استاد حوزه و دانشگاه اظهار كرد: كارلوس كاستاندا تكنيك‌هايی چند برای رهايی از رويابينی معرفی می‌كند كه يكی از آنها «حماقت ساختگی» يعنی احمق جلوه دادن خود در برابر ديگران است و اين امر كاملاً با كرامت انسانی و عزت نفس كه در آموزه‌های اسلامی بدان بسيار سفارش شده، در تعارض است.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر محمدتقی فعالی، مدرس حوزه و دانشگاه و نگارنده 9 جلد كتاب در باب جنبش‌های نوظهور معنوی، در دوازدهمين نشست از سلسله نشست‌های «آسيب‌شناسی عرفان‌های كاذب» كه در سازمان فعاليت‌های قرآنی دانشجويان كشور برگزار شد، به ايراد سخنرانی پرداخت.

فعالی با اشاره به مهم‌ترين بحث در عرفان ساحری اظهار كرد: قبلاً بيان شد كه مكزيك مركز گياهان دارويی است و موضوع پايان‌نامه كاستاندا نيز به همين مقوله، يعنی بررسی و تحليل گياهان دارويی اختصاص داشت كه سرآغاز بحث عرفان ساحری همين نقطه است.

وی ادامه داد: بر اساس گزارش كاستاندا، دون‌خوآن در سه مطلب بسيار چيره‌دست بود، اول در رابطه با آئين جنگ‌آوران و خردمندان ـ البته ممكن است از اين تعابير معانی مثبت و خوبی به ذهن متبادر شود، در حالی‌كه منظور از جنگ‌آوران، ساحران است، حتی تعبير شكارچيان معرفت به جادوگران رويابين اشاره دارد.

اين استاد حوزه و دانشگاه در ادامه افزود: دومين مهارت دون‌خوآن حركاتی بسيار شبيه به حركات يوگا است كه وی مهارت بالايی در انجام اين حركات داشته و به‌وسيله اين حركات تلاش می‌كرده تا مخاطب خود را به يك خواب عميق مغناطيسی فرو ببرد. بالاترين مهارت دون‌خوآن تسلط وی بر خواص و ويژگی‌های گياهان دارويی بوده است.

اين محقق و پژوهشگر با بيان اين‌كه دون‌خوآن نام اين گياهان را «گياهان اقتدار» نهاده است، عنوان كرد: گياهان اقتدار عمدتاً چهار نوع گياه هستند كه اولين نوع آن گياهان تخديری است. گياهان تخديری خود شامل بيست نوع گياه می‌شود كه اولين نوع آن ماده‌ای است با عنوان «پيوت» كه اثر آن چهار برابر كراك است. نوع دوم از گياهان اقتدار «گياهان روان‌گردان» و سومين نوع «گياهان توهم‌زا» و چهارم «گياهان نيروزا» است.

فعالی با بيان اين‌كه از ميان اين گياهان نوع اول يعنی گياهان تخديری از اهميت بالاتری برخوردار است، خاطرنشان كرد: در طی هفت سال دون‌خوآن تمام خواص اين گياهان را به چهار شاگرد خود خصوصاً كارلوس كاستاندا و جفت معنوی وی به نام «فلوريندا» آموزش داد.

وی با تأكيد بر اين‌كه از ميان دوازده كتاب كاستاندا هفت كتاب اول در مورد گياهان اقتدار است، اظهار كرد: در ايران نيز شخصی با نام تورج زاهدی، دارای مدرك كارشناسی‌ارشد اديان و عرفان، در سال 1377 كتابی در رابطه با آئين ساحری نوشته و از آئين جنگ‌آوران و شكارچيان كاستاندا تبليغ وسيعی كرده است.

