نهضت عظيم و پر صلابت عاشورا از آغاز تاکنون و تا هميشه تاريخ بشريت چشمه سار آزادي و آزادمردي باقي خواهد ماند و هر انسان طالب حق و حقيقت براي رسيدن به آزادگي و عدالت بايد قدري از معارف اين چشمه را درک کند. ...

گروه دین و اندیشه پایگاه اطلاع رسانی حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبری - وجود مقدس امام حسين (ع) آنچنان نفوذي دارد که نه تنها مسلمانان بلکه تمامي اديان و مذاهب بر عمق و عظمت اين حادثه و معنويت آن معترفند و پيام عاشورا تا پايان دنيا به عنوان ناب ترين شعار عدالت خواهي و آزادگي به هنگام ظلم و بيداد در هر جاي اين کره خاکي سروده خواهد شد.

اسناد حماسه ساز عاشورا نشانگر اين حقيقت است که حسين(ع) و ياران آزاده اش در گذر زمان در برابر استبدادي ددمنش و خونخوار و سپاهي دژخيم در بياباني خشک و سوزان رو به رو شدند تا به انسان هاي سرکش و زياده خواه بفهمانند که ظلم و استبداد مقام و موقعيت و شرف و بلند مرتبگي نمي آورد.

بسياري از انديشمندان و بزرگان اديان مختلف به دنبال سالها پژوهش و تحقيق در زمينه فلسفه قيام عاشورا و نهضت حسيني همگي بر اين عقيده اند که قيام امام حسين (ع) نشات گرفته از يک قدرت الهي بود و امام حسين (ع) با اين حرکت خود قصد داشت تا دين اسلام و سيره پيامبر (ص) را براي هميشه جاويد سازد تا در گذر ايام دستخوش تحريف و دگرگوني نشود.

- "آنتوان بارا" از جمله پژوهشگران مسيحي است که در کتاب "حسين در انديشه مسيحيت" خود حقيقت شخصيت امام حسين (ع) را اينگونه بيان کرده است: "من در مورد زندگي و حرکت حسين(ع) بيشتر به بعد انقلابي شخصيت ايشان شيفته شده ام. آن حضرت در مرامنامه قيام خود اعلام مي کند: "من از روي هوسراني و خوشگذراني و براي افساد و ستمگري قيام نکرده ام بلکه قيام من براي اصلاح در امت جدم و براي امر به معروف و نهي از منکر و حرکت براساس سيره جد و پدرم است."

"بعد ديگر شخصيت امام حسين (ع) که مرا شيفته خود کرده، تواضع ايشان در کنار روح انقلابي است اين دو خصيصه نمي تواند در يک شخص جمع شود. تواضع از صفات و ويژگي هاي برگزيدگان خداست او در عين احساس عزت و آزادگي و سرافرازي در برابر دشمنان، تواضع خاص خود را دارد. اين بعد عظيمي است که از ويژگي امام به شمار مي رود."

- چارلز ديکنز (نويسنده معروف انگليسي) مي گويد: اگر منظور امام حسين(ع) جنگ در راه خواسته هاي دنيايي بود، من نمي فهميدم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند؟ پس عقل چنين حکم مي کند که او فقط به خاطر اسلام، فداکاري خويش را انجام داد.

- توماس کارلايل (فيلسوف و مورخ انگليسي) نيز مي گويد: بهترين درسي که از تراژدي کربلا مي گيريم، اين است که حسين(ع) و يارانش ايمان استوار به خدا داشتند. آنها با عمل خود روشن کردند که تفوق عددي در جايي که حق با باطل روبرو مي شود و پيروزي حسين(ع) با وجود اقليتي که داشت، باعث شگفتي من است.

- ادوارد براون (مستشرق معروف انگليسي) ، عنوان مي کند : آيا قلبي پيدا مي شود که وقتي درباره کربلا سخن مي شنود، آغشته با حزن و الم نگردد؟ حتي غير مسلمانان نيز نمي توانند پاکي روحي را که در اين جنگ اسلامي در تحت لواي آن انجام گرفت انکار کنند.

- فردريک جمس اظهار مي دارد : درس امام حسين(ع) و هر قهرمان شهيد ديگري اين است که در دنيا اصول ابدي و ترحم و محبت وجود دارد که تغيير ناپذيرند و همچنين مي رساند که هر گاه کسي براي اين صفات مقاومت کند و بشر در راه آن پافشاري نمايد، آن اصول هميشه در دنيا باقي و پايدار خواهد ماند.

