جريان‌سازي يكي از عناصر بسيار مهم راديو است، چون همين موضوع مي‌تواند باعث تحول در جامعه شود
شادي و تفريح در «كلاس جووني»
جام جم آنلاين: در شلوغي و ترافيك خيابان وقتي تصميم مي‌گيريم برنامه راديويي را براي شنيدن انتخاب كنيم، دنبال برنامه‌اي مي‌گرديم كه جذابيت‌هاي لازم براي شنيدن را داشته باشد.
برنامه‌هاي عصرگاهي مختلف راديويي تلاش مي‌كنند تا با استفاده از تكنيك و خلاقيت در برنامه‌سازي شنوندگان بيشتري را جذب كنند، اما در اين ميان برنامه «كلاس جووني» شبكه راديويي جوان از معدود برنامه‌هايي به شمار مي‌آيد كه توانسته نه‌تنها جوانان بلكه بسياري از مخاطبان ديگر را هر روز از ساعت 17 الي 19 با خود همراه كند.
براي تهيه گزارش از اين برنامه، در يك عصر زمستاني از در مسجد بلال صدا و سيما به سمت ساختمان شهداي راديو حركت مي‌كنم تا بتوانم با گروه برنامه‌ساز «كلاس جووني» به سمت استوديو پخش بروم. اكثر استوديوهاي صدا و سيما در ساختمان پخش هستند و برنامه‌هاي زنده از اين استوديوها روي آنتن مي‌رود، اما برنامه‌هاي توليدي راديو در زيرزمين ساختمان شهداي راديو ضبط مي‌شود.
عصمت باپيران، سردبير برنامه كلاس جووني درباره اين برنامه چنين توضيح مي‌دهد: اين برنامه از ارديبهشت ماه سال گذشته طراحي و پيش‌توليدش آغاز شد و در نهايت روز ششم تير ماه روي آنتن رفت. تمامي برنامه‌هاي تلويزيوني پيش‌توليد دارند، اما در راديو اين امر كمتر اتفاق مي‌افتد. شايد يكي از دلايل موفقيت اين برنامه همين برنامه‌ريزي و پيش توليد باشد كه توانسته به جايگاه خوبي ميان مخاطبان برسد. برنامه‌هاي عصرگاهي راديو مي‌تواند به يكي از پرشنونده‌ترين برنامه‌ها تبديل شود به شرطي كه طراحي خوبي براي برنامه صورت بگيرد.
باپيران مي‌افزايد: داشتن يك تيم فعال و خوش فكر، آشنا بودن با فضاي برنامه‌سازي، به روز بودن و داشتن اطلاعات لازم درخصوص مسائل مختلف، همراه بودن با جوان امروز و حضور و مشاركت آنها در فواصل برنامه همچنين پيگيري مسائل مربوط به جوانان در سطح جامعه مي‌تواند علاوه بر موفقيت يك برنامه راديويي جريان‌ساز هم باشد. جريان‌سازي يكي از عناصر بسيار مهم راديو به شمار مي‌آيد، چراكه استفاده از همين موضوع مي‌تواند تحولات گسترده‌اي را در سطح جامعه ايجاد كند.
خوب است بدانيد باپيران در عناوين مختلف شغلي همچون نويسندگي، گزارشگري، هماهنگي و ارتباطات، آيتم‌سازي، بازيگري و سردبيري در راديو فعاليت كرده است.
باپيران در پاسخ به اين پرسش كه مطالبي كه در برنامه مطرح مي‌شود، چقدر با نياز مخاطبان همسو است؟ مي‌گويد: موضوعات برنامه با توجه به نياز جوانان انتخاب مي‌شود و متن‌ها، آيتم‌ها، گزارش‌ها و... درخصوص موضوع روز چيده مي‌شود. همان‌طور كه گفتم در بخش نويسندگي و كارشناسي اين برنامه تحقيقات و پژوهش‌هاي زيادي صورت مي‌گيرد و حتي در بخش‌هاي ديگر برنامه نيز اين موضوع بسيار مورد توجه است.
