كشته شدن اسود عنسى، به تدبير فرماندار يمن در سال 11 هجرى قمرى

أسود عنسى كه نامش عبهلة بن ‏كعب و ملقّب به "ذوالخمار" بود، در سالهاى آخر عمر پيامبراسلام(ص) ، در يمن ادّعاى پيامبرى نمود و خود را به "رحمان‏يمن" معروف ساخت.

أسودعنسى كاهنى شعبده‏باز، شيرين‏سخن و خوش‏گفتار بود كه پيش از درگذشت باذان(حاكم ايرانى‏نژاد يمن(زمينه‏اى براى ادعاى دروغين پيامبرى نيافته بود، زيرا تا زمانى كه "باذان" زنده بود و به عنوان استاندار منصوب پيامبراكرم(ص) در يمن حكمرانى مى‏نمود، چنان استيلايى بر يمن داشت كه همه اهالى آن منطقه، ايمان آورده و به پيامبراسلام(ص) گرويده بودند. امّا پس از درگذشت باذان و تجزيه شدن حكومت يمن در دست چند عامل تازه منصوب از سوى پيامبراكرم(ص) ، مخالفان اسلام در آن سرزمين قدرت يافته و مسلمانان را تضعيف نمودند.

أسود عنسى كه مترصد چنين وضعيتى بود، شورش را آغاز كرد و در اندك زمانى سراسر يمن را به تصرف خويش درآورد و عاملان پيامبراكرم(ص) را ناچار به گريز از منطقه كرد و شهر بن ‏باذان را كه پس از درگذشت پدرش بر منطقه‏اى از يمن حكومت داشت و به جنگ او رفته بود، در جنگ به شهادت رسانيد و با همسرش بنام "آزاد" به اجبار و اكراه ازدواج كرد.

پيامبراكرم(ص) به عاملان خود در يمن و حضرموت، پيام فرستاد كه همه، دست به كار شده و با اتحاد و جهاد خود، از پيشروى كفر و ضلالت جلوگيرى نمايند.

تمامى عاملان پيامبراكرم(ص) و صاحب نفوذان مسلمان و مسيحى در يمن، همداستان شده تا در يك زمان مناسب بر اسودعنسى بتازند و او را از ميان بردارند. ولى او از اتّحاد دشمنان خود باخبر گرديد و جمعيت آنان را پراكنده كرد.

فيروز كه پس از درگذشت باذان و كشته شدن شهر بن ‏باذان به دست اسودعنسى، رياست ايرانيان مقيم يمن را(كه معروف به ابناء بودند)بر عهده داشت، با "آزاد" بيوه شهر بن‏ باذان كه به اجبار به همسرى اسود عنسى درآمده بود و دخترعموى فيروز بود، هم‏پيمان شد تا در فرصتى مناسب اسود عنسى را به قتل رسانند. سرانجام با تدبير اين بانوى شجاع و مسلمان ايرانى‏تبار (يعنى آزاد(، اسود عنسى در شب 27 صفر سال 11 هجرى قمرى به دست فيروز، به هلاكت رسيد و توطئه بزرگ شيطانى كه مى‏رفت فراگيرتر گردد و حتّى به حجاز هم سرايت كند، از ريشه كنده شد.

جبرئيل امين، اين خبر مسرت‏بخش را به پيامبراكرم(ص) رسانيد. آن حضرت در حالى كه آخرين روزهاي عمرش را طى مى‏كرد و در بستر بيمارى افتاده بود، بسيار خرسند گرديد و فرمود: ديشب عنسى به قتل رسيد، مردى خجسته به نام فيروز او را كشت.

امّا رسولان يمن كه خبر هلاكت اسودعنسى را از سوى فيروز به مدينه مى‏آوردند، هنگامى به مدينه منوّره رسيدند كه پيامبراكرم(ص) رحلت كرده بود و مسلمانان در رحلت او سوگوار بودند.

فتنه اسودعنسى از آغاز تا پايان آن، به مدت سه ماه و به روايتى، چهار ماه ادامه داشت، تا به دست مردى از تبار ايرانيان كشته شد و غائله‏اش پايان يافت.



