آيتالله تسخيری تأكيد كرد:
فرق نهادن ميان متون مقدس و اجتهادی؛ از ويژگیهای برجسته استاد مطهری
گروه انديشه: يكی از ويژگیهای برجسته استاد مطهری، مسئله فرق بين متون مقدس (قرآن و روايات) و متون اجتهادی بود و تصريح ايشان اين بود كه اين متون را بايد پذيرفت و اجتهادی در برابر آنها نبايد كرد، اما متون علما را ـ حتی اگر شخصيتی چون شيخ طوسی باشد ـ بايد به ديده نقد نگريست.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، چهارمين همايش «حكمت مطهر» با عنوان «شهيد مطهری و احيای تفكر اسلامی»، به مناسبت شهادت استاد شهيد مرتضی مطهری و گرامیداشت روز معلم و نيز بزرگداشت هفته عقيدتی سياسی بسيج، امروز 13 ارديبهشتماه، با حضور آيتالله تسخيری، دبير كل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی، منصور اعتصامی، قائم مقام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جمعی از اساتيد، پژوهشگران و بسيجيان در محل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی برگزار شد.
بنابر اين گزارش، آيتالله تسخيری، در سخنان خود ضمن گرامیداشت سالروز شهادت معلم شهيد، استاد مطهری و تبريك روز معلم و نيز تشكر از دستاندركاران برگزاری اين همايش، با اشاره به تعبير مقام معظم رهبری درباره شهيد مطهری اظهار كرد: مقام معظم رهبری درباره شهيد مطهری گفتهاند كه «مرحوم آيتالله مطهری رضوان الله عليه به عنوان يكی از چهرههايی است كه در احيای تفكر اسلامی بيشترين نقش را داشتند و بايد اين شهيد را جزء يكی از پرچمداران اين بينش نوين اسلام و طرح دوباره اسلام در فضای فرهنگ امروز جهان به شمار بياوريم».
وی عبارت را بسيار زيبا و عين واقعيت خواند و گفت: قبل از انقلاب اين امكان فراهم نبود تا برای علاقهمندان در نقاط مختلف جهان كه از ما تقاضای كتابی برای آشنايی با تشيع میكردند، اين آثار را برايشان مهيا كنيم. اما در اثر اثر عظيم امام(ره) و انقلاب اكنون آثار و كتابهای گوناگون در حوزه معارف اسلام، از جمله آثار شهيد مطهری به بسياری از زبانها ترجمه شده و در اختيار افراد و مراكز فرهنگی جهان قرار گرفته است.
آيتالله تسخيری با بيان اينكه امروز به بركت انقلاب اسلامی، كتابهای تشيع مانند آثار علامه طباطبايی، شهيد صدر، شهيد بهشتی، شهيد مطهری و ... مانند نور و عافيت در رگهای فكری جهان جاری است، اضافه كرد: اين كتابها حامل پيامهای عظيم تفكر اسلام و جمهوری اسلامی است و قدسيت انقلاب اسلامی در جهان امروز، نتيجه تفكر و روشنبينی اين شخصيتهای بزرگ بوده است.
وی در ادامه سخنان خود با نقل خاطراتی از سفر خود به سریلانكا و اندونزی، به انتشار پيام انقلاب و رسوخ محبت امام خمينی(ره) در دلهای تودههای مردم جهان به عنوان نور هدايت آنها اشاره كرد و گفت: قبل از انقلاب اسلامی، در كشورهای اسلامی عشقی به تفكر اسلامی و آينده اين كشورها نداشت و اميدها از بين رفته بود و به كوشش بزرگانی چون مطهری بود كه تفكر اسلامی احياء شد.
دبير كل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی با تأكيد بر اينكه مايه فكری تفكرات بيداری اسلامی امروز، از انديشههای پاك و خالص اين متفكرين بزرگ برگرفته شده است، با اشاره به برخی از وجوه برجسته شخصيت شهيد مطهری خاطرنشان كرد: اين استاد شهيد با فكر دقيق خود نياز روز را تشخيص داد و علاوه بر اهل علم دانشگاهی و حوزوی، برای كودكان قصه نوشت و پاسخ مقالات مندرج در مجله «زن روز» آن زمان ـ كه مقالاتی بر عليه آموزههای اسلام منتشر میكرد ـ را در همان مجله داد.
