به بهانه روز جهاني عصاي سفيد
امروز را به نابينايان فكر ميكنيم فردا را چه؟
جام جم آنلاين: چشمانش روز به روز تاريك تر مي شود هر روز را به اميد فرداي بهتر سپري مي كند، گوشه گيري را بر حضور در جمع ترجيح مي دهد، از صحبت هاي ترحم آميز ديگران خسته شده است و ...
... هر روز از صبح تا شب خود را در اتاقش حبس مي كند، يا نماز مي خواند يا دعا مي كند، قبلا كه چشمش تا اين حد تاريك نشده بود با استفاده از ذره بين مخصوصش قرآن هم مي خواند، فقط منتظر معجزه است.
27 سال سن دارد و ديپلمش را به سختي گرفته و چون چمشمش كلمات كتاب را از هم تشخيص نمي داد، نتوانست ادامه تحصيل بدهد، وحيد نه نابيناي كامل است و نه بينا، تمام پزشكان نظر واحدي دارند او به يك بيماري چشمي مادرزادي مبتلا بوده و با افزايش سن به طرف نابينايي كامل پيش مي رود.
هميشه مضطرب است و نگران، نگران آينده اي كه پيش رويش دارد ولي نمي داند كه چگونه خواهد بود، بي هيچ كاري بي هيچ درآمدي و احتمالا در آينده دورتر بي هيچ خانواده اي ...
هر كجا كه براي كار سر زده پذيرش نشده است، همه كارفرماها يك حرف مشترك داشتند: چشم، ابزار اصلي كاراست و تو از آن بي بهره اي.
وحيد نگران آينده اش است، آينده بدون شغل و درآمد بدون شك مبهم است، او حتي به ازدواج فكر هم نمي كند، تمام چشم اميدش به پدرش است كه همانند پسر بچه مدرسه اي تمام مخارجش را تامين مي كند.
عذاب وجدان دارد از اين بابت كه در سن 27 سالگي هنوز هم سربار خانواده است و با روندي كه وضعيت بيماريش دارد در آينده اين وابستگي افزايش خواهد يافت.
سرنوشت وحيد مشابه سرنوشت ده ها جوان ديگر در اين كشور است كه از كم بينايي يا نابينايي رنج مي برند، اشتغال اصلي ترين دغدغه آنهاست، اغلب افسرده و گوشه گير شده اند و چشم اميدشان را به مسوولاني دوخته اند كه شايد روزي در حمايت از آنها قانوني تصويب كنند كه قابل اجرا باشد.
نابينايان قشر عظيمي از جامعه جهاني را به خود اختصاص مي دهند، در كشور ما نيز متولي اصلي رسيدگي به امور نابينايان بهزيستي است.
حدود چهار هزار و 300 نابينا تحت پوشش بهزيستي استان مي باشد كه حدود 500 نفر آنها عضو جامعه نابينايان شده و در فعاليت هاي آنها شركت مي كنند.
يكي از نابينايان تبريز به ايرنا مي گويد: اشتغال همچنان اصلي ترين مشكل ما بوده و ساير امورات زندگي ما از جمله ازدواج به آن وابسته است.
علي اصغر اميرانلوي با بيان اينكه نبود درك صحيح از نابينا مشكلات متعددي را براي آنان ايجاد كرده است، افزود: مناسب سازي شهري از مواردي است كه همواره در جهت حمايت از حقوق نابينايان مطرح مي شود اما به نظر بنده مناسب سازي فرهنگي از آن مهمتر است.
وي ادامه داد: در دنيا بيش از 90 شغل براي نابينايان تعريف شده در حالي كه در كشور ما فقط سه شغل براي اين افراد تعريف شده، تلفنچي، معلم يا حوزه صنايع دستي.
وي افزود: نابينايان شاغل در جاهاي مختلف معمولا كمتر از حداقل حقوق را دريافت مي كنند، فقط تعدادي از نابينايان بيمه هستند و معمولا مراكز متولي رسيدگي به امور اين افراد در برخورد با آنها سليقه اي عمل مي كنند.
اميرانلوي يادآور شد: هزينه هاي نگهداري و تحصيل افراد نابينا بالاست، هرچند بهزيستي در اين حوزه حمايت هايي انجام مي دهد از جمله اينكه 80 درصد شهريه هاي دانشگاه اين افراد را تامين مي كند، ولي هزينه هاي جانبي از جمله تبديل كتاب هاي درسي به خط بريل و يا نوار صوتي و هزينه هاي اياب و ذهاب هم بسيار بالاست.
مديرعامل جامعه نابينايان آذربايجان شرقي نيز با تاكيد بر اينكه اشتغال اصلي ترين مشكل نابينايان است، گفت: حدود 84 درصد نابينايان و كم بينايان استان بيكار بوده و در هيچ حرفه اي اشتغال ندارند.