مأموريت "اسامة بن ‏زيد" براى تجهيز سپاه اسلام جهت نبرد با روميان در صفر سال 11 هجرى قمرى

پيامبراكرم(ص) پس از بازگشت از حجةالوداع، در آخرين روزهاى عمر شريف خود جهت نبرد با روميان كه از شمال‏غربى شبه‏جزيره عربستان در صدد لشكركشى به سرزمين‏هاى مسلمانان بودند، سپاهى منظم از مهاجران و أنصار مدينه ترتيب داد و به همگان فرمان داد تا در آن شركت جسته و با روميان متجاوز به جهاد برخيزند.

پيامبر(ص) ، فرماندهى اين سپاه بزرگ و پرمخاطره را به جوانى نورس به نام اُسامه فرزند زيد بن‏ حارثه(كه پدرش پيش از اين در جنگ موته به دست روميان كشته شده بود(سپرد. اسامه در آن زمان بيش از هفده يا هجده سال نداشت.

اسامه، به فرمان پيامبرخدا(ص) از مدينه خارج شده و "جُرف"(مكانى در سه ميلى شهر مدينه به سمت شام) را پادگان نظامى سپاهيان خويش قرار داد.

مسلمانان واجد شرايط رزم از انصار و مهاجر، از جمله ابوبكر، عمر بن ‏خطاب، سعد بن ‏أبى ‏وقاص، سعيد بن ‏زيد، ابوعبيده و قتادة بن ‏نعمان در آن لشكرگاه حضور يافتند.

سپاه اسلام به سوى روم به حركت درآمد ولى هنوز از مدينه چندان فاصله نگرفته بود كه از رحلت رسول‏خدا(ص) باخبر گرديد. همين أمر موجب اندوه سپاهيان اسلام و دست‏مايه برخى از فرصت‏طلبان و بازگشت آنان به مدينه گرديد. به همين جهت اين سپاه بزرگ براى مدّتى موقّت از هم پاشيد و شيرازه آن با پراكنده شدن مسلمانان سوگوار در هم ريخت تا اين كه خلافت ابوبكر بن ‏أبى‏ قحافه استقرار پيدا كرد. از آن پس سپاه اسلام به رهبرى اسامه به سوى سرحدات روم عازم گرديد.

تاريخ انتخاب اسامة بن ‏زيد به فرماندهى سپاه اسلام از سوى رسول ‏اكرم(ص) ، مورد اتّفاق مورّخان شيعه و اهل ‏سنت نيست. زيرا مورّخان اهل ‏سنّت، از جمله واقدى در مغازى خود، آن را روز 27 صفر سال يازدهم هجرى قمرى دانسته‏اند. غير از طبرى كه آن را محرم سال 11 هجرى مى‏داند.

از آن جا كه آنان رحلت پيامبرخدا(ص) را در روز 12 ربيع‏الاوّل مى‏دانند، بايد فاصله ميان انتصاب اسامه و رحلت پيامبرخدا(ص) به مدت 15 روز باشد. ولى مورخان و دانشمندان شيعه به پيروى از اهل‏بيت(ع) و نوادگان رسول‏خدا(ص) ، رحلت آن حضرت را روز 28 صفر دانسته‏اند. بنابراين اگر فاصله ميان انتخاب اسامه و رحلت پيامبر(ص) را همان 15 روز قرار دهيم، به ناچار بايد بپذيريم كه تاريخ انتخاب اسامه به فرماندهى سپاه اسلام، در دهه دوّم(يعنى سيزدهم) صفر مى‏باشد.



تولد «ابن ماجه» از محدثان مشهورمسلمان در سال209هجري قمري

« ابن ماجه» ازمحدثان مشهورمسلمان در سال209هجري قمري درشهرقروين متولد شد. وي به بغداد، بصره، كوفه، شام، مكه، مصرو ري سفركرد و دراين مسافرتها به گردآوري حديث ازمحدثان مشهورآن دوران مشغول شد. كتاب «السُّنَن» ابن ماجه يكي ازصحاح سِتّه است كه بسيار مشهورو ارزنده است. اين محدث مسلمان درتاريخ و علم تفسيرنيزدانش و مهارتي درخورتوجه داشت و ازاو كتابي درباب تاريخ قزوين بجاي مانده است كه درباره اين شهراطلاعات گرانبهايي به محقق مي دهد. 



