تولد آية الله سيد عبدالعزيز طباطبائی در سال 1348 قمری

خلاصه ای از زندگی این بزرگ مرد عرصه دین و دانش:

تولد:

دانشمند فرهيخته، محقق وارسته و پژوهشگر پرتلاش، مرحوم آية الله سيد عبدالعزيز طباطبائی، 21 جمادی الثانی 1348 هجری قمری . برابر با چهارم آبان 1308 هـ.ش. در خانواده ای علمی و ريشه دار در نجف اشرف به دنيا آمد.

خاندان:

پدرش نوه دختری و مادرش نوه پسری فقيه بزرگ شيعه آية الله العظمی سيد محمدكاظم طباطبائی يزدی صاحب عروة الوثقی بود. خاندان سيد يزدی، يكی از خاندانهای مشهوری بودند كه در حوزه علميه نجف و فقاهت شيعه نقش مؤثری داشتند. محقق طباطبائی دوران كودكی خود را در چنين خانواده ای ميان كتاب و كتابخانه و مدرسه گذراند و طبيعتا استعداد اين كودك خردسال با چنين شرايطی پرورش پيدا میكرد. دوستان ايام كودكی وی، اذعان میكنند كه او از همان سالها متين و كم صحبت و بیتكلف بود و در گفتار و كردار بزرگترها دقت میكرد. محقق طباطبايی ضمن خاطرات دوران كودكی خود به كتابهايی اشاره میكند كه در كتابخانه و پشت شيشه، توجهش را جلب كرده بودند و وی ساعاتی از وقت خود را به تهيه فهرستی از اسم اين كتابها و نام نويسندگان آنها میگذراند. وی كه در آن زمان، به خاطر سن كم خود، اجازه دست زدن به كتابها را نداشته، مجبور بوده از پشت شيشه فقط آنچه بر عطف كتابها نوشته شده بود را يادداشت كند. اين موضوع، نقش مؤثر محيط علمی او را در علاقمندی به كتاب و كتابت به خوبی نشان میدهد.

 اساتيد:

1- سيد هاشم حسينی تهراني( مؤلف كتاب علوم العربية) : ادبيات،صرف و نحوی 2- سيد جليل طباطبائی يزدی: توضيح المراد و منطق 3- آية الله سيد عبد الاعلی سبزواری: شرح منظومه سبزواری 4- شيخ صدرا بادكوبی: اسفار ملاصدرا 6و7- ميرزا حسن نبوی و شيخ ذبيح الله قوچانی : شرح لمعه 8- آية الله سيد علی علامه فانی اصفهانی: قوانين ميرزای قمی 9و10- شيخ عبدالحسين رشتی(مؤلف شرح كفايه و كشف الاشتباه) و شيخ مجتبی لنكرانی(مؤلف كتاب أوفی البيان) : دروس عالی سطح 11و12- آية الله العظمی سيد عبدالهادی شيرازی و آية الله العظمی حاج سيد ابوالقاسم موسوی خوئی : درس خاج فقه و اصول

سفرهای تحقيقی:

