب به خطاب «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ...» (فجر/27 ـ 30) و دارای مقام جنت ذات و لقای رب و وصال محبوب است. ايشان مظهر علم و عمل الهی و ايمان و عمل صالح و اسوه كمال وجودی در ساحت علمی و عينی، اساس دين، عماد يقين، كهف قرآن كريم و موضع سرّ الهی و دارنده خصايص حق ولايت است.

اين محقق و پژوهشگر عرفان اسلامی با بيان اين‌كه محور آل كسا و خامس آل عبا بودن از ديگر مقامات و صفات مذكور برای حضرت زهرا(س) در «فص فاطميه» است، در بيان ديگر مقامات ايشان در اين رساله عرفانی خاطرنشان كرد: ايشان وديعه رسول خدا(ص) و انسيه حورا و عالم به غيب سماوات و ارض و ملك و ملكوت است. بدان دليل «فاطمه» ناميده شد كه خلق از ادراك و معرفت ذات و هويتش محرومند؛ هم‌چنان‌كه فرمود: «اِنّما سُمّيت فاطمة لانَّ الخلقَ فُطِموا عَن معرفتِها».