آغاز هفته وقف

وقف از نظر قرآن

بايد گفت وقف از مختصات نظام حقوقی و اقتصادی اسلام است. وقف در اسلام دارای ويژگيهایی است. وقف عملی است صالح و باقی، و مصداق روشنی است از تعاون و تعاضد، و انفاقی است عاری از منت، و احسانی است ‏خالی از اذيت و بدور از تحقير شخصيت ديگران، و تصدقی است دايمی و مستمر و بدون ريا، و وامی است ‏بدون اضطراب و تكاثر (سوره مبارکه تكاثر، آيات 1 و2) و بروز اختلافات فاحش طبقاتی به صورتی معقول مبارزه می ‏شود، و برگ سبزی است که برای انسان ذخیره میشود. (سوره مبارکه مزمل، آيه 20) و سرانجام عاملی است كه نام واقف را نيز جاودان می ‏سازد و وی را به نوعی خلود و بقا می ‏رساند.

وقف عبارت است از حبس کردن مال، تصرف نکردن در آن و بخشيدن منفعت هاي حق استفاده از آن در راه خير. به عبارتي وقف به معني نگاه داشتن دايمي اصل مال و بهره برداري از منافع آن براي خيرات است.
اين عمل نيک، با 14 قرن سابقه در اسلام، ابتدا با توجه به حديثي از پيامبر (ص) صدقه جاريه نام داشته است: «بهترين يادگار و ميراثي که انسان از خود بر جاي مي گذارد 3 چيز است: صدقه جاريه (وقف) که اجر و مزدش به او مي رسد، دانشي که پس از او مورد استفاده واقع شود و فرزند شايسته اي که خيري در بر داشته باشد.»

در هر صورت نقش وقف در فعاليت هاي نيک و خير و ارائه خدمات به اشخاص و موسسه ها، سرپرستي ايتام، ضعفا، فقرا و مراقبت و توجه بر اوضاع و احوال آنان انکارناپذير است.

علاوه بر اين وقف در عرصه هاي تاسيس و مديريت مساجد، مدارس، آموزشگاه ها، دانشگاه ها، کتابخانه ها، درمانگاه ها و حتي آرامگاه ها نيز شرکت مي کند. حتي وقف کنندگان به آسايش مسافران نيز توجه داشته اند و استراحتگاه هايي به اين منظور در برخي راههاي اصلي مي ساختند.

به هر حال از آنجا که هيچ محدوديتي براي وقف کننده در نظر گرفته نمي شود، البته تا زماني که وقف مستلزم گناه و معصيت نباشد، عرصه وقف همچنان رو به گسترش است. در هر حال با وجود اين که وقف در طول تاريخ توسط حکومت هاي مختلف، دوران پر از فراز و نشيبي را گذرانده، اما حکومت هايي هم بوده اند که در عصر آنها، وقف دوران طلايي رشد خود را طي کرده است، مانند دوران عباسيان که توجه شاياني در آن به عمل وقف صورت گرفت، به طوري که درآمد موقوفات سالانه بالغ بر صدها هزار دينار طلا مي گرديد و نظاميه هاي بغداد و نيشابور از اين طريق اداره مي شدند.

در اين عصر تشکيلاتي به نام ديوان اوقاف نيز براي رسيدگي به امور وقفي وجود داشت. وقف از قرن چهارم تا هفتم هجري نيز رونقي بسزا داشت، تا جايي که در قرن ششم به دليل استقبال مردم، سنت حسنه موقوفات به منظور تاسيس مدارس، بيمارستان، کتابخانه و مصارف عامه گسترش فراوان يافت و ضرورت رعايت ضوابط شرعي ايجاب کرد تصدي امور موقوفات بر عهده دانشمندان و علماي دين واگذار شود.
در دوران صفويه نيز به دليل تنوع فراوان موقوفات و انجام امور ثبت در دفاتر ويژه و مصرف عوايد گوناگون آنها براساس مفاد وقف نامه ها، تشکيلاتي مانند وزارت اوقاف براي اولين بار در کشور تاسيس شد. در هر صورت، وقف يکي از عوامل تاثيرگذار در شکوفايي تمدن اسلامي بوده است.



