جام جم آنلاين: همه ما ميدانيم كه رياضيات از جمله علوم كاربردي است و دانشمندان ميتوانند با استفاده از اين علم قواعدي را براي توجيه و تفسير اتفاقات و رويدادهاي ناشي از پديدههاي درون اتمي بيابند يا اينكه مهندسان ميتوانند به كمك علم رياضي مسير حركت سفينههاي فضايي را محاسبه كنند و چنانچه گاليله نيز پيش از اين گفته بود از رياضيات به عنوان زبان علم نام برده شود.
با در نظر داشتن چنين ديدگاهي انتظار ميرود كه قوانين علم رياضي بتواند توجيهكننده نتايج به دست آمده از آزمايشها و تحقيقات علمي بوده، حتي بتواند آنچه در اثر وقوع پديدههاي نادر شاهد آن خواهيم بود را نيز توجيه كند.
قدرت و توانايي علم رياضي در مقايسه با ديگر علوم بسيار حيرتانگيز است. براي مثال معادلات معروفي كه توسط فيزيكدان اسكاتلندي جيمز كلرك ماكسول ارائه شد در نظر بگيريد.
اين معادلات نهتنها هرآنچه را كه محققان در دهه 1860 ميلادي به آن دست يافته بودند در خود جاي داده بود، بلكه وجود امواج راديويي را نيز 2 دهه پيش از اين كه فيزيكدان آلماني هينريخ هرتز موفق به كشف آن شود، پيشبيني كرده بود.
اين ويژگي از جمله ويژگيهايي است كه در هيچ زباني نميتوان آن را مشاهده نمود و به عبارت ديگر هيچ زبان ديگري را پيدا نميكنيد كه بتواند مجموعهاي از اطلاعات ارزشمند را با چنين دقتي در يك عبارت كوتاه در كنار هم قرار دهد.
آلبرت اينشتين همواره در اين انديشه بود كه چگونه ممكن است علم رياضيات كه برگرفته از تفكرات انساني است و بشر بدون نياز به انجام آزمايشات تجربي، قوانيني را در آن يافته است، بتواند با پديدههاي فيزيكي دنياي واقعي تطابق داشته باشد؟
چنانچه اويگن ويگنر از برندگان جايزه نوبل فيزيك و از جمله افراد متخصص در فيزيك نجومي نيز در دهه 1960 ميلادي به اين نكته اشاره كرده بود كه علم رياضي از جمله علوم تاثيرگذاري است كه حتي وقتي در زمينه فيزيك تحقيق ميكنيد نيز بيش از پيش به اهميت آن پي خواهيد برد.
پيشبينيهاي علمي از جمله مسائلي هستند كه همواره ذهن بسياري از افراد و علاقهمندان به علم را به خود مشغول ميكنند.
كمتر كسي است كه درباره حقايق علمي كه دانشمندان با استفاده از علم رياضي اثبات كرده و پيشبينيهايي را نيز بر همين اساس ارائه دادهاند بينديشد و اين در حالي است كه در چنين زمينههايي علم رياضي توانسته بسياري از حقايق دنيا را به دقت تفسير كند.
اما سوالي كه هنوز پاسخ قابل قبولي براي آن يافت نشده اين است كه اساسا رياضي اختراعي برگرفته از ذهن انسان است يا اين كه كشف حقايقي است كه در دنياي واقعي وجود داشته و انسان هيچ نقشي در خلق اين قوانين پيچيده نداشته و تنها با نگريستن به رويدادهاي طبيعي آنها را بازنويسي كرده است؟
Scientific american
مترجم: فرانك فراهانيجم