استاد حوزه و دانشگاه با بيان اين‌كه گاه ممكن است قدرت‌های خاصی از جانب خداوند تبارك و تعالی در نهاد برخی از انسان‌ها قرار داده شده باشد، اظهار كرد: برخی مدعيان عرفان‌های كاذب از جمله اين افراد هستند كه از قدرت روحی خود سوءاستفاده می‌كنند.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر محمدتقی فعالی، مدرس حوزه و دانشگاه و نگارنده 9 جلد كتاب در باب جنبش‌های نوظهور معنوی، در دومين نشست از سلسله نشست‌های «آسيب‌شناسی عرفان‌های كاذب» كه در سازمان فعاليت‌های قرآنی دانشجويان كشور برگزار شد، به ايراد سخنرانی پرداخت.

فعالی با بيان اين‌كه امروزه در كشور ما، ايران اسلامی چهار جريان معرفتی و عرفانی وجود دارد، اظهار كرد: اولين جريان مربوط به عرفان ناب قرآنی يا عرفان ناب شيعی است كه از منابعی نظير قرآن كريم، احاديث پيامبر اكرم(ص) و جانشينان معصوم ايشان و ادعيه تغذيه می‌شود. البته دعا نيز به‌نوبه خود حديث به‌شمار می‌آيد اما به ‌جهت اهميت به‌عنوان منبع مستقلی از آن ياد می‌شود.

وی افزود: اين جريان عرفانی پيشگامان و افراد برجسته‌ای دارد كه آثاری نيز از خود برجای گذاشته‌اند. سومين نكته مهم در رابطه با اولين جريان عرفانی اينكه، خصوصيات عرفان ناب اسلامی سه نمونه است كه عبارت است از خدا محوری، معاد محوری و همراه بودن با شريعت وحيانی. هرگونه عرفانی كه فاقد اين سه خصيصه باشد، عرفان‌ كاذب و سكولار می‌باشد كه در نشست نخست، بحث آن گذشت.

اين محقق و ‌پژوهشگر با تأكيد بر اين‌كه دومين جريان عرفانی در كشور ما موسوم است به مدعيان دروغين، ادامه داد: متأسفانه حدود دو دهه است كه اين جريان عرفانی ابتدا در كلان شهرها، سپس ديگر شهرهای بزرگ و اخيراً حتی در روستاها به‌ وجود آمده است و دعاوی عجيبی از اين افراد سر می‌زند. در اين چند سال اخير گاه در روستا‌ها افرادی پيدا می‌شوند كه دعاوی عجيبی مطرح می‌كنند.

فعالی با اشاره به ادعاهای مدعيان دروغين، خاطرنشان كرد: اين ادعاها كه شامل طيف وسيعی می‌شوند، ادعاهايی هستند همچون؛ رمالی، اسطرلاب، پيش‌گويی، جادوگری، طالع‌بينی، طلسم‌نويسی، ارتباط با ارواح و اجنه. اين‌گونه دعاوی در سطح جامعه به اشكال مختلفی ظهور پيدا می‌كنند.

اين مدرس حوزه و دانشگاه با بيان اين‌كه گاه شبهات موجود در ذهن افراد باعث تمايل به ‌سمت اين مدعيان دروغين عرفان می‌شود، تأكيد كرد: به‌عنوان مثال ممكن است به ذهن افرادی كه اهل مطالعات تاريخی هستند خطور كند كه برخی از بزرگان و پيشگامان دينی ما نيز اهل علوم غريبه بوده‌اند، كه در اين ميان می‌توان از افرادی همچون؛ خواجه نصيرالدين طوسی متوفی سده هفتم و مرحوم شيخ‌بهايی نام برد.

وی اضافه كرد: لازم به ‌ذكر است كه استفاده از علوم غريبه در صورتی‌كه مبتنی بر مسائل دينی و علمی بوده و از سوی مجتهدی انجام گيرد سخن ديگری است، زيرا كه گاه يادگيری سحر بر مجتهد جامع الشرايط مجاز بلكه و اجب می‌شود. اما آن‌چه توسط مدعيان دروغين مطرح می‌شود اولا دروغ است زيرا آنها بر اين علوم احاطه ندارند ثانيا شرايط ياد گيری آن را واجد نيستند ثالثا هدف آنها تنها كسب درآمد و اغراضی از اين دست است.

