آسانسور تنيس ايران اين بار كار نكرد!
جام «ديويس» مسوولان را راضي كرد، هواداران را نه
جام جم آنلاين: مسابقات تنيس جام ديويس در گروه سوم آسيا ـ اقيانوسيه كه در تهران برگزار شد، فرصتي بود براي تداوم حركت آسانسوري تيم ملي ايران. حركتي كه سال‌هاست براي همگان عادي شده و هربار طرفداران اين رشته شاهد رفت و آمدهاي تيم ملي بين گروه‌هاي دوم و سوم قاره هستند.
اين‌‌بار البته آسانسور تيم ملي حركت نكرد و با وجود ميزباني اين مسابقات در تهران اين تيم‌هاي سوريه و كويت بودند كه با كسب عناوين اول و دوم به گروه دوم راه يافتند. ايران هم كه در بازي رده‌بندي به مالزي باخت در گروه سوم باقي ماند و تيم‌هاي بنگلادش و قرقيزستان نيز به دسته چهارم سقوط كردند. بلافاصله بعد از پايان مسابقات رئيس فدراسيون تنيس ايران در مصاحبه‌اي عنوان كرد كه قصد نداشته با ادامه حركت آسانسوري به اين ورزش خيانت كند! اين ادعاي(توجيه) شايسته، رئيس فدراسيون در حالي مطرح شده است كه فرشاد صفتي، سرپرست تيم ملي قبل از شروع رقابت‌هاي تهران با اشاره به برنامه‌ريزي خوبي كه براي ملي‌پوشان صورت گرفته عنوان كرد تيم ملي با قهرماني در اين مسابقات مي‌تواند به گروه دوم آسيا ـ اقيانوسيه بازگردد. وي از مسابقات فيوچرز تركيه هم به عنوان تداركي خوب براي ملي‌پوشان جوان كشورمان ياد كرد كه تجربيات خوبي براي آنها به‌دنبال داشته است. اما اين تجربيات ظاهرا براي تنيسورهاي جوان تيم ملي كفايت نكرد تا اين‌بار خبري از حركت آسانسوري تيم ملي نباشد. البته مسوولان فدراسيون و كادر فني تيم ملي از آنچه در جام ديويس رخ داده ابراز رضايت مي‌كنند ولي بايد ديد اين لبخند رضايت روي لبان علاقه‌مندان به اين رشته هم ديده مي‌شود؟

برنامه 5 ساله

رئيس فدراسيون تنيس مدعي است براي بازيكناني كه اكنون در تيم ملي حضور دارند يك برنامه 5 و حتي 6 ساله در نظر گرفته شده تا اين تيم در آينده حرف‌هاي زيادي براي گفتن داشته باشد. شايسته به همين خاطر جسارت نفرات جوان را در مواجهه با بازيكنان با تجربه‌اي كه در ديويس كاپ تهران حضور يافته بودند به رخ مي‌كشد و مي‌گويد: ما به هدفمان در اين مسابقات رسيديم. دنبال اين نبوديم كه به گروه دوم صعود كنيم بلكه مي‌خواستيم بازيكنان جوان تجربه كسب كنند و به خودباوري برسند. كويتي‌ها بازيكني داشتند كه سال‌ها در اروپا زير نظر بهترين مربيان تمرين كرده بود و در كارنامه‌اش بازي با بزرگان اين رشته هم ديده مي‌شد ولي بازيكن جوان ما مقابل همين بازيكن كويتي آنقدر با جسارت بازي كرد كه تحسين همگان را به دنبال داشت. اين همان چيزي بود كه ما از قبل دنبالش بوديم!

وي البته هدف دراز مدت فدراسيون را هم مورد خطاب قرار مي‌دهد و عنوان مي‌كند: ما هدف 5، 6 ساله‌اي را دنبال مي‌كنيم و در ابتداي راه قرار داريم. بحث‌هاي مختلفي درخصوص جوانگرايي در تيم ملي انجام داده بوديم و به نتايج خوبي هم رسيديم. خوشبختانه پشتوانه‌هاي خوبي داريم كه مي‌تواند پشت سر بازيكنان ملي پوش ما بخوبي حركت كند. در مسابقات جام ديويس بازيكنان نشان دادند كه با كمي تلاش بيشتر براحتي مي‌توانند تيمي مثل سوريه را كنار بزنند.

پاسخ‌هاي سرمربي

سرمربي تيم ملي تنيس هم درخصوص انتقاداتي كه نسبت به نتايج اين تيم در مسابقات اخير تهران مطرح شده به دفاع از عملكرد شاگرانش مي‌پردازد. مصطفي صالح در پاسخ به پرسش «جام‌جم» درخصوص دلايل ناكامي تنيس مي‌گويد: تيم ملي را بطور كلي در قياس با گذشته جوان‌تر كرده‌ايم. الان ميانگين سني تيم ملي 20 سال است و اين در حالي است كه تنيس نياز به تجربه دارد تا بتوان موفق عمل كرد. به نظرم اين بازيكنان در جام ديويس نمره قبولي گرفته‌اند ولي اگر بخواهيم بگوييم كه خيالمان راحت شده، اين‌طور نيست.