محقق طباطبايی تابستان هر سال با سفر به ايران، به كتابخانه های خصوصی و عمومی مراجعه میكند و ضمن مطالعات فراوان يادداشتهای زيادی تهيه مینمايد. در سه سفر حج نيز در كتابخانه های مكه و مدينه نسخ خطی نفيسی را میبيند و برخی از آنها را به طور كامل استنساخ میكند. همچنين در تابستان سال 1342 هـ ش. از عراق به سوريه و لبنان سفر میكند و در يك اقامت سه ماهه، در كتابخانه های ظاهريه، مجمع علمی دمشق، كتابخانه اوقاف حلب و كتابخانه دانشگاه آمريكايی بيروت مطالعات زيادی انجام میدهد و به گفته خود ايشان، در اين سفر با ديدن اين كتابخانه ها دنيای تازه ای به روی وی گشوده میشود. آشنايی و الفت محقق طباطبايی با دانشمند بزرگ و كتابشناس باعظمت، مرحوم شيخ آقابزرگ تهرانی، تأثير بسياری در شخصيت علمی وی ايجاد میكند. يادداشتهايی را كه از سفرهای متوالی به ايران به همراه میآورد، هر بار در اختيار شيخ آقابزرگ تهرانی قرار میدهد تا هم از زير چشم تيزبين استاد بگذرد و او را راهنمايی كند و هم برای تدوين دائرة المعارف بزرگ كتابشناسی شيعه، الذريعة إلی تصانيف الشيعة، مورد استفاده قرار گيرد. محقق طباطبايی تا پايان عمر، شيفته استاد بود و از او به عظمت و بزرگواری ياد میكرد. وی از همان سالهای چاپ الذريعه، فكر نوشتن مستدركی را برای آن در سر میپروراند، اما متأسفانه چاپ كتاب به كندی پيش میرفت و نوشتن مستدرك را به تأخير میانداخت. از اين رو محقق طباطبايی اقدام به استنساخ متن كامل كتاب الذريعه نمود ـ كه چاپ جلد های 13 و 14 الذريعه نيز برای آنكه سريعتر چاپ شود، از روی همين نسخه در نجف چاپ شد. وی در سال 1399 هـ ق. دست به كار تدوين مستدرك الذريعه شد و شروع به جمع آوری و فيش كردن كتابهايی نمود كه نام آنها در الذريعه نيامده است. محقق طباطبايی يبشتر وقت خود را تا پايان عمر يعنی هفتم ماه رمضان 1415 هـ ق. صرف تدوين اين اثر گرانسنگ نمود و گنجينه ای بالغ بر يازده هزار فيش بر جای نهاد. همچنين، از جمله كسانی كه نقش مؤثری در روحيه پرتلاش و پرحوصله او، در امر تحقيق و پژوهش داشت، علامه امينی صاحب كتاب الغدير رحمة الله عليه بود. محقق طباطبايی به مدت 25 سال پيوسته در كنار علامه امينی به جمع نسخ خطی و اداره كتابخانه أميرالمؤمنين عليه السلام در نجف میگذراند و بسياری از مايه علمی خود را مديون شاگردی وی میدانست. محقق طباطبايی ضمن ارتباط علمی خود با علامه امينی، وی را در تهيه منابع كتاب گرانسنگ الغدير ياوری میكند و در طی سفرهای خود به كتابخانه های ايران و تركيه، در به ثمر رسيدن تحقيقات علامه امينی نقش بسزايی را ايفا میكند. بعد از سفری كه محقق طباطبايی در سال 1342 به سوريه و لبنان داشت، دو سفر ديگر نيز همراه با فرزند علامه امينی به سوريه و تركيه میرود، علامه امينی هم كه در ايران به سر میبرد به آنان میپيوندد و به علت كسالت نمی تواند در تركيه بماند و ناچار به بازگشت میشود. در آن سفر محقق طباطبايی و فرزند علامه امينی در تركيه میمانند و مقدار زيادی از نسخ نفيس را برای كتابخانه اميرالمؤمنين عكسبرداری میكنند. محقق طباطبايی كه مدتی سرپرستی اين كتابخانه را برعهده داشت، نسخ خطی كتابخانه را در سه جلد تنظيم میكند. اين فهرست اكنون به صورت متوالی در مجله تراثنا منتشر میشود. وی در سال 1397 نجف را ترك میكند و عازم ايران میشود و در قم سكنی میگزيند. ايشان در قم، در ادامه راه دو استاد بزرگ خود، مشغول به تكميل مستدرك و تعليقاتی كه بر الذريعه و الغدير داشت میشود. محققين و نويسندگان در ايران از محضر وی بهره مند میشوند و او نيز با دست باز، از هر كاری كه در زمينه تحقيقات تاريخ و رجال و تراجم و حديث و كتابشناسی شيعه انجام میشود استقبال میكند. وی هميشه از استاد خود آية الله ميرزا محمدعلی اردوبادی (1380 هـ ق.) به بزرگی ياد میكرد و يكی از خصوصيات بارز او را كمك علمی به ديگران در تحقيق و رفع مشكلات علمی میدانست. محقق طباطبايی، خود نيز، راه و روش استاد را در پی میگيرد و منزل و كتابخانه خود را در اختيار محققين و پژوهشگران قرار میدهد، به طوری كه خانه ايشان، روز و شب محل تردد اهل قلم میشود و گاهی حدود ده ساعت از شبانه روز خود را صرف راهنمايی و تكميل آثار ديگران میكرد. مؤسسات مختلف تحقيقات اسلامی در ايران وجود ايشان را مغتنم دانسته، در تحقيقات خود به ايشان مراجعه میكردند. از جمله مؤسساتی كه محقق طباطبائی با ايشان همكاری مینمود، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، مركز الغدير للدراسات الاسلامية، بنياد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامی و بنياد بعثت را میتوان نام برد. محقق طباطبائی برای بازديد از نسخ خطی به بسياری از شهرهای ايران مسافرت نمود و با بسياری از دانشمندان ملاقات كرد. كتابخانه های بسياری را ديد و يادداشت های بی شماری تهيه نمود. همچنين يك بار ديگر نيز از ايران به تركيه عزيمت نمود و به مدت دو ماه در كتابخانه های تركيه، از جمله كتابخانه احمد ثالث، اياصوفيا، لاله لی، كوپرلی، فيض الله افندی، فاتح، جارالله ايوب، قليچ علی پاشا و ولیالدين جارالله افندی، به مطالعه پرداخت ونسخه های ناياب و ارزشمندی را فهرست نمود. محصول اين سفر چند دفتر نسخه های خطی تركيه و چند دفتر احاديث مربوط به فضائل و مناقب اهل بيت عليهم السلام، از منابع حديثی، تفسيری، تاريخی واعتقادی مهم و چاپ نشده اهل سنت است كه مجوعه آنها را نتائج الأسفار ناميد. همچنين در سفرهايی كه به كشورهای ديگر داشت مجموعه مهمی از ميكروفيلم ها و نسخ عكسی از كتابخانه های مختلفی چون كتابخانه موزه بريتانيا و كتابخانه بادليان آكسفورد در انگلستان، كتابخانه دار الكتب الظاهريه در دمشق و اسماعيل پاشا در حلب، كتابخانه دانشگاه رياض عربستان، كتابخانه بلديه اسكندريه و دار الكتب المصريه در مصر، كتابخانه خدابخش پاتنه و فاطريه لكهنو در هندوستان، كتابخانه جامع كبير صنعاء يمن، كتابخانه چستربيتی ايرلند، كتابخانه ميلان ايتاليا، كتابخانه ملی پاريس، و... تهيه كرد. اين مجموعه اكنون در كتابخانه عمومی محقق طباطبايی در قم نگهداری میشود و مورد استفاده محققين میباشد. محقق طباطبايی با بسياری از دانشمندان و اسلام شناسان دنيا مخصوصا در كشورهای عربی ارتباط داشت و در ايجاد ارتباط علمی بين پژوهشگران داخل كشور با دنيای عرب نقش مؤثری داشت.