فعالی با اشاره به اقسام عرفان‌های دروغين، عنوان كرد: مدعيان دروغين دو دسته‌اند؛ دسته اول نااهلانی هستند كه با استفاده از حقايقی كه اصالت دارد، تنها به‌دنبال سوء استفاده‌های شخصی خود از آن مطالب حقه هستند، دسته ديگر افرادی نالايق‌اند كه به ذكر مطالبی خرافی كه از پايه ناصحيح است، می‌پردازند. اين دسته نه مبنای درستی دارند و نه افراد شايسته‌ای هستند؛ همچون طلسم‌نويسی. همچنين كسانی‌كه ادعای پيش‌گويی و ذهن‌خوانی و يا ارتباط با امام زمان(عج) دارند، از اين قبيل افراد هستند.

اين مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به فرآيند پيش‌گويی يا ذهن‌خوانی افزود: گاه ممكن است قدرت‌های خاصی از جانب خداوند تبارك و تعالی در نهاد برخی از انسان‌ها قرار داده شده باشد، به‌گونه‌ای كه مثلاً با نگاه به قيافه شخصی، بتواند آنچه را در ذهن او می‌گذرد، متوجه شود. متأسفانه اين قبيل نمونه‌ها كه اصالت و حقيقت دارد و از پايه و اساس درستی بهره‌مند است، امروزه مورد سوء استفاده‌ افراد نااهل قرار ‌گرفته است.

امروزه افرادی با اين توانايی‌های روحی وجود دارند كه گاه ارتباط ويژه‌ای نيز با ديانت ندارند؛ همچون افرادی كه در مسيحيت يا در يهود بوده و هستند يا حتی ممكن است دين و آئين خاصی نيز شخص نداشته باشد، اما از اين قدرت بهره‌مند شود كه در بخش پايانی مبحث نكاتی در اين زمينه طرح خواهد شد.

اين محقق و ‌پژوهشگر ادامه داد: به‌عنوان مثال فردی به نام «ولف ميسينگ» مربوط به اوايل سده‌ بيستم است كه توسط چرچيل، استالين و گاندی مورد آزمون‌های سختی قرار گرفته است تا آنجا كه متوجه شدند كه وی قدرت‌های فوق العاده بالايی دارد. اين در حالی است كه ولف ميسينگ يا مسيحی است يا بی دين.

فعالی تأكيد كرد: منظور اين‌كه گاهی در اصل وجود اين قدرت‌ها نمی‌توان شك كرد، اما بايد توجه داشت كه بسيارند كسانی‌كه ادعای چنين قدرت‌هايی را دارند، درحالی‌كه قدرتشان پوشالی و دروغين است و ادعايشان واهی است. خلاصه بحث اين‌كه قدرت‌های معنوی دو دسته‌اند؛ در اكثر قريب به اتفاق موارد كسانی كه مدعی‌اند، فاقد اين قدرت‌ها می‌باشند و در موارد بسيار نادری كه قدرتی شايد وجود داشته باشد از آنها سوء اسفاده شده، شخص مدعی به نفع خود از آنه بهره می‌برد و نه در راستای هدايت انسان‌ها به سوی خدا.

وی با اشاره به عرفان «سای بابا» افزود: طی جلسات آتی به‌طور مفصل هنگام بررسی عرفان سای بابا، به تحليل اين‌گونه قدرت‌ها پرداخته خواهد شد، زيرا وی نيز مشهور به داشتن قدرت‌های معنوی و معجزات بالا است. آنجا خواهيم گفت كه اكثر قريب به اتفاق كسانی كه امروز در هند، مكزيك، برزيل و در جاهايی ديگر مدعی داشتن اين قدرت‌ها شده‌اند، دروغ‌گو هستند.