«بچيروويچ» اهل اسلووني، يازدهمين مربي خارجي تاريخ تيم ملي بسكتبال ايران است
پايان حضور صرب‌ها در بسكتبال ايران
جام جم آنلاين: از پايان جام ملت‌هاي آسيا تا همين چند روز پيش بحث انتخاب سرمربي تيم ملي بسكتبال داغ‌داغ بود. نتايج ضعيف «واسلين ماتيچ» سرمربي صرب تيم ملي بسكتبال پرونده كاري او را در ايران بست تا فدراسيون بسكتبال رسما اعلام كند به دنبال مربي بزرگ خارجي است.
گرچه استخدام كارلوس كرش و خوليو ولاسكو براي فوتبال و واليبال در استخدام مربي خارجي بسكتبال بي‌تاثير نبود، با اين حال «مهمت بچيروويچ» در بسكتبال دنيا آوازه 2 مربي ديگر تيم‌هاي ملي در ايران را ندارد.
زماني كه تيم ملي بسكتبال در بازي‌هاي جهاني تركيه بود ذهنيت آشنايي با مهمت بچيروويچ به وجود آمد.او روي نيمكت تيم اسلووني مي‌نشست. اين كشور جدا شده از خاك وسيع يوگسلاوي با 2 ميليون نفر جمعيت در بسكتبال اروپا صاحب احترام است. اسلووني در بسكتبال المپيك بازي نكرده، اما يكي از افتخارات بچيروويچ مي‌تواند عنوان هشتم در بازي‌هاي جهاني تركيه در سال 2010 باشد؛ بازي‌هايي كه آنها توانستند تيم ملي ايران را هم با 5 امتياز اختلاف مغلوب كنند. اين مربي 51 ساله است و پيش از اين با هيچ يك از كشورهاي آسيايي همكاري نداشته است، اما از بازيكنان ايران شناخت نسبي دارد. اين شناخت در جريان رقابت‌هاي جهاني 2010 تركيه به دست آمد. برزيل، كرواسي، استراليا و تونس ديگر تيمهايي بودند كه در رقابت‌هاي تركيه مقابل تيم تحت هدايت بچيروويچ شكست خوردند. اين مربي اسلوونيايي بيشترين دوران مربيگرياش را در كشورش گذراند. او پس از يك سال مربيگري در تيم ملي اسلووني به كادر تيم جوانان كشورش ملحق شد و در سال‌هاي 2002 تا 2005 به عنوان سرمربي در اين تيم بود و در مسابقات قارهاي و جهاني هم شركت كرد كه حاصل آن نايب‌قهرماني اروپا و هفتمي جهان بود.
بچيروويچ طي سال‌هاي مربيگري، بازيكنان بزرگي را در اختيار داشته است كه گارد معروف تيم‌هاي ليكرز و نيوجرسي يعني «ساشا» يكي از آنهاست. گزينه جديد فدراسيون بسكتبال پيام‌هاي ديگري را با خود به بسكتبال ايران آورده است؛ بعد از سال‌ها بسكتبال با يك مربي غيرصرب كار مي‌كند. در سال 2003 نناد ترايكوويچ اولين سرمربي صرب بود كه هدايت تيم ملي بسكتبال را بر عهده گرفت. چند سال بعد ولاديمير بوسنياك و سپس رايكو ترومن و واسلين ماتيچ از صربستان آمدند. هر كدام از اين صرب‌ها، مربيان صرب ديگري را در زيرمجموعه‌هاي خود داشتند كه «سرجان» بدنساز تيم ملي بسكتبال و «نبوشا» سرمربي جوانان از آن دسته هستند. امضاي قرارداد توسط بچيروويچ يعني پايان حكومت صرب‌ها در بسكتبال ايران.
محمود مشحون، رئيس فدراسيون بسكتبال و برادرش محمدرضا، هميشه از مافياي بسكتبال حرف مي‌زنند كه قصد ضربه زدن به بسكتبال ايران را دارد. مهمت بچيروويچ بي‌سر و صدا و در سكوت رسانه‌ها به ايران آمد و قراردادش را بست و رفت.