آثار:

1ـ مستدرك الذريعة 2ـ أضواء علی الذريعة : تعليقاتی است بر كتاب الذريعه آقابزرگ تهرانی همراه با تكميل اطلاعات و رفع اشتباهات اين كتاب گرانسنگ. 3ـ معجم أعلام الشيعة: اين كتاب به عنوان مستدرك طبقات أعلام الشيعه شيخ آقابزرگ تهرانی تراجم علمای شيعه را بر اساس قرون و در هر قرن به ترتيب الفبائی آورده است و مجموعا شامل دو جلد است. جلد اول اين كتاب يك سال پس از درگذشت محقق طباطبائی توسط انتشارات مؤسسه آل البيت به چاپ رسيد و جلد دوم آن همچنان به صورت خطی باقی است. 4ـ تعليقات علی طبقات أعلام الشيعة: حاوی تعليقاتی است كه محقق طباطبائی بر كتاب طبقات آغابزرگ نوشته است. از اين تعليقات، تعليقات الكرام البررة (قرن سيزدهم)، و نقباء البشر (قرن چهاردهم) همراه اصل كتاب به چاپ رسيده است. 5ـ تصحيح تتمه نقباء البشر: كتاب نقباء البشر شيخ آغابزرگ تهرانی تا پايان حرف عين در چهار جلد به چاپ رسيده است، ولی از اين حرف تا حرف ياء همچنان به صورت خطی باقی مانده است. محقق طباطبائی با استفاده از يادداشتهای دستنويس ايشان، اين اثر را مرتب كرده بودند و بنا داشتند با مرور و اصلاح و تكميل و حذف مكررات آن را به چاپ برسانند. 6ـ انباء السماء برزية كربلاء: اين اثر تكميل و تنظيم كتاب سيرتنا وسنتنا از علامه امينیا ست همراه با اضافات بسيار زياد. 7ـ علی ضفاف الغدير: اين كتاب به عنوان مستدرك جلد اول الغدير علامه امينی شامل رواة حديث غدير همراه با شرح حال ايشان است، محقق طباطبايی مدارك و منابعی را كه به دست علامه نرسيده بود استخراج كرده و معرفی روات حديث غدير را مطابق اسلوب علامه امينی آورده است. 8ـ فهرست نسخه های خطی كتابخانه أميرالمؤمنين عليه السلام: محقق طباطبايی در ايامی كه در كتابخانه اميرالمؤمنين در نجف اشرف همراه با علامه امينی به تهيه منابع الغدير میپرداختند، اقدام به تهيه فهرست نسخ خطی كتابخانه نمود. اين فهرست در سه جلد تهيه شده كه در دو جلد اول آن به معرفی نسخ عربی و در جلد سوم به معرفی نسخ فارسی پرداخته است. آقای دكتر علی نقی منزوی از اين اثر در تأليف كتاب سنخه های خطی فارسی بهره جسته است و از آن با عنوان "يادداشتهای سيد عبدالعزيز طباطبائی" نام میبرد. اين فهرست كه بر اساس الفبايی اسم كتاب تنظيم شده، اكنون به صورت سلسله مقالات در مجله " تراثنا " در قم از طرف مؤسسه آل البيت عليهم السلام منتشر میشود. اولين بخش اين فهرست در شماره 55 اين مجله به چاپ رسيده و اكنون در شماره 63 و 64 مجله، به حرف جيم رسيده است. 9ـ فهرست نسخ خطی كتابخانه آستان قدس رضوی: محقق طباطبائی به دعوت آستان قدس رضوی در مشهد اقدام به تهيه فهرستی به زبان فارسی از نسخ خطی حديث و فقه كتابخانه آستان قدس رضوی نمود. اين فهرست اكنون در كتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری میشود. 10ـ فهرست نسخ خطی كتابخانه دانشگاه علامه طباطبائی شيراز: اين اثر در جلد اول سالنامه ميراث اسلامی ايران (سال 1373 هـ. ش.) به چاپ رسيده است. 11ـ فهرست نسخه های كتابخانه آقای سيد محمدعلی طباطبائی قاضی تبريزی. 12ـ فهرست كتابخانه مزار عبدالقادر گيلانی در بغداد. 