هفته وقف در ایران

سازمان اوقاف و امورخيريه به منظور تحکيم پايه هاي سنت نبوي وقف، ترويج و نشر فرهنگ اسلامي وقف، معرفي نقش وقف در توسعه فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي آموزشي، بهداشتي و... و همچنين ايجاد انگيزه در نيک انديشان و خيرين به منظور گسترش وقف، با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي روز 27 صفر را به عنوان روز وقف نامگذاري کرده است.

عناوين روزهاي هفته وقف امسال به ترتيب عبارتند از: 27 صفر وقف در سخن و سيره معصومين، 28 صفر وقف و تعظيم شعائر اسلامي، 29 صفر نقش وقف در ترويج قرآن کريم، اول ربيع الاول وقف و خدمات علمي و آموزشي، 2 ربيع الاول وقف و توسعه عدالت اجتماعي، 3 ربيع الاول نقش وقف در گسترش مدنيت و 4 ربيع الاول، تجليل از واقفان نيکوکار.

برگزاري نهمين همايش سراسري وقف و امورخيريه در کشور نيز، يکي از ديگر برنامه هاي سازمان اوقاف در اين هفته است. اين همايش با هدف تشويق و ترغيب نيکوکاران، تقدير و تجليل از واقفان، بخصوص واقفان در قيد حيات و نيز واقفاني که در طول يک سال گذشته اقدام به اين عمل خداپسندانه کرده اند، متوليان موقوفات، موسسات خيريه درماني، بهداشتي و موسسات خيريه غيردرماني، مدرسه سازان وهمچنين بررسي مسائل و مشکلات موقوفات و ارائه راهکارهاي مناسب، بحث و تبادل نظر درباره احياء، بهره برداري بهينه و شيوه انجام امور مربوط به موقوفات با حضور و سخنراني مسوولان کشوري برگزار مي شود.



در عرصه هاي جهاني

در کشورهاي اروپايي فکر ايجاد سازماني که دارايي آن به اهداف خير اختصاص يابد از ديرباز وجود داشته است و هم اکنون بنيادهاي خيريه در بيشتر کشورها سهم بزرگي در امور اجتماعي و سياسي و اقتصادي به عهده دارند، مانند بنياد نوبل در سوئد.

گرچه موقوفات و بنيادهاي وقفي در کشورهاي غربي با موقوفات اسلامي تفاوت بسياري دارند، اما در مواردي که مقصود آنها حل مشکلات عمومي، پشتيباني، تشويق، ترغيب و ترويج دانش و فن است، وجوه مشترکي دارند.

به هر حال به منظور فعال سازي اوقاف در زمينه توسعه اقتصادي و اجتماعي ملل و جوامع اسلامي و رفع کردن مشکلات اقتصادي اقشار فقير جامعه و همچنين در پاسخ به درخواست تعداد زيادي از کارشناسان مبني بر ضرورت تاسيس يک نهاد جهاني براي اوقاف اسلامي، بانک توسعه اسلامي به تاسيس بنياد جهاني وقف در نوامبر سال 2000 ميلادي اقدام کرد.

اهداف اين بنياد جهاني براساس مفاد ماده 3 آيين نامه بنياد از اين قرار است:

1- حمايت و پشتيباني از شبکه اي از موسسات وقفي براي پيگيري و انجام اهداف خيريه شرعي

2- مراقبت و نظارت بر موسسه هاي وقفي و حمايت از آنها و ايجاد هماهنگي ميان آنها

3- کمک به دانشجويان و ارائه بورس تحصيلي در رشته هايي که امت به آنها نيازمندند

4- تاسيس و پشتيباني از موسسات و برنامه هاي آموزشي، بهداشتي و اجتماعي

5- مبارزه با فقر براي ريشه کن کردن رنج مردم جهان از طريق توسعه گسترش و توانايي ها

6- تهيه ابزارها و وسايل امدادرساني و ارائه آنها به صورت کالا و خدمات

7- همکاري با دولتهاي عضو بانک به منظور وضع قوانين يکسان براي وقف

در هر صورت، وقف به عنوان يکي از پديده هاي مهم اجتماعي و فرهنگي جهان اسلام و يکي از ابزارهاي رسيدن به توسعه در جوامع اسلامي مي تواند در گسترش علم، دانش و فناوري در سطح جامعه نقش سازنده اي داشته باشد.