تنوع؛ اصل كلاس جووني
برنامه «كلاس جووني» داراي بخش‌هاي متنوعي است. «تخت سفيد» ورودي برنامه است و به نوعي موضوع برنامه در آن مطرح مي‌شود. اين قسمت را «عطيه نجفي» تهيه و اجرا مي‌كند. سجاد شهرابي بخشي را با عنوان«حرف بي‌ربط» روي آنتن مي‌برد كه به حاشيه‌هاي ورزشي مي‌پردازد. «كلاس فوق‌العاده» بخش ديگري از اين برنامه است كه علاوه بر پرداختن به موضوع برنامه يكي از مشكلات اجتماعي مربوط به جوانان را هم زير ذره‌بين مي‌گذارد. در اين بخش به صورت زنده با مسوول مربوطه، ارتباط تلفني برقرار مي‌شود تا پاسخگوي مشكل مورد نظر باشد يا درباره آن توضيح دهد. تهيه و اجراي اين بخش را هم سمانه مبلغ‌حسيني به عهده دارد. 2 بازيگر به نام‌هاي محمدرضا قلمبر و منصور اسكندي در قالبي طنز بخشي را با عنوان «استاد متحلل» آماده مي‌كنند و در آن درس‌هاي كلاس اول و دوم ابتدايي توسط هنرمند خردسال به نام مريم رفيعي خوانده مي‌شود. «غلط‌گير» عنوان بخش ديگري از برنامه كلاس جووني است كه با توجه به موضوع برنامه، داستاني مطرح مي‌كند و با توجه به آن بعضي از اشتباهات و غلط‌ها را اصطلاحا پاك مي‌كند كه اين بخش توسط پوريا عطايي اجرا مي‌شود.
برنامه در حال پخش است و همه در استوديو در حال جنب‌و جوش هستند. شروع برنامه در جذب مخاطب بسيار موثر است و برنامه با موسيقي شادي آغاز مي‌شود.
لحن گرم، شاد و سريع گوينده هيجان خاصي را ايجاد كرده است و رفت و برگشت‌هاي سريع بين استوديو و اتاق فرمان و همچنين استفاده از صداهاي پس‌زمينه در زمان خواندن متن باعث جذابيت بيشتر برنامه شده است.
باپيران درباره ساختار اين برنامه مي‌گويد: بخش‌هاي اين برنامه با توجه به فرم آن كه ساختاري كلاسي دارد طراحي شده و موضوعات روز و رويكرد آن بسيار متفاوت است. چون قرار است اين برنامه شاد، طنز و جوان‌پسند باشد تا جوان امروزي با در نظر گرفتن رفتار، عقايد و ديدگاه‌هاي مختلف در توليد و پخش اين برنامه مشاركت كند.
وي در پايان صحبت‌هايش خاطرنشان مي‌كند: همسو بودن عوامل برنامه با هم و آشنايي آنها با شرايط رسانه و داشتن خلاقيت و... مي‌تواند به جذابيت و متفاوت بودن يك برنامه راديويي كمك كند.
رونقي: گوينده يا مجري در موفقيت يك برنامه موثرند، اما همه برنامه نيستند. اگر متن خوب نباشد، اگر موسيقي‌ها و ريتم برنامه خوب نباشد مجري هر چقدر هم كه خوب باشد، برنامه به چشم نمي‌آيد
«زنگ زندگي» بخش ديگري از اين برنامه است كه روي آنتن مي‌رود. در اين بخش با توجه به موضوع داستاني كوتاه مطرح مي‌شود كه به نوعي نتيجه‌گيري برنامه در آن روز است. اين بخش را نسيم صباغيان اجرا مي‌كند. در بخش ديگري از اين برنامه متن‌هاي خبري با تحليل طنز با صداي عطيه نجفي و مجتبي حسني پخش مي‌شود. يكي از بخش‌هاي جذاب برنامه كلاس جووني بخش «شما هم بله!» است كه گفت‌وگو با چهره‌هاي مطرح در عرصه‌هاي مختلف با موضوع شيطنت‌هاي دوران كودكي بخصوص دوران تحصيل است كه وظيفه تهيه و اجراي اين بخش بر عهده قاسمي است و به صورت گزارشي اجرا مي‌شود.
