عضو هيئت علمی دانشكده علوم حديث قم اظهار كرد: ارائه مطالب و آيات قرآن به اين شكل دارای خواص ويژهای است و چنين نظمی واجد پيوندهای محتوايی آشكار و پنهان در افق تأويل و تفسير است.
حجتالاسلام والمسلمين محمد احسانیفر لنگرودی، عضو هيئت علمی دانشكده علوم حديث قم، در گفتوگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا) با بيان اينكه نورانيت قرآن و قرآنيت آن بهواسطه چينش آيات و سور برگرفته از وحی است، اظهار كرد: اگر چينش آيات چه در متن اصلی و عربی آن چه در ترجمه آيات تغيير پيدا كند، قطعاً معانی آيات دستخوش تغيير و كم و زياد خواهد شد؛ زيرا در بسياری از آيات با استفاده از قرينه سياق و انفصال سياق به معنا و مفاهيم جديد و دقيقی در نكات تفسيری دست میيابيم.
احسانیفر با بيان اينكه مفسر بسياری از مطالب و مفاهيم را از قرينه بودن سياق و انفصال سياق در آيات قرآن بهدست میآورد، عنوان كرد: اگر چينش آيات قرآن عوض شود، سياق و انفصال آن از بين میرود، ضمن اينكه قرآن با همين نظم موجود قرآن است، همچنانكه خداوند متعال شبيه به هيچكدام از مخلوقاتش نيست، كتابش نيز به تقليد و تبعيت از نمونههای بشری جمعآوری نشده است.
وی با اشاره شيوههای مختلف تأليف كتاب توسط بشر ادامه داد: نويسندگان در ادوار مختلف تاريخ ترتيبها و نظمهای گوناگونی را دنبال كردهاند كه يكی از اين موارد شيوه موضوعمحوری بوده است، اما خداوند متعال تنها از روش موضوعمحوری محض در كتاب شريفش استفاده نكرده است.
اگر بخواهيم با اين توجيه كه ترجمه قرآن را منقح و روان سازيم، بنابر اين نياز داريم تا يك خط سير برای آيات در نظر گيريم، مسلماً اين كار آغاز تغيير و تحريف اكوسيستم قرآن خواهد بود
عضو هيئت علمی دانشكده علوم حديث قم با بيان اينكه ارائه مطالب و آيات قرآن به اين شكل دارای خواص ويژهای است، افزود: قرآن به اين شكل دارای آثار و پيوندهای محتوايی آشكار و پنهان در افق تأويل و تفسير است. قرآن در تفسير به ظواهر و بطون دارای پيوندهايی است كه وجود آيات به اين شكل در كنار يكديگر تنها میتواند پرده از اين غرض بردارد.
اين محقق و قرآنپژوه ادامه داد: اگر بخواهيم با اين توجيه كه ترجمه قرآن را منقح و روان سازيم، بنابر اين نياز داريم تا يك خط سير برای آيات در نظر گيريم، مسلماً اين كار آغاز تغيير و تحريف اكوسيستم قرآن خواهد بود. البته انجام اين كار در كتبی همچون طبقات آيات، تفصيل الآيات، معجم الآيات و نظاير اينگونه كتب اشكالی ندارد، همانگونه كه در گذشته نيز صورت گرفته است.
وی افزود: چينش آيات موضوعی قرآن در كنار يكديگر كار مفيد و سودمندی است و میتواند پرده از برخی اسرار كتاب الهی بردارد، اما بالطبع چنين كتابی قرآن نخواهد بود. بهعنوان مثال هنگامیكه بنده خود به كتب تفصيل الآيات يا معاجم موضوعی قرآن مراجعه میكنم و آيات را به صورت جدا و منفك شده از جايگاه اصلی خود مورد استفاده قرار میدهم، متوجه اين مطلب هستم كه آيه وضوحی را كه در جای خود دارد، در اين مكان از آن برخوردار نيست و برای فهم دقيق آن آيه خاص بايد آن را در جای خود قرار دهم، صدر و ذيل آيات را بررسی كنم و بعد متوجه منظور و مفهوم آيه شوم.