13ـ فهرست نسخه های خطی كتابخانه ثقة الاسلام در تبريز: اين فهرست با دو فهرست سابق در نشريه نسخه های خطی دانشگاه تهران، دفتر هفتم، از صفحه به چاپ رسيده است. محقق طباطبايی اين فهرست را در ايامی كه برای جمع آوری نسخه های نفيس برای كتابخانه اميرالمؤمنين به ايران سفر مینمود، به زبان فارسی تهيه نمود و بر آن مقدمه ای درباره خاندان طباطبايی و زندگی سيد محمدعلی قاضی نوشت. 14ـ تصحيح فهرست منتجب الدين: اين اثر در سال 1404 هجری قمری . با تحقيق و تصحيح محقق طباطبايی در قم منتشر شد، ولی ايشان با توجه به تعليقات قابل توجهی كه بعد از آن بر اين كتاب نوشته بودند بنای چاپ مجدد آن را داشتند. اين تعليقات بر كتاب افزوده شد و اكنون آماده چاپ میباشد. 15ـ تصحيح الأربعون المنتقی من مناقب المرتضی: تأليف ابوالخير حالكمی طالقانی، در شماره اول مجله تراثنا و نيز به صورت مستقل چاپ شده است. 16ـ تصحيح ترجمة الإمام الحسن عليه السلام: اين كتاب، بخش چاپ نشده طبقات ابن سعد است كه محقق طباطبائی با رهنمود علامه امينی نسخه آن را از كتابخانه........ مورد تصحيح قرار میدهند و به صورت مستقل برای چاپ آماده میكنند، اين كتاب پس از درگذشت ايشان از طرف مؤسسه آل البيت عليهم السلام به چاپ رسيد. 17ـ تصحيح ترجمة الإمام الحسين عليه السلام: اين كتاب هم همچون ترجمة الإمام الحسن عليه السلام از طبقات ابن سعد مورد تصحيح قرار میگيرد و در زمان حيات ايشان از طرف مؤسسه آل البيت عليهم السلام چاپ و منتشر میشود. 18ـ تصحيح مقتل أمير المؤمنين عليه السلام: تأليف ابن أبی الدنيا. 19ـ تصحيح مناقب أمير المؤمنين عليه السلام: از أحمد بن حنبل. 20ـ تصحيح كتاب نسائی.... 21ـ تحقيق رساله طرق حديث من كنت مولاه فعلی مولاه : تأليف ذهبی، اين رساله تاكنون نسخه ای از آن يافت نشده بود و تنها نامی از آن در ميان كتب ذهبی مانده بود و محقق طباطبائی نسخه ای از آن را در كتب خطی كتابخانه دانشگاه تهران يافته و مورد تحقيق قرار میدهند. اين رساله با تعليقات فراوان ايشان، از طرف انتشارات دليل به چاپ رسيد. 22ـ ترجمة أمير المؤمنين من تاريخ ابن عساكر. 23ـ فرائد السمطين. 24ـ تصحيح عقد الدرر فی أخبار المهدی المنتظر: از يوسف بن يحيی سلمی دمشقی. 25ـ تصحيح فهرست شيخ طوسی: از آنجا كه چاپ مصحح و منقحی از كتاب جليل فهرست شيخ طوسی رحمة الله عليه در دست نبود، محقق طباطبائی اين كتاب را با ده نسخه معتبر آن تصحيح میكند كه پس از رحلت ايشان همراه با مقاله ای كه ايشان برای كنگره شيخ طوسی تهيه كرده بودند، از طرف كتابخانه محقق طباطبائی منتشر شد. 26ـ تصحيح مطالب السئول. 27ـ أهل البيت عليهم السلام فی المكتبة العربية: در اين اثر كتابهايی كه اهل سنت درباره زندگی، مناقب، تاريخ، زندگانی، كلمات...  اهل بيت عليهم السلام نوشته اند، كتابشناسی و معرفی شده است. اين كتاب ابتدا به صورت سلسله مقالات در مجله تراثنا منتشر میشد و پس از درگذشت ايشان، متن كامل كتاب ااز سوی مؤسسه آل البيت عليهم السلام منتشر شد. 28ـ الغدير فی التراث الاسلامی: اين اثر كتابشناسی غدير خم است و در آن فهرست كتابها و معرفی نسخ خطی آنها و شرح حال مختصری از مؤلفين آنها از ابتدای قرن دوم هجری تا قرن پانزدهم معرفی شده است. اين كتاب را بار اول دار المؤرخ العربی در بيروت منتشر كرد و پس از آن با افزوده هايی، در ايران از سوی انتشارات الهادی در سال 1373 هـ.