شهيد مطهری در آثار خود علاوه بر روش قرآن به قرآن، از روشهای ديگری چون تفسير قرآن به سنت، تفسير عقلی، تفسير علمی و بهندرت از تفسير اشاری استفاده كرده است و به تعبيری میتوان روش تفسير ايشان را روش جامع اجتهادی ناميد.
حجتالاسلام والمسلمين مهدی رستمنژاد، عضو هيئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمية، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) درباره ابعاد علمی و شخصيتی استاد شهيد مرتضی مطهری اظهار كرد: شهيد مطهری شخصيتی بسيار بزرگ و دارای امتيارات تحسين برانگيزی است؛ ايشان از سلامت نفس و طهارت روحی بسيار بالايی برخوردار است.
وی شهيد مطهری را از حيث دانش، ايمان، تواضع و تعبد، معلمی بسيار كمنظير دانست و افزود: ايشان در نزد معلمان كمنظيری نيز پرورش يافته و دارای قدرت علمی و فكری بسيار بالايی است و از همين روی، آثار ايشان از گستردگی و تنوع فراوانی در حوزههای مختلف علوم اسلامی اعم از فلسفه، كلام، تفسير، حديث، عرفان، تاريخ و... برخوردار است و ايشان در تمامی اين حوزهها حضوری متفكرانه دارد.
مؤلف كتاب «جلوههای پيام الهی در قرآن» ادامه داد: شهيد مطهری انسانی زمانشناس است و با اينكه میتوانست در مسيرهای بیدردسرتر ديگر علمی چون علم فقه گام بردارد، راههای ديگری را پی گرفت كه در آن، علاوه بر فقه، تفسير، كلام، فلسفه و تاريخ، سياست و... نيز بود؛ ايشان در مقابل افكار فلسفی و شبه فلسفی غرب و شرق آن روز وارد شد و حس مسئوليتپذيری، ايشان را از قم به تهران و كلاسهای درس دانشجويان دانشگاه كشاند.
وی رابطه شهيد مطهری با قرآن رابطهای شورانگيز و عاشقانه خواند و تصريح كرد: دشهيد مطهری واقعاً متأثر از قرآن و متأثر از تفسير الميزان استاد خود علامه طباطبايی بود. از ايشان نقل است كه وقتی كه نخستين بار تفسير الميزان از چاپ بيرون آمد، هيچگاه آن را از دستش به كناری نينداخت و خود گفته بود كه در تمام سخنرانیها و درسهای خود از الميزان ـ كه آن را بزرگترين پديده تفسيری زمان خود و سرشار از نوآوریهای تفسيری میدانست ـ استفاده كرده است.
شهيد مطهری جدای از كتاب چند جلدی آشنايی با قرآن، حدود 20 سوره از سورههای قرآن را جداگانه تفسير كرده است و در تمام آثار و مخصوصاً تمام سخنرانیهای ايشان بر محور قرآن میچرخد و اين نشان میدهد كه ايشان به طور عميق، مباحث خود را بر اساس قرآن استوار كرده و انديشههای ايشان، انديشههای قرآنی است
عضو هيئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمية اظهار كرد: رابطه ايشان با قرآن يك رابطه عميق و گسترده است كه از طريق تحصيل سلامت و طهارت نفسانی خود و نيز از طريق اساتيد به ايشان منتقل شده و يكی از برجستهترين اساتيد ايشان امام راحل(ره) بوده كه نقش بسيار مستقيمی در تربيت اين شاگرد بزرگ داشته است.
نويسنده كتاب «شگردهای دينستيزی از نگاه قرآن» اضافه كرد: در سراسر مكتوبات شهيد مطهری آنچه كه بيشترين جلوه را دارد، همين مسئله استفاده از قرآن و در كنار آن استفاده از احاديث اهل بيت(ع) است. شهيد مطهری بر خلاف استاد خود علامه طباطبايی، به صورت مستقيم تفسيری ننوشت، اما در تمامی موضوعات مختلفی كه ورود پيدا كرد، از نگاه قرآن به اين مباحث پرداخت و اين نكته بسيار مهمی است.
وی خاطرنشان كرد: گذشته از آنكه مباحث تفسيری شهيد مطهری در چند جلد چاپ شده است، ايشان همواره در آثار خود از قرآن استفاده كرده است. ايشان جدای از كتاب چند جلدی آشنايی با قرآن، حدود 20 سوره از سورههای قرآن را جداگانه تفسير كرده است و در تمام آثار و مخصوصاً تمام سخنرانیهای ايشان بر محور قرآن میچرخد و اين نشان میدهد كه ايشان به طور عميق، مباحث خود را بر اساس قرآن استوار كرده و انديشههای ايشان، انديشههای قرآنی است.
رستمنژاد گفت: چند سال پيش در جامعة المصطفی(ص) العالمية همايش علميی برای شهيد مطهری دائر شد كه موضوع آن انديشههای قرآنی ايشان بود و تعداد بسياری از اساتيد و استوانههای تفسيری و قرآنی زمان ما در آن همايش، مجموعه مقالاتی در ارتباط با شخصيت تفسيری، مبانی تفسيری و قواعد فهم قرآن از نگاه شهيد مطهری و روششناسی تفسير قرآن از نگاه ايشان و... ارائه دادند و كه در مجموعه مجزايی تدوين شد.
وی درباره روش تفسيری استاد مطهری اظهار كرد: ايشان روش تفسيری مستقلی ندارند، با اينحال در مباحث و سخنرانیهای خود از روشهای مختلف تفسيری، بهويژه روش قرآن به قرآن استفاده كرده و در آراء و آثار خود، مكرراً از اين روش نام برده و آن را تأييد كرده است و اين امر نشان میدهد كه استاد در اين روش، تا حد زيادی متأثر از استاد خود علامه طباطبايی است.
حجتالاسلام رستمنژاد تصريح كرد: البته شهيد مطهری در آثار خود منحصراً از روش قرآن به قرآن استفاده نمیكند؛ بلكه از روشهای ديگری چون تفسير قرآن به سنت (يعنی تفسير روايی) و همينطور روش تفسير عقلی و روش تفسير علمی نيز استفاده كرده است و شايد اگر بخواهيم از روش تفسير ديگری نيز نام ببريم، روش تفسير اشاری است كه از آن بسيار كمتر استفاده كرده است.
وی خاطرنشان كرد: اگر بخواهيم برای روش تفسيری شهيد مطهری نامی بگذاريم، میتوانيم آن را روش تفسيری جامع اجتهادی بناميم؛ يعنی روشی كه در آن از جامع روشهای موجود و امتحان داده شده و نيز روش اجتهادی بهره گرفته شده است و البته روش تفسير قرآن به قرآن را كه متأثر از علامه طباطبايی بوده، بيشتر خود را نمايان میكند.