- ل. م.بويد ، هم مي گويد : در طي قرون، افراد بشر هميشه جرات و پردلي و عظمت روح، بزرگي قلب و شهامت رواني را دوست داشته اند و در همين هاست که آزادي و عدالت هرگز به نيروي ظلم و فساد تسليم نمي شود. اين بود شهامت و اين بود عظمت امام حسين(ع). و من مسرورم که با کساني که اين فداکاري عظيم را از جان و دل ثنا مي گويند شرکت کرده ام، هرچند که 1300 سال از تاريخ آن گذشته است.

- واشنگتن ايروينگ (مورخ مشهور آمريکايي) ، براين عقيده است که : براي امام حسين(ع) ممکن بود که زندگي خود را با تسليم شدن اراده يزيد نجات بخشد، ليکن مسئوليت پيشوا و نهضت بخش اسلام اجازه نمي داد که او يزيد را به عنوان خلافت بشناسد. او به زودي خود را براي قبول هر ناراحتي و فشاري به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بني اميه آماده ساخت. در زير آفتاب سوزان سرزمين خشک و در ريگ هاي تفتيده عربستان، روح حسين(ع) فناناپذير است.

- توماس ماساريک، تصريح مي کند : گر چه کشيشان ما هم از ذکر مصائب مسيح مردم را متاثر مي سازند، ولي آن شور و هيجاني که در پيروان حسين(ع) يافت مي شود در پيروان مسيح يافت نخواهد شد و گويا سبب اين باشد که مصائب مسيح در برابر مصائب حسين(ع) مانند پرکاهي است در مقابل يک کوه عظيم پيکر.

- موريس دو کبري، خاطرنشان مي کند : در مجالس عزاداري حسين(ع) گفته مي شود که حسين(ع)، براي حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگي مقام و مرتبه اسلام، از جان و مال و فرزند گذشت و زير بار استعمار و ماجراجويي يزيد نرفت. پس بياييد ما هم شيوه او را سرمشق قرار داده، از زيردستي استعمارگران خلاصي يابيم و مرگ با عزت را بر زندگي با ذلت ترجيح دهيم.

- ماربين آلماني (خاورشناس)، مي گويد : حسين(ع) با قرباني کردن عزيزترين افراد خود و با اثبات مظلوميت و حقانيت خود، به دنيا درس فداکاري و جانبازي آموخت و نام اسلام و اسلاميان را در تاريخ ثبت و در عالم بلندآوازه ساخت. اين سرباز رشيد عالم اسلام به مردم دنيا نشان داد که ظلم و بيداد و ستمگري پايدار نيست و بناي ستم هر چه ظاهرا عظيم و استوار باشد، در برابر حق و حقيقت چون پرکاهي بر باد خواهد رفت.

- جرج جرداق (دانشمند و اديب مسيحي) ياد آور مي شود : وقتي يزيد مردم را تشويق به قتل حسين(ع) و مامور به خونريزي مي کرد، آنها مي گفتند "چه مبلغ مي دهي؟" اما انصار حسين(ع) به او مي گفتند "ما با تو هستيم. اگر هفتاد بار کشته شويم، باز مي خواهيم در رکابت جنگ کنيم و کشته شويم".

- گيبون (مورخ انگليسي) ، عنوان مي کند : با آنکه مدتي از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه هم وطن نيستيم، مع ذلک مشقّات و مشکلاتي که حضرت حسين(ع) تحمل کرده، احساسات سنگين دل ترين خواننده را برمي انگيزد، چندانکه يک نوع عطوفت و مهرباني نسبت به آن حضرت در خود مي يابد.

- سر پرسي سايکس (خاورشناس انگليسي)، تاکيد مي کند : حقيقتا آن شجاعت و دلاوري که اين عده قليل از خود بروز دادند، به درجه اي بوده است که در تمام اين قرون متمادي هر کسي که آن را شنيد، بي اختيار زبان به تحسين و آفرين گشود. اين يک مشت مردم دلير غيرتمند، نامي بلند غيرقابل زوال براي خود تا ابد باقي گذاشتند.