در برنامه كلاس جووني بخش تلفن‌ها و پيامك‌ها هم عنواني را به نام بخش حضور و غياب به خود اختصاص داده و در بخش زنگ تفريح نيز ترانه‌هاي مختلفي پخش مي‌شود.
پيگيري مشكلات جوانان
تلفيق بخش‌هاي مختلف برنامه با كلام مجري و موسيقي‌هاي سنتي، پاپ و كلاسيك باعث مي‌شود مخاطب از برنامه خسته نشود. البته نوع چيدمان اين بخش‌ها بسيار حساس و مهم است كه اين كار بر عهده عباس پيري، تهيه‌كننده كلاس جووني است. وي از سال 74 وارد سازمان صدا و سيما شده و تاكنون برنامه‌هاي مختلفي همچون فال‌گوش، شبستانه و... را تهيه كرده است. پيري از سال گذشته وارد شبكه جوان شده و از دي ماه تهيه اين برنامه را به عهده گرفته است. وي طراحي ميان برنامه‌هاي صوتي، آرم‌هاي متنوع و... را در جذابيت يك برنامه موثر مي‌داند و مي‌گويد، اگر برنامه داراي بخش‌هاي مختلف باشد، مي‌تواند در جذب مخاطب موفق باشد.
البته به گفته او برنامه كلاس جووني با هدف پيگيري مشكلات جوانان و ايجاد فضاي شاد، نشاط‌انگيز و اميد روي آنتن مي‌رود تا با ايجاد تنوع، لحظات شاد، مفرح، مفيد و خاطره‌انگيزي را براي جوانان و عموم مردم فراهم كند.
شوخي با مخاطب را جدي بگيريم
وحيد رونقي، جوان خوش‌برخورد و پرانرژي است كه گوينده اصلي برنامه كلاس جووني است. وي متولد 1363 در تهران است. آغاز فعاليت هنري وي از سال 1383 با انجمن گويندگان جوان به عنوان گوينده و مديردوبلاژ بوده و تهيه‌كننده برنامه تلويزيوني «تصوير زندگي» در سال 1389 از جمله فعاليت‌هاي ديگر او به شمار مي‌آيد. آغاز فعاليتش در راديو از ابتداي 1387 در استوديو صداي شهر راديو تهران و بعد از آن در راديو تهران با اجراي برنامه تهران در شب، بوده و آغاز فعاليتش در راديو جوان از دي ماه 1389 با برنامه كلاس جووني است.
پخش برنامه كه به پايان مي‌رسد فرصت كافي داريم تا با رونقي صحبت كنيم. وي در پاسخ به اين پرسش كه اجراي برنامه‌هايي كه ريتم تندي دارد و آيتم محور است بايد داراي چه ويژگي‌هايي باشد؟ مي‌گويد: بي‌تعارف اجراي چنين برنامه‌هايي دشوار است. چون اگر حتي كمي با ريتم برنامه هماهنگ نباشيم، جا مي‌مانيم و اين براي يك مجري يا گوينده گران تمام مي‌شود. مجري چنين برنامه‌هايي هميشه بايد با حال خوب در برنامه حاضر شود يا حتي اگر حالش خوب نيست، بايد حال خودش را خوب كند. چون برنامه‌هايي مانند «كلاس جووني» ريتم تندي دارد، اگر با ريتم هماهنگ نباشيم يا عقب مي‌مانيم، يا ضرباهنگ برنامه را خراب مي‌كنيم.رونقي با اشاره به اين نكته كه گوينده نقش اساسي را در اجراي يك برنامه راديويي و تلويزيوني دارد، چون او در اولين ارتباط مي‌تواند مخاطب را جذب كند، مي‌افزايد: اگر برنامه كلاس جووني را موفق فرض كنيم، بخش اعظمي از اين موفقيت به تهيه‌كننده و سردبير برنامه بازمي‌گردد. ولي در بخش‌هايي كه خارج از متن اجرا مي‌شوند، يا به عبارتي به صورت بداهه اجرا مي‌شوند، من به عنوان گوينده نقش بيشتري دارم. وي در ادامه مي‌گويد: مجري يا گوينده در موفقيت يك برنامه موثر است، اما فقط درصدي از