اين استاد حوزه و دانشگاه در ادامه افزود: نكته قابل توجه در كتاب زاهدی اين است كه وی تمام مؤلفه‌های كتاب‌های كاستاندا را استخراج كرده و با آيات قرآن سنجيده است. وی در كتاب خود اذعان می‌دارد كه تمامی سخنان اين آئين هماهنگ با اسلام است. به‌عنوان مثال زاهدی بحث تدخين را مربوط به سوره دخان می‌داند. اين درحالی است كه پيروان آئين معنوی عقاب از مواد مخدر صحبت می‌كنند كه هيچ‌گونه ارتباطی ميان اين مقوله و مباحث طرح شده در سوره دخان نيست.

فعالی با اشاره به آموزه‌های عرفان ساحری عنوان كرد: اولين سنگ بنای عرفان ساحری بحث رويابينی است كه در شمنيزم و عرفان تولتك نيز به آن اشاره شد. در آنجا مطرح شد كه در رويابينی اعتقاد بر اين است كه جامعه از يكسری قوانين و ضوابط تشكيل شده كه اين مقررات را به كودكان آموزش می‌دهند و درون ايشان «كتاب قانون» پديد می‌آورند.

اين محقق و پژوهشگر ادامه داد: كتاب قانون به مرور زمان فرايندی به نام رويابينی را ايجاد می‌كند، با اين تعبير رويابينی يعنی تعليمات جامعه و خانواده به كودكان. بخش دوم از عرفان ساحری بيان تكنيك‌هايی است منجر به رهايی از حالت رويابينی می‌شود، يعنی هركس اين تكنيك‌ها را رعايت كند به گفت‌وگوی درون يا حالت رويابينی خاتمه داده است.

وی با بيان اين‌كه تكنيك‌هايی كه كاستاندا برای رهايی از رويابينی عنوان می‌كند متعدد است، خاطرنشان كرد: اولين تكنيكی كه كاستاندا به بيان آن می‌پردازد استفاده از گياهان اقتدار است. شعار اصلی دون‌خوآن به شاگردانش اين است كه اگر می‌خواهيد به معرفت ناب و راستين و توقف گفتگوی درون و حالت رويابينی نائل شويد، يك مسير پيش روی شماست و آن استفاده از گياهان اقتدار است.

اين استاد حوزه و دانشگاه با تأكيد بر اين‌كه دومين تكنيك برای رهايی از حالت رويابينی استفاده از عنصری با نام «حماقت ساختگی» است توضيح داد: كاستاندا چنين گزارش می كند كه كارهای دون‌خوآن معمولاً به گونه‌ای بود كه از نظر ديگران فرد احمقی به‌حساب می‌آمد.

فعالی افزود: وی در انجام اين امور تعمد داشت و قصد وی اين بود كه هيچ ذهنيتی از ايشان برای ديگران باقی نماند. وی اين كار را برای از بين بردن تمام هويت گذشته و حال و آينده انجام می داد كه يكی از مؤلفه‌های اصلی آئين عقاب نيز به‌شمار می‌آيد.

اين محقق و پژوهشگر با تأكيد بر اين‌كه در آموزه‌های اسلامی به كرامت انسانی و عزت نفس بسيار سفارش شده است، اظهار كرد: اگر از دون‌خوآن و كاستاندا سؤال شود كه فلسفه احمق جلوه دادن خود در برابر ديگران چيست، مسلماً ايشان هيچ پاسخی برای اين سؤال نخواهند داشت.

وی با اشاره به تكنيك سوم كاستاندا ادامه داد: نام تكنيك سوم اين است؛ «لطفاً دست نيافتنی باشيد». اين جمله به اين معنی است كه به‌گونه‌ای رفتار كنيد كه ديگران زياد با شما رودررو نشوند تا انتظاراتشان از شما به حداقل برسد. در حالی‌كه اسلام به عنوان يك آئين حق، دينی است كه بر جمع بيش از فرد تأكيد دارد.

اين استاد حوزه و دانشگاه با بيان اين‌كه اسلام دينی اجتماعی است و آموزه‌های جمعی در اسلام به مراتب بيشتر از آموزه‌های فردی است، خاطرنشان كرد: بخش اعظمی از سخنان و تعاليم پيامبر اكرم(ص) نيز مربوط به قوم و قبيله در مكه و كل جهانيان در مدينه است.