ش. انتشار يافت. محقق طباطبائی پس از آن نيز به تكميل اين كتاب پرداخت و اكنون به همراه آن اضافات برای نوبت سوم آماده چاپ میباشد. اين كتاب در سال 1411 هجری قمری . از طرف انتشارات كتابخانه چهل ستون با ترجمه آقای مهدی جعفری به زبان فارسی منتشر شد و بار ديگر نيز جناب آقای محمد انصاری زنجانی با ترجمه بخشهای بسياری از اين كتاب و اضافه و تعديل بعضی از مطالب، آن را با عنوان " غدير در آينه كتاب " منتشر نمود. 29ـ فهرست تصانيف كراجكی. 30ـ الشيخ المفيد وعطاءه الفكری الخالد: شامل كتابشناسی آثار شيخ مفيد است و در جلد اول مجموعه المقالات والرسائل كنگره شيخ مفيد به چاپ رسيد. 31ـ مخطوطات اللغة العربية فی مكتبات إيران: كتابشناسی نسخ خطی لغت عربی در كتابخانه های ايران. اين اثر در يادنامه ايشان از طرف موسسه آل البيت عليهم السلام چاپ و منتشر شد. 32ـ مكتبة العلامة الحلی: اين كتاب گرانسنگ حاوی كتابشناسی مفصل آثار علامه حلی و ذكر نسخ خطی آنها در كتابخانه های جهان میباشد. اين كتاب چهل روز بعد از درگذشت محقق طباطبائی از سوی مؤسسه آل البيت عليهم السلام منتشر شد. 33ـ نتائج الأسفار:.... 34ـ فوائد الأسفار: اين كتاب شامل كتابشناسی منتخب نسخ خطی كتابخانه های مدرسه امام عصر شيراز، جارالله ايوب، الأحمدية، الظاهرية، المتحف البريطانی، كتابخانه آية الله خادمی، مدرسه نمازی خوی، مدرسه علوی ( مدرسه مريم بيگم) خوانسار و مدرسه ولی عصر خوانسار، مقبره روزبهان شيرازی، كتابخانه دانشكده پزشكی شيراز، مدرسه صدر بابل و همچنين فوايد رجالی و تاريخی و وفيات بعضی از علما و اشعار است. 34ـ فهرست تفصيلی منتخب نسخه های خطی كتابخانه های تركيه: اين اثر استاد در كتابخانه آية الله العظمی مرعشی نجفی به شماره 4172 و 4173 نگهداری میشود و در فهرست نسخ خطی آن كتابخانه ج 11 صص 183 ـ 184 شناسانده شده اند. 35ـ قيد الأوابد و جمع الشوارد: در اين كتاب متون بسياری از نسخ مختلفی جمع آوری شده كه شامل فضايل اهل بيت و اشعار و تراجم و... . است. از آن ميان میتوان به شرح نهج البلاغه نظام الدين گيلانی، همراه با شرح مفصل و تاريخ تأليف و انتهای نسخه و ذكر برخی از نكات دقيق و بعضی از اشعار آن و همچنين تفسير خطبه شقشقيه سيد مرتضی، المعجم ابن الأعرابی، معجم الصحابه ابن نافع معجم الصحابه بغوی، ذيل تاريخ بغداد ابن نجار، المعجم الكبير طبرانی، مسند رويانی، المسلسلات ابن جوزی، المصنف ابن أبی شيبه، صحيح ابن حبان، الذرية الطاهره دولابی اشاره كرد. 36ـ فهرست منتخب نسخه های خطی كتابخانه های حجاز: محقق طباطبايی درباره اين اثر مینويسد: "دانشگاه تهران گروهی را برای عكسبرداری از نسخ خطی، عازم حجاز نمود كه دوست من دانشمند كتابشناس و فهرست نگار مشهور استاد محمد تقی دانش پژوه در ميان آنان بود. من نيز با ايشان به حجاز رفتم و در كتابخانه های حرمين شريفين : كتابخانه عارف حكمت، كتابخانه مدينه منوره، كتابخانه محموديه، كتابخانه حرم نبوی، كتابخانه مظهر كه در رباط مظهر مقابل بقيع بود، كتابخانه حرم مكی، و كتابخانه مكه مكرمه، به بررسی نسخ خطی پرداختيم" (الغدير فی التراث الاسلامی، ص241). اين اثر در سال 1386 تأليف شده است. 37ـ فهرست منتخب نسخه های خطی كتابخانه های تبريز: از كتابخانه های محمدعلی قاضی طباطبايی، ثقة الاسلام و ايروانی. 