در برخی از روايات «شريكة الحسين(ع)» و «امينة‌الله» را از جمله القاب حضرت زينب(س) برشمرده‌اند؛ چراكه ايشان شريك و همتای امام حسين(ع) در تحمل مصائب و شدائد است و رسالت ايشان پس از شهادت برادر، محافظت از وديعه بزرگ خداوند، يعنی حضرت امام زين‌العابدين(ع) است.

حجت‌الاسلام و المسلمين محمدرضا مصطفی‌پور، عضو هيئت علمی دانشگاه تربيت معلم، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) اظهار كرد: حضرت زينب(س) شخصيت بارزی است كه همه ما او را به عنوان يك انسان و در مرتبه بعد يك زن، از مقام والايی برخوردار می‌دانيم و اين والامقامی از جهات مختلف است.

وی در بيان وجوه مختلف مقام والای حضرت زينب(س) افزود: يكی از ابعاد مقام والای حضرت زينب(س) به لحاظ نسب است. ايشان با خاندان عصمت و طهارت(ع) مرتبط است؛ جد بزرگوارشان پيامبر گرامی اسلام(ص)، مادر ايشان حضرت زهرا(س)، پدرشان حضرت علی(ع) و برادرانشان حسنين(ع) هستند كه همگی از هر نوع خطا و لغزش مصون و معصومند.

اين محقق و پژوهشگر با بيان اين‌كه زادن چنين دختری در چنين خاندانی خود مايه فضيلت، عزت و عظمت است، خاطرنشان كرد: با بررسی نام و القاب آن حضرت(س) می‌توان گوشه‌ای از عظمت آن بزرگوار را دريافت. مشهور است كه نام زينب(س) را به اين دليل برای ايشان برگزيده‌اند كه او زينت پدر بوده است. يك دختر از جهات مختلف و از جمله طهارت، عفت و پاكی می‌تواند برای پدر زينت باشد و بالعكس، گاه می‌تواند باعث عار و ننگ او باشد.

وی با تأكيد بر توجه كردن به القاب بزرگان برای پی بردن به گوشه‌ای از مقامات ايشان تصريح كرد: حضرت زينب(س) به لحاظ رفتاری و گفتاری شباهت‌های فراوانی با پيغمبر(ص) و مخصوصاً با خود علی‌بن‌ابيطالب(ع) داشته است. از نظر صبر، مظلوميت، پايداری و مقاومت، علم و عقل و معرفت و ديگر جهاتی كه برای يك انسان كامل قابل تصور است. گفته شده كه احتمالاً كنيه «ام‌كلثوم» آن حضرت(س) به سبب شباهت ايشان با خاله بزرگوارشان بوده است.

صديقه؛ از القاب آن حضرت(س)

شاگرد آيت‌الله‌العظمی جوادی آملی با اشاره به لقب «صديقه» حضرت زينب(س) گفت: از ايشان با لقب صديقه ياد كرده‌اند؛ صديق يا صديقه به انسانی گفته می‌شود كه تمام وجودش صدق و راستی(در گفتار و كردار) است و از چنين انسانی جز راستگويی و راست‌كرداری مشهود نيست. حضرت زينب(س) اين ويژگی را در تمام ابعاد زندگی خود داشته و از همين روی، در همه شدائد و سختی‌ها با صداقت ايستادگی و مقاومت می‌كنند تا نهضت ابی‌عبدالله(ع) را به مقصد برسانند.

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور:
«زاهده» يكی از القاب حضرت زينب(س) است و تمام تعلق ايشان خداوند سبحان بوده و در نتيجه همين صفت و خلق است كه چهار فرزند خود را در روز عاشوا به ميدان نبرد می‌فرستد تا در ركاب امام حسين(ع) به شهادت برسند
عصمت صغری

وی افزود: يكی ديگر از القاب آن حضرت(س) «عصمت صغری» است؛ البته آن حضرت معصوم بدان معنا كه ائمه(ع) بوده‌اند، نبوده است؛ با اين اوصاف باز هم اين لقب نشان می‌دهد كه آن حضرت در تمام دوران عمرش از خطا و لغزش مصون بوده است. ديگر لقب آن حضرت«ولية الله» است و گفته‌اند كه ايشان ولايت بزرگ خداوند را داشته است؛ زيرا ايشان انسان كاملی بود كه به مقام قرب الهی نائل شده و واقعاً متخلق به اوصاف خداوند بود و ما اين ولايت و مقام كمال را ـ كه در پرتو عبادت و اطاعت الهی كسب كرده بودند ـ در تمام مراحل زندگی ايشان شاهد هستيم.