وی تصريح كرد: مطهری با آنكه از اساتيد مبرز و برجسته حوزه بود، برای ايجاد پلی بين حوزه و دانشگاه، حوزه را ترك كرد و تفكر او چنان قوی، متقن و محكم بود كه امام راحل(ره) با ارزيابی دقيق خود، در بيانی همه كتابهای ايشان را مفيد دانست؛ حال آنكه در باب شخصيت مشهوری چون محدث نوری (صاحب مستدرك الوسائل) تعبير «لم يكتب شیء فی فائدة» را به كار برده بود.
آيتالله تسخيری در بيان برخی ديگر از ويژگیهای شهيد مطهری گفت: يكی از ويژگیهای برجسته ايشان مسئله فرق بين متون مقدس (قرآن و روايات) و متون اجتهادی بود. ايشان به طور مرتب تصريح میكرد كه اين متون را بايد پذيرفت و اجتهادی در برابر آنها نبايد كرد، اما متون علما را ـ حتی اگر شخصيتی چون شيخ طوسی باشد ـ بايد به ديده نقد نگريست.
وی با بيان اين كه تأكيد بر خطر عرضه اسلام به صورت وارونه و در واقع ارائه چهرهای مشوه از اسلام، از جمله بارزترين نقاط انديشه شهيد مطهری بود، ادامه داد: مسئله تعقل در انديشه شهيد مطهری جايگاه ويژهای دارد و ايشان عدم اعتماد و اهتمام به عقل و تمركز بر ظواهر حديث را اشتباه میدانست؛ نقطه مهمی كه دنيای اسلام از قرن دوم (از زمان احمد بن حنبل) بدان دچار شد و فقه اهل سنت و حتی فقه شيعه بعد از شيخ طوسی (با گرايش اخباریگری) از آن ضربه بسيار خورد.
دبير كل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی مراجعه به منابع اصلی دين و تأكيد بر مقاصد شريعت را از جمله ديگر ويژگیهای بارز شهيد مطهری برشمرد و عنوان كرد: شهيد مطهری تأكيد میكرد كه دنبال منابع اصلی برويد و به منابع فرعی در حد كمك گرفتن از آنها اكتفا كنيد. وی همچنين تأكيد داشت كه در استنباط بايد بر مقاصد شريعت (حفظ جان، مال، عرض، جامعه،...) توجه كرد.
وی در ادامه سخنان خود تأكيد بر حقوق بشر اصلی (از جمله مقاصد ديگر شريعت)، تأكيد بر تفاوت ميان احكام ثابت و متغير، اصلاح آموزش و اصلاح حوزهها، آشنا كردن مردم با تفسيرهای سطحی، ايجاد رابطه بين حوزه و دانشگاه، تأكيد بر ضرورت وحدت امت اسلام و ... را از ديگر ويژگیهای برجسته شهيد مطهری برشمرد.
دبير كل مجمع جهانی تقريب مذاهب اسلامی با بيان اينكه تاكنون پنج كتاب شهيد مطهری را ترجمه كرده است، اظهار كرد: مطهری اغلب آثار فكری بشر را مطالعه و خلأهای آن را تبيين كرد. از جمله آنكه در كتاب «اسلام و سرنوشت» 20 خلأ در تفكر اسلامی برمیشمرد و میكوشد تا به اتهاماتی كه به اسلام و شخصيت پيامبر رفته است، پاسخ گويد.
وی در بخشی از سخنان خود گفت: به ياد دارم كه زمانی شهيد مطهری بر خلاف عرف حوزه، وجوه تشابه و اختلاف فلسفه هگل و فلسفه ملاصدرا را در حوزه علميه قم تدريس میكرد. علامه طباطبايی، شهيد مطهری، شهيد صدر و... به بسياری از نيازهای فكری زمانه خود پاسخ گفتند و تفكر اسلامی را غنی كرده و به جهانيان عرضه كردند و در حقيقت پايههای انقلابهای بعدی را بنيان نهادند كه بيداری اسلامی امروز نيز از فكر اين بزرگان تغذيه میكند.