38ـ الحسين والسنة: اين كتاب در سال 1397 هجری قمری . در قم منتشر شده. 39ـ المهدی فی السنة النبوية. 40ـ حياة الشيخ يوسف البحرانی: اين كتاب را محقق طباطبایی در سال 1377 هجری قمری . تأليف كرده اين اثر ابتدا در مقدمه كتاب الحدائق الناظرة به چاپ رسيد و سپس به صورت مستقل در نجف اشرف به چاپ رسيد. اين كتاب اولين اثری است كه از محقق طباطبايی به چاپ رسيده، با اين حال میتوان در آن ميزان تبحر و دانش وی را در اين كتاب مشاهده كرد. ايشان بعدها مطالب زيادی را مخصوصا در قسمت تأليفات شيخ يوسف بحرانی به اين كتاب افزودند و حجم كتاب اكنون به دوبرابر حجم كتاب چاپ شده رسيده است. 41ـ شخصيت علمی و مشايخ شيخ طوسی: در دفتر دوم سالنامه ميراث اسلامی ايران (سال 1374 هـ.ش.) به چاپ رسيده. 42ـ قبسات من فضائل أمير المؤمنين عليه السلام: محقق طباطبايی در اين كتاب به بررسی اسانيد و طرق حديث سدّ الأبواب، حديث صعود علی علی منكب النبی، حديث رد الشمس، حديث ثقلين و حديث الطير وهمچنين درباره أعمش و حاكم نيشابوری و كتاب قصة الطير پرداخته است. اين كتاب از سوی انتشارات دليل به چاپ رسيد. 42ـ مذكرات المتحف البريطانی: كه در آن به ذكر چند نسخه نفيس از كتابخانه موزه بريتانيا و معرفی مفصل ونقل برخی از مطالب آنها پرداخته است. اين كتاب در سال 1404 هجری قمری . تأليف شده است. 43ـ زندگینامه آية الله العظمی سيد محمدكاظم يزدی: محقق طباطبائی به نوشتن تاريخ و زندگی جد بزرگوارش بسيار اهتمام میورزيد و از هنگامی كه در نجف اشرف به سر میبرد اقدام به جمع آوری اطلاعات و اسناد زندگی و عصر سيد محمدكاظم يزدی نمود. اين يادداشتها در دفترهای گوناگونی نوشته شده و نياز به تنظيم دارد. مواردی كه محقق طباطبايی بدانها پرداخته شامل : نسب سيد يزدی، مؤلفات وی و معرفی كامل نسخ خطی و چاپها و شروح و حواشی و ترجمه های آنها، اساتيد سيد يزدی، شاگردان وی كه شامل زندگی بسياری ازشاگردان در آن ذكر شده، اشعار، خانواده سيد يزدی و زندگینامه مفصل فرزندان وی، مواجهه سيد يزدی با استعمار انگليس ها و مدرسه سيد يزدی كه بخش مفصلی است شامل : تأسيس مدرسه و معرفی خصوصيات آن، كتابخانه مدرسه، شاگردان مدرسه و... میباشد. محقق طباطبايی در كنار اين يادداشت ها اقدام به جمع آوری و ضميمه كردن مدارك تاريخی و فتاوای سياسی سيد يزدی نمود و كتاب را مستند و مستدل نمود. وی همچنين در اين كتاب يادداشتهای شيخ محمدحسين كاشف الغطاء درباره سيد يزدی و قسمت هايیاز كتاب " عقود حياتی " نوشته آية الله كاشف الغطاء درباره قضايای مشروطه و استبداد و جنگ انگليس را از روی دستخط علامه كاشف الغطاء كه در كتابخانه وی نگهداری میشود نقل نموده است. اين مجموعه نياز به تنظيم و ترتيب دارد تا به صورت يك اثر ماندگار از زندگی آية الله العظمی سيد محمدكاظم طباطبايی يزدی درآيد و به عنوان منبع، مورد استفاده محققين قرار گيرد.

