سالروز قتل ناصرالدين شاه قاجار؛ پادشاهي که فاقد دورنگري لازم و توان قضاوت بود


اول مه سال 1896 ميلادي روزي است كه ناصرالدين شاه از طايفه مغول تبار قاجار در حرم شاه عبدالعظيم در شهر ري به دست ميرزا رضا كرماني كشته شد. ناصرالدين شاه 16 ژوئيه 1831 به دنيا آمده بود و هنگام مرگ 65 ساله بود و 48 سال سلطنت كرده بود. ميرزارضا تپانچه را در زير عريضه خود (ورق كاغذ) پنهان كرده بود.
ناصرالدين شاه نخستين شاه ايران بود كه به اروپاي غربي سفر كرد، آن هم سه بار متوالي و به فاصله نسبتا كوتاهي از هم! و تنها براي تماشاي فرنگ. او كه به باور تاريخنگاران، فاقد دورنگري لازم و توان قضات بود ـ ندانسته، امتيازهاي متعدد به خارجيان داد. به فلاكت افتادن ايران عمدتا مربوط به دوران سلطنت 48 ساله ناصر الدين شاه بود. يک مورد از آنها براي مثال:
انگليسي ها كه مي خواستند بر ايران خاوري سلطه داشته باشند تا روسها، هند را از چنگشان بيرون نياورند، ناصرالدين شاه را تحريك به دست زدن به چند اقدام ( به نوشته برخي مورخان؛ غير ضروري) در هرات كردند و سپس خودشان تحت عنوان حمايت از افغانها، ناوگان به بوشهر فرستادند و ايران را ترساندند كه دست از اصيلترين بخش سرزمين خود كشيد. انگليسي ها مي خواستند كه طبق قراردادي كه يك دولت اروپايي ديگر شاهد آن باشد، دست دولت تهران را كه تمايل بيشتري به دوستي با تزارهاي روسيه داشت از ايران خاوري و شهر هرات كوتاه سازند و با امضاي قرارداد پاريس به اين هدف خود رسيدند.
دستور قتل مدير شايسته اي چون ميرزا محمد تقي خان فراهاني ـ امير كبير ـ بزرگترين آسيب ناصرالدين به وطن بشمارآمده است. ناصرالدين شاه با قتل امير كبير، ايران را از برخوردار شدن هرچه بيشتر از مهارت هاي اين فرزند شايسته خود محروم ساخت.