فعالی افزود: با نگاهی به قرآن در می‌يابيم كه خداوند در قرآن سه دسته مخاطب را مدنظر دارد؛ ابتدا كل مردم و همه انسان‌ها، اين گروه شامل واژگانی چون «بنی آدم، بشر، انسان، ناس» می‌شود. گروه دوم جمعيت‌هايی از انسان‌ها هستند همچون؛ مؤمنان، منافقان و غيره و در نهايت دسته سوم يك فرد انسانی خاص، مانند آيه «الم نشرح لك صدرك» اگر اين سه دسته در كنار يكديگر قرار گيرد مشخص می‌شود كه روی سخن در بيشترين آيات قرآن با همگان و كل بشر است و بعد از آن نوبت به گروه‌های انسانی می‌رسد.

اين محقق و پژوهشگر با بيان اين‌كه محور آئين عقاب(يا عرفان سرخ‌پوستی) سحر و جادو است، عنوان كرد: اگر از كاستاندا سؤال شود كه عرفان ساحری به چه معنا است، در پاسخ خواهد گفت يعنی عرفانی كه تعالی بشر را نيل به عنصر ساحری می داند. كاستاندا خود ساحری را تبيين كرده است. وی می‌گويد ساحری مقامی است كه شخص می تواند به صورت هر حيوانی كه بخواهد تبديل شود. دون‌خوآن هرلحظه كه اراده می‌كرد می‌توانست به شكل هر حيوانی مبدل شود.

فعالی ادامه داد: شبكه بی بی سی در دهه‌های مختلف راجع به شخصيت‌های معروف تحقيقاتی را انجام می دهد و حاصل آن گزارشات را منتشر می‌كند. يكی از افرادی كه در يك مناظره علمی شبكه بی بی سی دعوت شد شخصی بود با نام «ريچارد ميل»، پژوهشگر برجسته انگليسی.

وی با تأكيد بر اين‌كه ريچارد ميل ساليانی در رابطه با دون‌خوآن و كاستاندا با همكاری تيمی به پژوهش پرداخته و حاصل پژوهش‌های خود را چاپ و منتشر كرده است، عنوان كرد: نكته جالب توجه اين‌كه كتاب وی به 52 زبان زنده دنيا برگردان شده، در حالی‌كه به فارسی ترجمه نشده است. وی در كتاب خود 200 اشكال به كارهای دون‌خوآن و كاستاندا را طرح كرده است.

اين استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اشكالات ميل در مورد كاستاندا و آئينش اظهار كرد: اولين اشكال ميل اين است كه هرچه بيشتر تحقيقات به‌عمل آمد كمتر به شخصيت دون‌خوآن رسيديم، به طوری‌كه نتيجه تحقيقات بدين‌جا رسيد كه اصلاً كسی با نام دون‌خوآن وجود خارجی ندارد و هر آنچه در رابطه با وی مطرح شده، به تمامه ساخته و پرداخته ذهن كارلوس كاستاندا است. بر اين اساس كاستاندا نويسنده قهاری همچون پائلو كوئليو خواهد بود.

اين محقق و پژوهشگر افزود: دومين مطلبی كه ريچارد ميل در رابطه با كاستاندا مطرح می كند اين است كه وی پنج معشوقه داشته كه چهار تن از ايشان مفقود الاثر هستند و جسد برهنه پنجمين آنها در بيابان‌های مكزيك پيدا شده است. در نهايت ميل در انتقادات خود به كاستاندا عنوان می‌كند كه وی جوانان امريكا را با مواد مخدر گمراه كرد، به‌طوری‌كه بعد از انتشار كتاب‌های وی سيل جمعيت از امريكا برای دست‌يابی به گياهان اقتدار روانه كشور مكزيك شد.