شايد همان مافيايي كه برادران مشحون بارها از آن صحبت كرده‌اند عامل اصلي سكوت در مذاكرات و سرانجام عقد قرارداد با مربي اسلوونيايي بوده است. حضور اين مربي اروپايي، ورزش‌دوستان را به ياد زمان آمدن كرش و ولاسكو، سرمربيان تيم‌هاي ملي فوتبال و واليبال انداخت كه حتي در زمان گزينه بودن، نشستي مطبوعاتي داشتند تا مردم ايران با تفكر آنها آشنا شوند. رئيس فدراسيون بسكتبال مي‌گويد: «اجازه نداديم اين مربي در زماني كه در ايران حضور داشت با مطبوعات ارتباط داشته باشد چون انعكاس صحبت‌هاي او باعث مي‌شود شرايطي در خارج از كشور به وجود بياورد كه به ورزش ما لطمه بزند، تنها كساني كه از حضور اين مربي در ايران خبر داشتند اعضاي هيات رئيسه و كميته فني فدراسيون بودند».
يازدهمين مربي خارجي بسكتبال
بچيروويچ يازدهمين مربي خارجي تاريخ تيم ملي بسكتبال ايران است كه تيم پنجم آسيا را تحويل مي‌گيرد. او در نخستين ميدان بين‌المللي، جام ملت‌هاي آسيا در سال 2013 را پيش رو دارد كه انتخابي جام جهاني 2014 اسپانيا است. پيش از او «واسيلسكو» و «جورج شيراليو» از روماني، «والري لونيچكين» از شوروي، «ويتالي زاستاكوف» از روسيه، «گري ليمون» از آمريكا، «نناد تراكوويچ» و «ولاديمير بوسنياك» از صربستان، «فرد اونيكا» از نيجريه، «رايكو ترومن» و «وسلين ماتيچ» از صربستان هدايت تيم ايران را از سال 1974 تا به امروز بر عهده داشته‌اند. در اين 10 سال كه از مديريت مشحون در بسكتبال ايران مي‌گذرد جريان مخالف حضور مربيان خارجي در راس تيم ملي بسكتبال وجود داشته است. به اعتقاد اين عده، بسكتبال ايران با كمك‌هاي فني مربيان ايراني افق‌هاي تازه پيشرفت را پيموده و با موفقيت‌هاي اين مربيان در 4 دوره جام باشگاه‌هاي آسيا، آنها مي‌توانند هدايت تيم ملي بسكتبال را بر عهده بگيرند.
نكته: رئيس فدراسيون بسكتبال و برادرش، هميشه از مافياي بسكتبال حرف مي‌زنند كه قصد ضربه زدن به بسكتبال ايران را دارد. در اين شرايط، مهمت بچيروويچ بي‌سر و صدا و در سكوت رسانه‌ها به ايران آمد و قراردادش را بست و رفت
يكي از اين مربيان مصطفي هاشمي سرمربي مهرام است كه فرداي انتخاب بچيروويچ بار ديگر بر مواضع قبلي خود پافشاري كرد: «شخصا اميدوارم روزي مربيان موفق ايراني كه باعث پويايي بسكتبال شدند و اين رشته را متحول كردند هم به حقشان برسند. به نظر من جامعه مربيان ايراني مي‌توانند تضمين كنند اين نسل از بسكتباليست‌هاي خوب كشور را قهرمان آسيا كنند». اين دقيقا نقطه مقابل حرف محمود مشحون است كه حدود اختيارات سرمربي تازه وارد را بيشتر از مربيگري براي تيم ملي مي‌بيند: «مهمت بچيروويچ علاوه بر اين كه به طور مستقيم هدايت تيم ملي را بر عهده مي‌گيرد در زمينه مسائل آموزشي هم با فدراسيون بسكتبال همكاري مي‌كند».