- تاملاس توندون (هندو، رئيس سابق کنگره ملي هندوستان)، براين باور است که : اين فداکاري هاي عالي از قبيل شهادت امام حسين(ع) سطح فکر بشريت را ارتقا بخشيده است و خاطره آن شايسته است هميشه باقي بماند.

- شيخ جعفرشوشتري، مي گويد : ازعظمت بلکه معجزه قرآن، آن است که برخلاف ديگر کتابها تکرارش ملال آور نيست، بلکه لطفش بيشتر مي گردد، مصيبت امام حسين (ع) هم همينطور است. هرچه خوانده يا شنيده شود باز تازه است. ديگرآنکه نگاه کردن به خط قرآن عبادتست، تلاوت و گوش دادن به آن عبادتست، مرثيه امام حسين(ع)، همچنين است، خواندنش و گوش دادنش عبادتست، گرياندنش و گريه کردنش نيز عبادتست.

- مهاتما گاندي (رهبر استقلال هند)، مي گويد : من زندگي امام حسين(ع)، آن شهيد بزرگ اسلام را به دقّت خواندم و توجه کافي به صفحات کربلا نموده ام و بر من روشن است که اگر هندوستان بخواهد يک کشور پيروز گردد، بايستي از سرمشق امام حسين(ع) پيروي کند.

- محمد علي جناح (قاعد اعظم پاکستان) نيز مي گويد : هيچ نمونه اي از شجاعت، بهتر از آنکه امام حسين(ع) از لحاظ فداکاري و تهور نشان داد در عالم پيدا نمي شود. به عقيده من تمام مسلمين بايد از سرمشق اين شهيدي که خود را در سرزمين عراق قربان کرد پيروي نمايند.

- لياقت علي خان (نخستين نخست وزير پاکستان)، تصريح مي کند : اين روز محرم، براي مسلمانان سراسر جهان معني بزرگي دارد. در اين روز، يکي از حزن آورترين و تراژديک ترين وقايع اسلام اتفاق افتاد،شهادت حضرت امام حسين(ع) در عين حزن، نشانه فتح نهايي روح واقعي اسلامي بود، زيرا تسليم کامل به اراده الهي به شمار مي رفت. اين درس به ما مي آموزد که مشکلات و خطرها هرچه باشد، نبايستي ما پروا کنيم و از حق و عدالت منحرف شويم.

- عباس محمود عقّاد (نويسنده و اديب مصري)، تاکيد مي کند : جنبش حسين(ع)، يکي از بي نظيرترين جنبش هاي تاريخي است که تاکنون در زمينه دعوت هاي ديني يا نهضت هاي سياسي پديدار گشته است ... دولت اموي پس از اين جنبش، به قدر عمر يک انسان طبيعي دوام نکرد و از شهادت حسين(ع) تا انقراض آنان بيش از شصت و اندي سال نگذشت.

- عبد الرحمن شرقاوي (نويسنده مصري)، نيز مي گويد : حسين(ع)، شهيد راه دين و آزادگي است. نه تنها شيعه بايد به نام حسين(ع) ببالد، بلکه تمام آزادمردان دنيا بايد به اين نام شريف افتخار کنند.

- طه حسين (دانشمند و اديب مصري)، عنوان مي کند : حسين(ع) براي به دست آوردن فرصت و از سرگرفتن جهاد و دنبال کردن از جايي که پدرش رها کرده بود، در آتش شوق مي سوخت. او زبان را درباره معاويه و عمالش آزاد کرد، تا به حدي که معاويه تهديدش نمود. امام حسين(ع)، حزب خود را وادار کرد در طرفداري حق سختگير باشند.

- علامه طنطاوي (دانشمند مصري)، نيز مي گويد : داستان حسيني عشق آزادگان را به فداکاري در راه خدا بر مي انگيزد و استقبال مرگ را بهترين آرزوها به شمار مي آورد، چنانکه راي شتاب به قربانگاه، بر يکديگر پيشي جويند.

