روز آغاز جنگ داخلی پرتلفات آمریکا که لنین و تیتو از آن درس نگرفتند
جنگ داخلی آمریکا (مبارزه مسلحانه هواداران تبدیل فدراسیون آمریکای شمالی به کنفدراسیون) 12 آوریل 1861 با گلوله باران شدن پایگاه نظامی «فورت سامتر» در کارولینای جنوبی آغاز شد، درست چهار سال طول کشید و نهم آوریل 1965 پایان یافت.
در این بزرگترین برادرکشی، 618 هزار نظامي (258 هزار جنوبي و 360 هزار شمالي) كشته شدند و ويراني وسيع و تلفات غير نظامي بي شمار به بار آمد.
ژنرال «رابرت لي» فرمانده نيروهاي كنفدراسيون آمريكا (جنوبی ها) پس از سقوط شهر ريچموند پايتخت كنفدراسيون (حاكم نشين فعلي ايالت مشترک المنافع ويرجينيا) و از دست دادن خط دفاعي رودخانه اپاماتكس، با اینکه هنوز 27 هزار مرد مسلح و صدها توپ و خمپاره انداز در اختیارداشت، تصميم گرفت که تسليم شود. وي پيش از ظهر 9 آوريل در ساختمان دادگاه شهرك اپاماتكس نامه تسليم خودرا نوشت، امضاء كرد و به ژنرال گرانت فرمانده نیروهای فدراسیون (دولت واشنگتن) داد.
ژنرال گرانت (که بعدا رئيس جمهور آمريکا شد) پس از دريافت تسليمنامه «لي» اجازه داد كه او ، افسران و سربازانش با اسبان و سلاحهاي سبك خود به هرجا كه بخواهد بروند و تاکيد کرد که هيچكدام از آنان به خاطر كارهايي كه تا آن روز انجام داده بودند مجازات نخواهد شد، ولي پس از اين هرگونه خطا مجازات خواهد داشت و دو ژنرال سپس دست يگديكر را فشردند و از هم جدا شدند. همين «گذشت» باعث شد كه خصومت دنباله نداشته باشد. «لی» بعدا رئیس دانشگاه شد و در بسیاری از شهرها نام او بر تالارها و خیابانها و نیز یک جاده سراسری گذارده شده است. باوجود پایدار نماندن کنفدراسیون آمریکا (استقلال هر ایالت به صورت یک کشور، طی شرایطی داشتن حق جداشدن از اتحادیه ـ وجود یک دولت مرکزی با اختیارات محدود و معیّن)، لنین امپراتوری روسیه را و تیتو کشور واحد یوگوسلاوی را به صورت دو کنفدراسیون درآوردند که در آخرین دهه قرن بیستم فروپاشی شدند. با این تجربه، فکر تشکیل کنفدراسیون از میان رفته است. اتحادیه اروپا با اینکه کنفدراسیون نیست مشکلات فراوان دارد بگونه ای که در صحنه سیاسی جهان به صورت یک وزنه به حساب نمی آید و دولت های دیگر ازجمله آمریکا و چین آن را به حساب نمی آورند.