پرهيزهاي غذايياي را كه پيش از سفر به حج رعايت ميكرديد در طول اين سفر نيز رعايت كنيد
توصيههاي تغذيهاي به حجاج
تا 3 روز ديگر يعني از 16 مهر نخستين گروه از زائران خانه خدا راهي حج ميشوند، ما درك ميكنيم كه جديترين دغدغه آنان و ساير زائراني كه رهسپار حج ميشوند، انجام صحيح مناسك ديني است، اما مسائل مهم ديگري نيز وجود دارند كه اگر رعايت نشوندسلامت حجاج را به خطر مياندازند و آن وقت از پس بجا آوردن صحيح و كامل مناسك هم برنميآيند؛ مسائلي مانند تغذيه در حج.
مدت زمان سفر حج تقريبا يك ماه است و اين فرصت يك ماهه با تغييري اساسي در نوع غذاهاي مصرفي زائران همراه است ضمن آن كه احتمال دارد ميزان غذاي مصرفي آنها نيز بيشتر از حد معمول باشد و بسياري از خوراكيهايي كه در گذشته از آنها پرهيز ميكردند به فراواني در اختيارشان قرار بگيرد و... به همين دليل است كه اگرچه تيم پزشكي هميشه همراه كاروانها هستند و هوايشان را دارند، اما اگر زائران به پيشگيري پيش از درمان اعتقاد داشته باشند و خودشان نسبت به تغذيهشان دقت كنند آن وقت شايد سر و كارشان اصلا به پزشك نيفتد. مركز پزشكي حج و زيارت جمعيت هلال احمر نيز بر همين اساس كتابهايي را منتشر كرده است كه در آنها به يكسري نكات تغذيهاي صحيح براي زائران اشاره ميكند و ما قصد داريم بخشهايي از آنها را با تغييراتي برايتان شرح بدهيم.
مشكل اول: دستشويي رفتنهاي رنجآور
در طول حج، فيبر غذايي به دليل محدوديت مصرف سبزيجات و صيفيجات و استفاده از نانهاي بدون سبوس بشدت كاهش پيدا ميكند. حتما ميدانيد كه فيبرها نقش مهمي در اجابت مزاج دارند و هر وقت مقدارشان در غذاي مصرفي روزانه كم باشد احتمال يبوست را افزايش ميدهند. اين شرايط وقتي بدتر ميشود كه برخي زائران خوردن موزهاي نارس را بر خوردن ميوههاي پر فيبر ترجيح دهند، كمتحرك باشند، كم آب بنوشند، چاي شان را غليظ كنند و نوشابههاي سياه را كه معمولا حاوي كارامل يا قند سوخته است، بنوشند.
يبوست يكي از شايعترين مشكلات زائران در حج است كه گاهي برايشان به دردسري جدي تبديل ميشود و آنها را واميدارد مكرر به پزشك مراجعه كنند.
براي جلوگيري از يبوست، بايد نوشيدن آب را به شكلي منظم به برنامه غذاييتان اضافه كنيد. اگر پيش از خواب شب، خيسانده آلو و انجير (از هر كدام 10 عدد) در آب را نيز مصرف كنيد آن وقت ميتوانيد مطمئن باشيد كه ديگر براي رفع يبوست نيازي به مراجعه به پزشك نداريد.
مشكل دوم: قند بهتر است يا شكر؟
درست است كه تماس دندان با قند اثرات مخربي دارد، اما اين موضوع نبايد به بهانهاي براي استفاده از شكر در چاي به جاي قند باشد. ميپرسيد چرا؟! شما براي شيرين كردن يك ليوان قند، دستكم به 2 قاشق شكر نياز داريد كه حدود 18 تا 20 گرم ميشود، اما يك ليوان چاي را با حداكثر 2 حبه قند كوچك هم ميتوانيد مصرف كنيد.
مشكل سوم: موزهاي حساسيتزا
يادتان هست گفتيم موز نارس سبب يبوست ميشود؟ اما اين تنها مشكلي نيست كه موز ايجاد ميكند. كارشناسان تغذيه ميگويند موز حاوي مقدار قابل توجهي مواد حساسيتزاست و اگر در خوردنش زيادهروي كنيد امكان دارد دچار خارشهاي پوستي و جوشهاي دهاني شويد.
مشكل چهارم: ميوه نشسته!
اگر در ايران باشيد امكان ندارد ميوه را پيش از شستن بخوريد، اما اين چه حكمتي است كه بعضيها ميوه را در حج نشسته ميخورند؟ ما البته پاسخش را ميدانيم. اين زائران خيال ميكنند اگر ميوهاي در كاغذ پيچيده شده باشد حتما تميز است و نيازي به شسته شدن ندارد در حالي كه آن كاغذها و حتي پوست آن ميوهها معمولا به مواد شيميايي خاصي آغشته شده است كه براي پاك شدنش حتما بايد از آب استفاده كرد و دستمال كشيدن روي سطح ميوه ها كافي نيست.
مشكل پنجم: سنگ به چه بزرگي
بيماران كليوي هم در حج بايد به شكل ويژهاي مراقب سلامتشان باشند. اين نوع بيماران بايد به ياد داشته باشند كه بهترين نوشيدني براي آنها هميشه آب است. اگر بيمار كليوي هستيد و دقيقا نميدانيد در حج چه مقدار آب بخوريد، روشي ساده را براي اندازهگيري آن به شما پيشنهاد ميكنيم: اگر مقدار ادرار شما در عربستان دقيقا برابر با مقدار ادراري باشد كه در ايران ميكردهايد، يعني ميزان آبي كه وارد بدنتان ميشود كافي است، اما اگر كمتر باشد يعني بايد آب بيشتري بنوشيد تا ميزان ادرارتان به حد قبلي كه طبيعي بوده است، برسد.
نكته ديگر اين است كه آب را نبايد فقط در صورت تشنگي بخوريد چرا كه در سنين پس از 40 سالگي، احتمال دارد حتي در صورت نياز بدن به آب، احساس تشنگي نداشته باشيد. بنابر اين بهتر است با تبعيت از برنامهاي مشخص در ساعات معيني حتي در صورت تشنه نبودن آب بنوشيد.
مشكل ششم: ديابتيها
ديابتيها بايد حتما پيش از عزيمت، پزشك كاروان را در جريان مشكل شان قرار دهند تا درباره رژيم درست غذايي آنها را راهنمايي كند. از هر 10 بيمار ديابتي كه به حج ميروند معمولا 9 نفر ديابت نوع دوم دارند و بايد با ورزش، رژيم غذايي و داروهاي كاهشدهنده قند خون آن را كنترل كنند، اما در همه آنها يك اصل هميشگي مشترك است كه به هيچ وجه نبايد فراموشش كنند: آنها بايد دور مواد غذايي مانند انواع نوشابههاي گازدار، آبميوهها و مربا را خط بكشند و از مسوول كاروان بخواهند به جاي نوشابه، دوغ در اختيارشان قرار دهد.