- دانشمند نامدار اهل سنت "ابن ابي الحديد" نيز در مورد جلوه هاي آزادگي و شکست ناپذيري عاشورا چنين نوشته است: "سالار پرشکوه شکست ناپذيران روزگار و قهرمان کساني که در برابر ذلت و تحقير سر فرود نياورده و به عصرها و نسلها درس جوانمردي و شرافت و مرگ پر افتخار را زير سايه شمشيرهاي آخته داد، و آن را بر سازش با بيداد و فريب برگزيد، پدر يکتاپرستان گيتي حسين(ع)، فرزند رشيد علي(ع) است. استبدادگران اموي به آن شخصيت تسخير ناپذير و يارانش امان دادند، اما او بدان دليل که نمي خواست در برابر ذلت و بيداد سر خم کند و نيز بيم آن داشت که اگر با پذيرش امان نامه کشته هم نشود، ذلت بر او و ديگر آزاد منشان رهرو راهش از سوي عبيد و ديگر خودکامگان سياهکار و حقير تحميل گردد، مرگ پر عزت و افتخار را بر زندگي ذليلانه برگزيد."

- شاعر دانشمند "ابونصر سعدي" از سرايندگان نامدار قرن چهارم در وصف آزادگي و عزتمندي حسين(ع) از جمله چنين مي سرايد: ""حسين (ع) همان کسي است که مرگ با عزت و آزادگي را زندگي حقيقي مي نگريست و زندگي با ذلت و حقارت را مرگ."
اين حقيقت درخشان حتي در گزارش و سخنان دشمن نيز آمده است از جمله "حميد بن مسلم" از گزارشگران رويداد عاشورا در وصف شکوه و شکست ناپذيري پيشواي آن مي گويد: "به خداي سوگند که فروغ فروزان سيماي حسين و جمال و هيبت او به گونه اي مرا مجذوب و واله ساخته بود که انديشه کشتن او را از ياد بردم."
پس از رويداد جانسوز عاشورا، يکي از منتقدان، برخي از سپاه شوم اموي را نکوهش کرد که ننگ و نفرين بر شما! چگونه فرزندان پيامبر را آن گونه ناجوانمردانه قتل عام کرديد؟
او پاسخ داد: "دوست من! بيهوده سخن مگو! اگر تو نيز آن روز آنچه را ما با آن روبه رو شديم مي ديدي، جز جنايت و بيدادي که از ما سر زد از تو سر نمي زد چرا که ما با گروهي کم شمار رو به رو شديم که دستهايشان بر قبضه شمشير بود و شيرآسا از هر سو، جنگاوران را به خاک هلاک مي افکندند و خود را بي هيچ هراسي به درياي مرگ مي زدند! آنان مردمي بودند که نه در برابر ثروت و مقام سر فرود مي آوردند و نه امان و امان نامه و نه زور و خشونت و مرگ! چيزي نمي توانست ميان آنان و مرگ هدفدار يا چيرگي بر حکومت مانع شود و اگر ما اندکي در برابر آن اراده هاي مصمم و شکست ناپذير کوتاه مي آمديم جان همه سپاه اموي را مي گرفتند! با اين وصف اي بي مادر! ما تيره بختان چه مي توانستيم انجام دهيم."

- هنگامي که پيشواي آزادي گام به ميدان دفاع نهاد، پس از روزها تشنگي و تلاش و بدرقه دردناک ياران راه و تحمل آن شرايط دشوار محاصره و پيکار نابرابر، طبق روال عادي بايد خسته و تسليم پذير و داراي روحيه اي درهم شکسته باشد و در برابر ده ها هزار نفر دستها را به نشان تسليم بالا برد، اما شگفتا! که وقتي سپاه استبداد با او رو به رو شد، شهامت و شجاعت و قدرتي را در برابر خود يافت که هرگز تصور نمي کرد! هر کس به انگيزه شرارت پيش رفت، لحظه اي مهلت نيافت از اين رو "عمر بن سعد" فرياد کشيد: مادرهايتان در مرگتان بگريند، مي دانيد به جنگ چه کسي رفته ايد؟ اين فرزند بزرگترين قهرمان اسلام است.

- "شمر"، خشن ترين فرمانده سپاه استبداد در اعتراف به آزادگي و شکست ناپذيري حسين (ع) گفت: به خداي سوگند که او روح تسخير ناپذير پدرش علي را در کالبد دارد.
تعمق و تامل در سخنان اين انديشمندان و بزرگان از فرقه ها و اديان مختلف بيانگر شکست ناپذير بودن نهضت عاشورا و شکوه سرور و سالار شهيدان امام حسين (ع) در منطق و منش است و اينکه اين نهضت براي بشريت با هر گرايش و سليقه اي راهگشاي رسيدن به زندگي سعادتمند و گسترش عدالت و آزادگي است.