موفقيت يك برنامه به گوينده بازمي‌گردد. ممكن است يك برنامه سردبير و تهيه‌كننده خوبي نداشته باشد، اما مجري خوبي داشته باشد. شايد اين برنامه مخاطباني را جذب كند، اما هنوز يك چيزهايي كم دارد. هنوز برنامه ناقص است. بنابراين معتقدم كه گوينده يا مجري در موفقيت يك برنامه موثرند، اما همه برنامه نيستند. اگر متن خوب نباشد، اگر موسيقي‌ها و ريتم برنامه خوب نباشد، مجري هر چقدر هم كه خوب باشد، برنامه به چشم نمي‌آيد. من تمام تلاشم را مي‌كنم كه به مخاطب به چشم يك سوم شخص نگاه نكنم، مخاطب را دوست خود مي‌دانم. همان‌طوري با او حرف مي‌زنم كه با دوست يا دوستان خودم صحبت مي‌كنم. همان شوخي‌هايي را با او مي‌كنم كه با دوستانم مي‌كنم. براي همين است كه در اكثر موارد، مخاطب هم شوخي‌ها را به دل نمي‌گيرد. اين‌طوري هم من احساس بهتري نسبت به آنها دارم، و هم آنها اين حس را نسبت به من دارند. شايد ناموفق‌ترين برنامه‌هاي راديو، برنامه‌هايي باشند كه رسمي صحبت مي‌كنند و هميشه از عبارت كليشه‌اي مانند شنوندگان عزيز استفاده مي‌كنند. طوري كه انگار بود و نبود مخاطب براي آنها فرقي نمي‌كند. ولي از نظر ما (يا شايد بهتر است بگويم ما راديو جواني‌ها) مخاطب و ارتباط برقرار كردن با مخاطب بسيار مهم است. البته اين به آن معني نيست كه مخاطب براي ديگر شبكه‌ها مهم نيست. اما ما در راديو جوان با مخاطبان راحت‌تر ارتباط برقرار مي‌كنيم كه اين به لحن گويندگان اين شبكه مربوط مي‌شود.
البته رونقي تلاش مي‌كند تا مجري متفاوتي باشد و با اجراي خودماني مخاطب را با خود همراه كند. وي با اشاره به اين‌كه هر مجري با ديگري متفاوت است، مي‌گويد: تمام تلاشم را مي‌كنم كه خودم باشم، يعني اگر شوخي‌اي در برنامه مي‌شود، اين شوخي وحيد رونقي است، نه شوخي يك مجري. رونقي در پاسخ به اين پرسش كه چه دليلي باعث مي‌شود مجريان موفق راديو به تلويزيون بروند؟ مي‌گويد: هيچ وقت نمي‌توان منكر جذابيت تصوير شد. در تلويزيون گوينده با طيف گسترده‌اي از مخاطبان مواجه مي‌شود كه اين براي يك گوينده شهرت را هم به همراه دارد. البته، راديو و تلويزيون از نظر مالي با يكديگر قابل مقايسه نيستند. به نظر من 2 عامل پول و شهرت دليل اصلي مهاجرت گويندگان از راديو به تلويزيون است. مطمئن باشيد اگر منع حضور گويندگان راديو در تلويزيون برداشته شود، راديو، گويندگان خوبش را از دست نمي‌دهد. چون هم گويندگان به خواسته‌هاي خود مي‌رسند، هم راديو نيروهاي خوبي را كه سال‌ها برايشان زحمت كشيده از دست نخواهد داد. چون راديو بسيار جذاب و دوست‌داشتني است و هيچ جا مانند راديو نمي‌شود. صفايي كه در راديو هست، به هيچ عنوان در تلويزيون وجود ندارد.
به عنوان آخرين مطلب از رونقي مي‌خواهم كه بهترين خاطره‌اش را از برنامه كلاس جووني بگويد و او در پاسخ مي‌گويد: خاطرات خوب من، اشتباهاتي است كه در برنامه مرتكب مي‌شوم. گاهي جملاتي را اشتباه گفته‌ام يا گاهي حرفي زده‌ام كه نبايد مي‌زدم و... كه براي من تبديل به خاطره شده است.
فرشيد قره‌لي / جام جم