كمخونيهاي ارثي
جام جم آنلاين: بسياري از ما از كم خوني رنج ميبريم. اين بيماري علامتهاي مختلفي دارد كه ارث و ژنتيك از جمله آنهاست. دكتر شيدا نظري، فوق تخصص خون و انكولوژي در برنامه نيمروزي راديو سلامت درباره كمخونيهاي ارثي سخن گفته است كه چكيدهاي از آن را ميخوانيد.
در كمخونيهايي كه زمينه ارثي دارند ، معمولا يكي از والدين درگير اين بيماري بوده و حتما در فاميل سابقه كمخوني وجود داشته كه شايعترين آنها تالاسمي است.
تالاسمي اختلال ارثي خوني است كه با كاهش هموگلوبين و گلبولهاي قرمز خون مشخص ميشود و به همين علت ممكن است به خستگي فرد منجر شود. تالاسمي به دو نوع مينور و ماژور تقسيم ميشود.
تالاسمي مينور نوعي است كه يكي از والدين حتما ناقل ژن آن هستند و فرد از والدين به ارث ميبرد، ولي اگر پدر و مادر هر دو ناقل اين ژن باشند كه بيشتر در ازدواجهاي فاميلي اين اتفاق ميافتد، فرم تالاسمي ماژور پيش ميآيد.
افراد مبتلا به تالاسمي مينور گلبولهاي قرمز كوچكي دارند اما عملكرد اين گلبولها خوب است و اين افراد از نظر هوشي و رشد مشكلي ندارند. تنها مشكل اين افراد كمتر بودن ميزان هموگلوبين خون از حد طبيعي است و چون هموگلوبين وظيفه انتقال اكسيژن را در بدن به عهده دارد، گاهي اين افراد در فعاليتهاي شديد احساس خستگي ميكنند. همچنين اگر كمخوني ناشي از فقر آهن هم به آن اضافه شود خستگي اين افراد چند برابر افزايش مييابد.
رنگ پريدگي، تنگي نفس، بيقراري، كندي رشد و زردي از علائم ديگر اين بيماري است. برخلاف تصور عموم بايك آزمايش خون ساده هرگز نميتوان تالاسمي را تشخيص داد و لازم است آزمايشهاي تكميلي انجام شود.
بسته به شدت تالاسمي علائم باليني آن متغير است. گاهي علائم از نوزادي مشخص ميشود گاهي هم ممكن است بدون علامت واضح باقي بماند. در تالاسمي ماژور به علت افزايش خونسازي شكل استخوانبندي صورت افراد تغيير پيدا ميكند. مثل: مدل جمجمه، پيشاني، گونه و....
تمام فعاليتهاي روزمره افراد مبتلا به تالاسمي مينور مثل بقيه افراد است و تنها نياز به مراقبتهاي بيشتري دارند بهعنوان مثال در سنين رشد بايد به مساله كمخوني ناشي از فقرآهن توجه شود. همچنين در صورت ابتلاي فرد به عفونت يا نياز به جراحي، حتما بايد پزشك معالج را از ابتلاي فرد به تالاسمي مينور آگاه كرد چون ممكن است فرد نياز به تزريق خون پيدا كند.