وفات:

سر انجام اين عالم وارسته و چهره‏ برجسته ی علم و دانش، به ويژه در زمينه شناخت نسخه های خطی در روز يکشنبه هفتم رمضان 1416 هجری قمری  برابر با هشتم بهمن 1374ش پس از شصت و هشت سال عمر پر بركت‏ در راه دانش اندوزی و دانشمند پروری چشم از جهان فرو بست و با رحلتش سوگی سنگين بر محافل علمی و فرهنگی جهان تشيع نشست.

 

در گذشت آندره ماري آمپر رياضيدان و فيزيكدان فرانسوي در سال 1836 ميلادي

آندره ماري آمپر رياضيدان و فيزيكدان فرانسوي پس از 61 سال در سال 1836 ميلادي زندگي درگذشت. او عمر خويش را صرف تحقيق و مطالعه علمي كرد و در نهايت موفق به كشف رابطه ميان برق و مغناطيس شد. قابل توجه است كه واجد شدت جريان برق به نام او آمپر نامگذاري شده است.

 

انتخاب برلين به پايتختي آلمان در سال 1848 ميلادي

برلين شهر تاريخي آلمان در سال 1848 ميلادي از سوي بيسمارك صدراعظم اين كشور به پايتختي انتخاب شد. انتخاب برلين به عنوان مركز امپراتوري آلمان بعد از انجام طرح اتحاد نواحي مختلف آلمان صورت گرفت. كه طراح اصلي آن بيسمارك بود. بعد از جنگ جهاني دوم برلين به دو بخش غربي و شرقي تقسيم شد. بخش شرقي آن پايتخت آلمان شرقي و قسمت غربي آن يكي از ايالات مهم آلمان غربي گرديد. اما در سپتامبر سال 1990 ميلادي به دنبال سقوط ديوار برلين زمينه هاي وحدت دو آلمان فراهم شد و هر دو بخش برلين به صورت يك مركز واحد، در آلمان متحد درآمد.