فرهاد عبدوي با اشاره به اينكه چهار هزار و 300 نفر نابينا و كم بينا در استان وجود دارد، گفت: در صورت اهتمام مسوولان در رفع اين مشكل، ساير مشكلات آنها نيز تا حدودي رفع مي شود.
وي افزود: در صورت اجراي كامل قانون جامع حمايت از معلولان و اعمال سهميه استخدامي سه درصد آنها، جمع كثيري از نابينايان مي توانند صاحب شغل و درآمد شوند.
وي يادآور شد: براساس ماده هفت قانون حمايت از معلولان 60 درصد اپراتورهاي تلفنخانه هاي ادارات بايد از ميان نابينايان استخدام شوند كه اين قانون در استان اجرا نمي شود.
عبدوي اظهار كرد: بيكاري نابينايان نتايج منفي در پي دارد كه افسردي و گوشه گيري از جمله آنهاست.
وي گفت: پس از مشكلات اقتصادي، مشكلات فرهنگي گريبانگير نابينايان است، افراد جامعه ما هنوز نحوه برخورد صحيح با نابينايان را بلد نيستند و به جاي كمك به آنها معمولا رفتار ترحم آميز از خود نشان مي دهند.
وي با بيان اينكه نابينايان اغلب توانمندي ها و سطح سواد بالايي دارند، افزود: مناسب سازي معابر شهري هرچند توسط شهرداري در حال انجام است ولي چون در گذشته كارهاي خاصي انجام نشده نابينايان هنوز با مشكلات متعددي مواجه هستند.
مديرعامل جامعه نابينايان استان از مسوولان خواست در سال جهاد اقتصادي با حركتي بسيجي وار در جهت رفع مشكلات اقتصادي نابينايان كوشش كنند.
وي پيشنهاد كرد: در كنار اجراي كامل قانون جامع حمايت از معلولان، با توجه به اينكه هزينه هاي نگهداري نابينايان زياد است، دولت در پرداخت يارانه هاي نقدي سهم بيشتري را براي اين افراد در نظر بگيرد.
مديركل بهزيستي آذربايجان شرقي نيز اظهار كرد: برخي از سازمان ها ازجمله آموزش و پرورش و بانك ها قانون استخدام 3 درصد معلولان را رعايت نمي كنند.
محمد رضا صادقي با اشاره به اينكه بهزيستي در جهت رفع مشكل اشتغال اين افراد تلاش مي كند، گفت: جهت جذب نيروي كار در مشاغل تعريف شده براي نابينايان مانند تلفنچي در ادارات دولتي و بخش خصوصي اطلاع رساني شده و در بسياري از موارد نابينايان مشغول به كار شده اند.
وي يادآورشد: بهزيستي از طريق جبران كمبود حقوق پرداختي به نابينايان به ميزان برابر افراد عادي و پرداخت سهم بيمه كارفرمايي از نابينايان شاغل در مكان هاي مختلف حمايت مي كند.
صادقي با بيان اينكه درصد خيلي كمي از نهادهاي دولتي سهم اشتغال معلولان را رعايت مي كنند، گفت: تقريبا تمام نابينايان شاغل بيمه مي باشند.
وي يادآورشد: بخش خصوصي و خيران در زمينه اشتغال نابينايان مي توانند نقش موثري ايفا كنند براي نمونه با ايجاد كارگاه چرتكه بافي 21 نفر از نابينايان استان مشغول به كار شدند.
وي، كمبود اعتبار و كمبود كادر متخصص را موانع پيش روي خدمت رساني مناسب براي نابينايان تحت پوشش بهزيستي عنوان كرد.
براساس اين گزارش، هر ساله به بهانه 23 مهر، روز عصاي سفيد، فرصتي ايجاد مي شود تا رسانه ها و مسوولان به بررسي مشكلات قشر عظيمي از جمعيت كشور كه معلول و نابينا هستند بپردازند، ولي متاسفانه مشكلاتي كه هر سال به تكرار يادآوري مي شود و در راس آنها اشتغال قرار دارد، همچنان پا برجاست.
بسياري از نابينايان از سهم خود از زندگي چشم پوشي كرده و كنج عزلت گزيده اند و اينجاست كه مسوولان كشور ما بايد با تاسي از دين مبين اسلام در دستگيري از نيازمندان و عمل به وظيفه خدمت رساني خود، آستين همت را بالا زده و با استفاده از نظرات كارشناسي در رفع مشكلات جامعه معلولان به ويژه نابينايان تلاش كنند.
گزارش از : رباب تيموري