اين محقق و پژوهشگر بيان كرد: مشهودترين جلوه مقام ولايت حضرت زينب(س) آن است كه ايشان در شديدترين حالات نيز آن عبادت و پيوند خود با خداوند را هيچگاه رها نكرده و حتی در شب يازدهم محرم، با ديدن آن همه مصائب، نماز شب خود را ترك نمی‌كنند؛ گرچه آن نماز شب را با وجود خستگی شديد و تحمل مصائب سخت نشسته می‌خوانند و اين امر حاكی از همان مقام ولايت است.

راضيه

وی با اشاره به لقب «راضيه» حضرت زينب(س) اظهار كرد: آن حضرت راضی به قضا و قدر خداوند است و از همين روی «راضيه»اش خوانده‌اند. ايشان قانونمندی نظام الهی را به معنای واقعی كلمه می‌پذيرد و اعتراضی در برابر اين موضوع ندارد. حضرت زينب(س) در برخورد با ابن‌زياد در كوفه است و در پاسخ به اين پرسش او كه «وضعيت كار خداوند را نسبت به برادرت چگونه يافتی؟» پاسخ می‌دهند كه «مارأيت الا جميلاً؛ جز زيبايی چيزی نديدم».

عضو هيئت علمی دانشگاه تربيت معلم در تشريح اين مطلب اضافه كرد: چون خداوند جمال مطلق است طبيعتاً جز جميل از او صادر نمی‌شود و ايشان در اين ماجرا تأكيد می‌كنند كه كار خدا زيباست، اما شما بنی‌اميه هستيد كه مرتكب بزرگترين جنايت شديد و فرزند رسول خدا(ص) را به شهادت رسانديد؛ وگرنه تا آنجا كه به قضا و قدر خداوند مربوط می‌شود زيباست. اين مطلب حاكی از آن است كه ايشان به مقام رضا، از مقامات عاليه اهل معرفت رسيده و به قضا و قدر الهی رضايت داده است.

امينة الله

وی «امينة الله» را از ديگر القاب حضرت زينب(س) برشمرد و اظهار كرد: از آن حضرت به عنوان امانتدار خداوند ياد كرده‌اند. حسين‌بن‌علی(ع) ودايع و امانت‌های خود را به آن حضرت(س) سپرده كه از جمله آنها حضرت زين‌العابدين(ع) است كه پس از آن فاجعه غمبار كربلا، زينب(س) است كه بايد او را حفظ كند. از همين روی، در مجلس عبيدالله، زمانی كه او تصميم به كشتن امام سجاد(ع) می‌گيرد، خود را بر روی برادرزاده‌اش می‌اندازد و امام(ع) را از آن خطر حفظ می كند.

اين محقق و پژوهشگر در تشريح اين مطلب افزود: عبيدالله اين ماجرا را به نَسَب ربط داده و می‌گويد كه ببينيد نسب و پيوند عاطفی چه می‌كند!! اما او نمی‌داند كه رسالت حضرت زينب(س) حفظ اين وديعه بزرگ خداوند است. خود امام زين‌العابدين(ع) از ايشان با عنوان «عالمه غيرمعلمه» ياد می‌كنند؛ يعنی انسانی كه عالم به تمام حقايق است، بدون آن‌كه كسی جز خدای سبحان اين حقايق را به او آموخته باشد.

عالمه غيرمعلمه

وی اين صفت را مصداق بارز قرآنی «اتَّقُواْ اللّهَ وَیُعَلِّمُكُمُ اللّهُ»(بقره/282) دانست و تأكيد كرد: حضرت زينب(س) «عالمه غيرمعلمه» بوده است، چراكه از تقوای بسيار بالايی برخوردار بوده كه زمينه اين تقوا باعث شده تا خداوند حقايقی را به او تعليم دهد؛ فلذا معروف است كه آن حضرت(س) معلم و مفسر قرآن بوده و كلاس آموزش و تفسير قرآن برای زنان كوفه داير كرده بود و همگان او را به عنوان حافظ و مفسر قرآن می‌شناختند.