نكته: اواخر دهه 80 ميلادي مصادف بود با نزول تنيس ايران در آسيا. زماني كه ژاپن، چين، كره و چند كشور ديگر به طرز شگفت‌آوري اوج گرفته بودند، به همان ميزان تنيس ايران هم در سراشيبي سقوط قرار گرفت و دهه 90 را خيلي‌ها دهه مرگ تنيس كشورمان مي‌دانند
من خودم ورزشكار بودم و بايد بگويم هيچ بازيكني وجود ندارد كه نخواهد در يك مسابقه برنده شود. من خودم سال‌ها عضو تيم ملي بوده‌ام و اين را با اطمينان مي‌گويم. ولي وقتي بازي‌هاي كويت و سوريه را مي‌بينيم با در نظر گرفتن تجربيات زيادي كه دارند بايد بگويم كه بچه‌هاي ما شاهكار كردند. آنها احتياج به زمان دارند تا به قد و قواره اين بازيكنان برسند. صالح درخصوص پيشرفت بازيكنان جواني كه براي تيم ملي انتخاب كرده است نيز مي‌گويد: با 4 ماه تمرين كه نمي‌شود از پيشرفت و به ثمر رسيدن برنامه‌ها حرف زد. بازيكني مثل عبدالنور كه در اين مسابقات اخير به ميدان رفت سال‌هاي سال تلاش كرد تا به اين سطح رسيد. شايد يكي دو سال ديگر بتوان درباره اين كه بازيكنان ما به چه سطحي نزديك مي‌شوند صحبت كرد ولي در شرايط كنوني حرف زدن در اين باره منطقي نيست. من گفتم كه نمره قبولي به بازيكنان تيم ملي مي‌دهم ولي اين‌طور نيست كه سطح آنها به مرز قابل قبولي رسيده باشد. شخصا آدمي نيستم درباره كاري كه هنوز انجام نگرفته قول بدهم، بنابراين از حالا نمي‌گويم تيم ملي در 5 سال ‌آينده به كجا مي‌رسد. اگر برنامه‌هاي مورد نظر به اجرا در بيايند و تيم ملي به سطح خوبي نرسيد به‌طور حتم بايد يك علامت سوال بزرگ به وجود بيايد.

صالح اعتراف مي‌كند كه در برنامه‌هايش رسيدن زودهنگام به سطح اول آسيا وجود ندارد: بايد در 2 سال ‌آينده به دسته دوم برسيم و چند سالي در اين رده خود را مستحكم نگه داريم. آن‌وقت خودمان را به دسته اول برسانيم. اين‌كه يكباره بخواهيم به دسته اول برگرديم هم كار بسيار سختي است و هم اين كه بدون پشتوانه خواهد بود و مثل سابق بلافاصله سقوط خواهيم كرد. بايد جايگاهمان را دست‌كم در دسته دوم مستحكم كنيم.

گذشته‌هاي نه چندان دور

تنيس ايران اگرچه در سال‌هاي اخير حال و روز خوبي نداشته ولي در سال‌هاي نه چندان دور جزو قدرت‌هاي قاره به حساب مي‌آمد. در دهه 70 ميلادي تقي اكبري با 2 عنوان قهرماني در آماتورهاي آسيا نام ايران را بر سر زبان‌ها انداخته بود. در سال‌هاي 1975 و 1977 كه او توانست قهرماني آماتورهاي آسيا را جشن بگيرد تنيس حرفه‌اي در قاره كهن چندان خريدار نداشت و در واقع تنيس به‌طور كامل آماتور بود ولي بعد از آن با سرمايه‌گذاري‌هايي كه ژاپني‌ها و هندي‌ها در اواخر دهه 70 و اوايل 80 در اين رشته انجام دادند تنيس حرفه‌اي اوج گرفت. نسل‌هاي بعد از اكبري هم براي اين كه ايران را در سطح اول تنيس آسيا نگه دارند تلاش‌هاي بسياري به خرج دادند. محرم خدايي، كامبيز درفشي‌جوان، علي مدني، مصطفي صالح، حسين اكبري (برادر تقي اكبري) و... از جمله اين ملي‌پوشان بودند. اواخر دهه 80 ميلادي مصادف بود با نزول تنيس ايران در آسيا. زماني كه ژاپن، چين، كره و چند كشور ديگر به طرز شگفت‌آوري اوج گرفته بودند، به همان ميزان تنيس ايران هم در سراشيبي سقوط قرار گرفت و دهه 90 را خيلي‌ها دهه مرگ تنيس كشورمان مي‌دانند. در همان سال‌ها ژاپني‌ها به قدري پيشرفت كردند كه در بين 20 بازيكن برتر جهان هم نماينده داشتند. هندي‌ها هم در بخش مردان 2 بازيكن را به جمع 30 بازيكن برتر دنيا فرستادند. قهرماني در مسابقات دوبل ويمبلدون توسط تيم هند افتخاري تاريخي براي تنيس آسيا به شمار مي‌آيد كه نشان از كلاس بالاي اين رشته در اين كشور دارد. اگرچه در شرايط كنوني هندي‌ها ديگر پيشرفت سابق را ندارند ولي وقتي لينا دختر جوان چيني در تنيس زنان بين بزرگان دنيا مي‌درخشد يا نيشي كوري ژاپني در مقابل رافائل نادال استقامتي شگفت‌آور از خود بروز مي‌دهد و ستايش ستاره اسپانيايي تنيس را به دنبال دارد نشان مي‌دهد تنيس حرفه‌اي همچنان در شرق آسيا زنده است و در غرب قاره تيم ايران همچنان براي نجات خود از دسته سوم تلاش مي‌كند!

علي رضايي ‌/‌ جام‌جم