اجراي علمي و شفاف نيات واقفين از سوي متوليان موقوفات و ادارات اوقاف و تجليل مستمر از نيکوکاران و تشويق آنها به منظور انفاق مال و تبيين برکات وقف براي عامه مردم، ازجمله راههايي است که زمينه رشد و توسعه اين نهاد اجتماعي را فراهم مي کند.


اعدام انقلابی حسنعلی منصور

پس از حادثه فيضيه و قيام خونين 15 خرداد 1342، عده‌اي از متدينين و چهره‌هاي موجه بازار تهران به اين نتيجه رسيدند كه مبارزه سياسي با رژيم شاه بي‌فايده است و بايد براي براندازي آن فكري كرد و تنها راه آن نيز اقدام مسلحانه عليه رژيم و عناصر اصلي آن است.

لذا تعدادي از اين افراد دست به تركيب و تلفيق شش هيئت مذهبي مهم و داراي گرايش سياسي از ميان هيئتهاي عزاداري سنتي تهران زدند كه نتيجه آن، پديد آمدن «هيئتهاي مؤتلفه اسلامي» بود. اكثر اعضاي اين هيئتها از مقلدان حضرت امام خميني (ره) بودند، و وجه مشترك آنها نيز پذيرش اسلام به عنوان يك ايدئولوژي سياسي و رهبري و مرجعيت امام خميني (ره) بود. در پي اعتراض حضرت امام به تصويب لايحه كاپيتولاسيون در 21 مهر 43 در مجلس، که اعتراضات مردمي و بسياري از ديگر روحانيون معروف را به همراه داشت، ايشان به تركيه و سپس نجف، تبعيد شدند و ياران مؤتلفه، پس از كسب اجازه از شوراي روحانيت مراجع جهت اقدام به اجراي حکم شرع، تصميم به ترور انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير سر سپرده شاه گرفتند.

حسنعلي منصور براي تصويب و اجراي قانون ننگين كاپيتولاسيون تلاش زيادي از خود نشان داد و فرياد حق‌خواهي امام خميني (ره) در اعتراض به اين قانون را با تبعيد آن حضرت به تركيه پاسخ گفت.‌

پنجشنبه اول بهمن 1343، ساعت ده صبح وقتي حسنعلي منصور ميخواست لايحه اخذ قرارداد في مابين شركت ملي نفت ايران با چند شركت آمريكائي و اروپائي را به مجلس وقت تقديم كند توسط محمد بخارائي از اعضاي موتلفه اسلامي هدف 5 گلوله قرار گرفت و کشته شد.

با اعدام انقلابي منصور، محمد بخارايي عامل اعدام به دست مأموران ساواك افتاد و سپس ديگر يارانش نيز دستگير شدند. پس از مدتي، رژيم پهلوي در يك دادگاه فرمايشي اعضاي اين گروه را به اعدام و زندان طولاني مدت محكوم كرد: محمد بخارائي ( اعدام ) - مرتضي نيكخواه ( اعدام ) - رضا صفار هرندي ( اعدام ) - حاج صادق اماني ( اعدام ) - حاج مهدي عراقي ( حبس ابد ) و حبيب ا... عسگري اولادي ( حبس ابد ) و نيز سيد علي اندرزگو بطور غيابي به اعدام محكوم شد ولي متواري گشت تا 2 شهريور 57 كه در يك درگيري مسلحانه با نيروههاي ساواک در تهران به شهادت رسيد.