عضو هيئت علمی دانشگاه تربيت معلم:
«امينة الله» يا امانت‌دار خداوند از جمله القاب حضرت زينب(س) است. حضرت حسين‌بن‌علی(ع) ودايع و امانت‌های خود از جمله حضرت زين‌العابدين(ع)را به آن حضرت(س) سپرده كه و اوست كه پس از آن فاجعه غمبار كربلا، بايد او را حفظ كند
فهمه غيرمفهمه

حجت‌الاسلام مصطفی‌پور ادامه داد: از همين روی وقتی ما سخنرانی‌های حضرت زينب كبری(س) را در بازار كوفه و در مجلس يزيد مشاهده می‌كنيم، درمی‌يابيم كه سراسر اين سخنرانی‌ها مشحون از آيات قرآن است. از ديگر القاب آن حضرت «فهمه غيرمفهمه» است؛ يعنی ايشان انسانی بود كه از فهم بسيار بالايی برخوردار بوده است. ايشان مورد علاقه پيامبر اكرم(ص) و نور چشم امام علی(ع) بوده است و گاهی نيز از آن حضرت با عنوان نائب حضرت زهرا(س) ياد می‌كنند.

شريكة‌ الحسين(ع)

اين محقق و پژوهشگر خاطرنشان كرد: در كنار اين‌ها ايشان همتای حضرت امام حسن(ع) بوده و در برخی از روايات از ايشان با عنوان «شريكة‌ الحسين(ع)» نام برده‌اند. با اين توصيفات اگر ما بخواهيم در بيانی منطقی اين مطلب را بيان كنيم چنين می‌شود كه : امام حسين(ع) شريك قرآن و حضرت زينب(ع)، شريك امام حسين(ع) است و شريك امام حسين(ع) شريك قرآن می‌شود و بالاخره زينب شريك و همتای امام حسين(ع) است. گرچه امام حسين(ع) به شهادت رسيدند و حضرت زينب(س) زنده‌ ماندند، اما در تحمل مصائب شباهت‌های فراوانی بين آن‌دو وجود دارد.

زاهده

عضو هيئت علمی دانشگاه تربيت معلم «زاهده» را يكی از القاب حضرت برشمرد و ادامه داد: ايشان تعلقی به دنيا نداشت و تمام تعلقش خداوند سبحان بود و تنها او را می‌ديد. در نتيجه همين صفت و خلق است كه چهار فرزند خود را در روز عاشوا به ميدان نبرد می‌فرستد تا در ركاب امام حسين(ع) به شهادت برسند. ايشان از فضل بسيار بالايی برخوردار بوده و يكی از ويژگی‌های بسيار مهم آن حضرت(س) آن است كه همه او را «عقيله بنی‌هاشم» يعنی خردمند خاندان بنی‌هاشم ناميده‌اند.

عقيله بنی‌هاشم

وی بيان كرد: عنوان عقيله بنی‌هاشم حاكی از آن است كه آن حضرت(س) به لحاظ كمال عقلانی از مقام بسيار بالايی در خاندان بنی‌هاشم برخوردار بوده كه او را به عاقله و عقيله بنی‌هاشم ملقب كرده بودند. اگر ما عقل را به آن معنايی بگيريم كه امام صادق(ع) فرمودند: «العقل ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان؛ عقل آن چيزی است كه به‌واسطه آن خدا بندگی می‌شود و بهشت به‌ دست می‌آيد»، حضرت زينب(س) از اين جهت از خردورزی بالايی برخوردار بوده كه جز وصال خدا و سعادت ابدی به چيز ديگری نمی‌انديشيده است.

«زينب؛ بطلة كربلا»

اين محقق و پژوهشگر اضافه كرد: ايشان اهل عمل و عبادت و از كمال بسيار بالايی برخوردار بود و «محدَث» يعنی عالم به حديث الهی بود. «مظلومه» نيز يكی از القاب آن حضرت(س) است. ايشان كسی بود كه آشكارا و بليغ سخن می‌گفت. بسيار شجاع و قهرمان و از همه كمالات متعالی برخوردار بود و در وصف آن بزرگوار همان بس كه عايشه بنت‌الشاطی، آن زن سنی‌مذهب عنوان كتاب خود را «زينب؛ بطلة كربلا»(قهرمان كربلا) گذاشته است؛ ايشان زنی بود كه به واسطه شجاعت بسيار بالای خود به مقام قهرمانی رسيده بود.

عضو هيئت علمی دانشگاه تربيت معلم در پايان سخنان خود تأكيد كرد: ما بايد مقام ايشان را چنان‌كه شايسته‌ است، برای ايشان لحاظ كنيم، چراكه می‌خواهيم از ايشان الگو بگيريم تا در چارچوب اين الگوگيری، زندگی خود را سامان دهيم و زنان عالم نيز می‌توانند جنبه زنانگی ايشان را برای خودشان ملاك قرار دهند و زندگی خود را به لحاظ عفت و كمال و علم و عقل به اوج برسانند.