معجم موضوعی آیات جایگزین قرآن نیست
احسانیفر عنوان كرد: اين كار برای پژوهشگرانی كه بهدنبال محتوای آيات از نظر موضوعی هستند، كار مفيد و سودمندی است، اما برای مردمان عادی كه تنها به دنبال فهم ساده آيات قرآن هستند، چندان سودمند نمینمايد و جايگزينی يك معجم موضوعی از قرآن به جای آن كار مباركی نيست و نتايج حاصله از تلاوت آيات الهی در قرآن از آن كتاب بهدست نخواهد آمد.
عضو هيئت علمی دانشكده علوم حديث قم با اشاره به تأثير چشمگير قرآن در بلاد مختلف اظهار كرد: با يك رصد ساده میتوان متوجه شد كه قرآن مجيد به همين شكل موجود، به هر كشوری كه وارد شده است توانسته تأثيرات خارقالعادهای در مردمان آن سرزمين داشته باشد، بدون اينكه نيازی به تنقيح و يا نظم مورد نظر بشر داشته باشد.
با يك رصد ساده میتوان متوجه شد كه قرآن مجيد به همين شكل موجود، به هر كشوری كه وارد شده است توانسته تأثيرات خارقالعادهای در مردمان آن سرزمين داشته باشد، بدون اينكه نيازی به تنقيح و يا نظم مورد نظر بشر داشته باشد
وی ادامه داد: قران محكمترين سلاح پيامبر اكرم(ص) در استقرار توحيد بوده و هماكنون نيز بهترين سلاح در دست مسلمانان است، با همين سبك و سياق موجودش. تنها كافی است كه قرآن، قرآن منتشر شود نه يك نسخه تحريف شده معنايی توسط بشر، خود قرآن نيز بر همين نكته اذعان دارد كه «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا؛قطعا اين قرآن به [آيينى] كه خود پايدارتر است راه مینمايد و به آن مؤمنانى كه كارهاى شايسته میكنند مژده میدهد كه پاداشى بزرگ برايشان خواهد بود».
اين محقق و قرآنپژوه تصريح كرد: همانطور كه در اين آيه اشاره شده همين قرآن هدايت كننده نوع بشر است، نه نسخههای بشری كه هركس با اعتقاد و علاقه درونی خود به سراغ قرآن رفته است. البته اين سخن به اين معنا نيست كه كاستیهای ترجمه را نبايد رفع كرد و خصوصاً در ترجمههای انگليسی كه با نوعی تعمد به قرآن نگاه شده است. بهترين و اساسیترين كار در اين زمينه اين است كه نهضتی در راستای اصلاح ترجمههای قرآن به زبانهای مختلف راهاندازی شود، نه اينكه قرآن را تجزيه كرد و موضوعات مختلف به آن تحميل كرد.
وی در مقايسهای ميان قرآن و انجيلهای چهارگانه موجود عنوان كرد: انجيلهای موجود، به دست بشر تأليف شده است، كه در خلال آن مطالبی وحيانی نيز وجود دارد؛ لذا بسيار طبيعی است كه كاملاً شباهت به ساير تأليفات بشر داشته باشد. انجيلهای موجود در حقيقت كتاب سيره زندگانی حضرت مسيح(ع) و مادر گراميشان است.
احسانیفر با بيان اينكه اولين انجيل بعد از گذشت سه دهه از رحلت و غيبت حضرت مسيح(ع) تأليف شد، خاطرنشان كرد: انجيل موجود بههيچ عنوان يك كتاب الهی نيست تا بتوان آن را با قرآن مقايسه كرد، آنگاه در مقام ارزيابی برآمد، بلكه كتابی است كه به بيان تاريخ از قبل ولادت حضرت عيسی(ع) میپردازد و وقايعی را كه برای حضرت مريم(س) اتفاق افتاده نيز ذكر میكند. در اين ميان گاه جملاتی از وحی نيز مطرح شده است.