شهيد صادق اماني در دادگاه دلاورانه از خود و راهي كه در پيش گرفته بود دفاع كرد و با اشاره به حوادث خونين 15 خرداد 42 گفت: «ما با بررسي اوضاع به اين نتيجه رسيديم كه پاسخ به اين مسئله از لوله تفنگ مي‌تواند خارج شود». سرانجام در سحرگاه 26 خرداد 1344 ش، حاج صادق اماني، محمد بخارايي، مرتضي نيك‌نژاد و رضا صفارهرندي، چهار فرزند شجاع و برومند اسلام در راه پاسداري از ارزشهاي متعالي اسلام و در مسير پر بركت نهضت امام خميني(ره) جهت برپايي حكومت اسلامي در ايران، عاشقانه شربت شهادت نوشيدند و به لقاءالله نائل آمدند. روحشان با اولياء محشور باد.


درگذشت نظام وفا متخلص به وفا در سال 1343 هجري شمسي

نظام وفا متخلص به وفا از شاعران و آزاديخواهان ايراني در سال 1343 هجري شمسي درگذشت. او در بيدگل كاشان به دنيا آمد و تحصيلاتش را در اصفهان آغاز كرد و پس از اتمام دوره صرف و نحو و مقدمات، هم چنين معاني و بيان و بديع، ادبيات فارسي و عربي، فقه اصول و كلام را آموخت. نظام وفا مدتي در حوزه علميه قم و مدتي در تهران تحصيل كرد و در اين مدت زبان فرانسوي را كامل آموخت. نظام وفا در تهران به آزاديخواهان پيوست و زماني كه محمد عليشاه مجلس را به توپ بست، همراه با آزاديخواهان از مجلس دفاع كرد. نظام وفا پس از كناره گيري از سياست به تدريس پرداخت. او شاعري شوريده حال بود و رنج ها و مصائبي كه متحمل شده بود در سروده هايش به خوبي مشهود است. نظام وفا از استادان نيما يوشيج بود و نيما بخشي از منظومه زيباي خود را به نام افسانه‏ را به وي تقديم كرده است. معراج دل و حديث دل از آثار نظام وفا به شمار مي‏روند.



درگذشت حاج شيخ عباس قمي محدث فاضل و عالم شيعه در سال 1319 هجري شمسي

حاج شيخ عباس قمي محدث فاضل و عالم بزرگوار شيعه در سال 1319 هجري شمسي درگذشت. وي در سال 1316 شمسي براي تكميل تحصيلات خود راهي نجف اشرف شد و چون بيشتر به علم حديث علاقمند بود از محضر پرفيض علامه حاج ميرزا حسين نوري بهره‏مند شد. حاج شيخ عباس قمي بيشتر ايام ملازم و همراه علامه نوري بود. از حاج شيخ عباس قمي آثار ارزشمندي بيادگار مانده است كه از آن ميان منتهي الآمال و مفتاح الجنان را مي‏توان برشمرد.



درگذشت دكتر محمد قريب از بنيانگذاران طب جديد اطفال در سال 1353 هجري شمسي

دكتر محمد قريب از بنيانگذاران طب جديد اطفال در ايران در سال 1353 هجري شمسي به رحمت ايزدي پيوست. او از جمله نخستين گروه دانشجويان ايراني بود كه براي تحصيل طب به فرانسه رفت و با موفقيت چشمگير به ايران بازگشت. دكتر قريب به سبب فعاليت هاي ثمربخش در زمينه بيماريهاي كودكان رياست انجمن پزشكان كودكان ايران را از بدو تأسيس به عهده داشت، و بدين ترتيب بنيانگذار طب جديد اطفال در ايران شناخته شد.



آغاز بناي برج ايفل در شهر پاريس در سال 1887 ميلادي

بناي برج ايفل در سال 1887 ميلادي در شهر پاريس به همت ايفل از جمله مهندسان برجسته فرانسوي، آغاز شد. اين برج كه از پديده هاي بزرگ و ديدني جهان امروز به شمار مي‏رود، از سه طبقه تشكيل شده و ارتفاع آن سيصد متر است. گفتني است برج ايفل به طور كامل از جنس آهن است و بناي آن در سال 1889 ميلادي به پايان رسيد.