مهمت بچيروويچ فروردين 91 با مشاهده بازي‌هاي ليگ برتر بسكتبال در مراحل پاياني كارش را آغاز مي‌كند. از نظر زماني، موقعيت مناسبي براي شناخت توانمندي‌هاي بسكتبال است، اما از سويي بازيكنان ليگ برتر مي‌توانند طي اين مدت خود را به بچيروويچ معرفي كنند. با اين حال اسدالله كبير سرمربي تيم بسكتبال شهرداري گرگان ارزيابي‌هاي بعدي مربي اسلوونيايي را به گذشت زمان و استفاده از نوع امكانات در ايران موكول مي‌كند: «قطعا شرايط كار در ايران با شرايط كار در اروپا متفاوت است و بايد ديد عملكرد اين مربي در محيط و شرايط بسكتبال ما چطور است؟ اميدوارم عملكرد اين مربي هم مانند رزومه‌اش خوب باشد، البته بسكتبال ما نشان داده است كه با همين امكانات هم در سطح آسيا بهترين است. اگر عملكردش در اروپا را در ايران هم تكرار كند، بدون شك و براحتي قهرمان آسيا مي‌شويم چون ما نيروي انساني بسيار خوبي داريم و با اين پتانسيل بايد به فكر حضور درخشان‌تر در سطح بين‌المللي باشيم.»
عنايت‌الله آتشي از ديگر كارشناسان بسكتبال است كه در يك مقايسه كوتاه اعلام مي‌كند ترومن و ماتيچ بدون سابقه سرمربيگري، در ايران كار كردند در حالي كه بچيروويچ نفر اول كادر فني تيم ملي اسلووني در بازي‌هاي جهاني بوده است.
رئيس فدراسيون بسكتبال با گفتن حدود اختيارات مهمت بچيروويچ از او در كارهاي پايه‌اي و آموزشي استفاده مي‌كند. گام نخست، تيم بسكتبال جوانان ايران است كه تابستان آينده بايد در بسكتبال جوانان آسيا به ميدان برود. علاوه بر آن نزديك به 100 بازيكن در گروه‌هاي سني مختلف انتخاب شده‌اند تا به رؤيت مربي اهل اسلووني برسند. بسكتبال دنيا، اين مربي مسلمان اسلوونيايي را با تجربه‌هايش در رده‌هاي پايه مي‌شناسند. بچيروويچ كه فرزندش «ساني» نيز بسكتباليستي حرفه‌اي در ايتالياست، از سال 1995 كارش را در تيم‌هاي ملي اسلووني و در رده نوجوانان آغاز كرد. از سال 1997 به همراه بازيكنانش، تيم جوانان اسلووني را تشكيل داد. اين مربي تا سال 2005 مربي تيم ملي جوانان كشورش بود و در رقابت‌هاي قهرماني جوانان جهان 2003 هفتم جهان شد. البته بچيروويچ سال 2001 كمك مربي تيم ملي بزرگسالان كشورش نيز بود و تنها يك سال در اين سمت باقي ماند. اين مربي اروپايي تجربه زيادي در رده‌هاي پايه دارد، همان تجربه‌اي كه بسكتبال ايران به آن نيازمند است. اصول پايه در سال‌هاي اخير مورد توجه مسوولان بسكتبال ايران قرار گرفته و در انتخاب مربي تيم ملي به آن مي‌پرداختند. مهمت بچيروويچ در كنار تجربه هدايت تيم‌هاي ملي در رده‌هاي مختلف سني در 10 تيم باشگاهي نيز فعاليت داشته است. اسلووني، ايتاليا، اكراين و بلژيك كشورهايي هستند كه اين مربي در ليگ آنها تيمداري كرده است. بهترين نتيجه او در ليگ اسلووني كسب مكان هشتمي به همراه تيم (KK satex) است. مدت زمان همكاري با اين مربي مشخص نشده است. اين كه تا چه زماني او در اختيار بسكتبال ايران است پس از سفر آتي در فروردين ماه به ايران و مذاكرات دوبارهاي كه با بچيروويچ مي‌شود، معلوم خواهد شد.
محمد رضاپور / جام‌جم