گياه سخنگو
جام جم آنلاين: گونهاي تاك در جنگلهاي كوبا با انتشار پژواك صوتي قوي از برگهاي بشقابي شكل خود براي جذب خفاشهاي شهدخوار و انجام فرآيند گردهافشانياش استفاده ميكند.
در حالي كه معمولا رنگهاي شاد و درخشان گلها به عنوان وسيلهاي اغواكننده توسط گياهان براي انجام فرآيند گرده افشاني و تداوم بقا در طبيعت به كار ميآيد، اما این گونه تاك كوبايي، سازوكار متفاوت و شگفتآوري را براي جذب گردهافشانها مورد استفاده قرار ميدهد.
اين گياه به جاي رنگهاي زنده و براق، از يك برگ بشقابي شكل در بالاي گلهايش براي اين ماموريت استفاده ميكند. اين برگ همچون يك سامانه فراخوانصوتي به انعكاس اصواتي ميپردازد كه خفاشها خود به منظور يافتن اين گلها در محيط منتشر کردهاند.
اين برگهاي نيمكرهاي شكل مدت زمان يافتن محل شهد گل از سوي خفاشها را به نصف ميرساند. به بيان ديگر، براي گلهايي كه چتر حمايت اين پستصوتي را بر سر خود دارند، شانس ميزباني بازديدكنندگان به دو برابر افزايش مييابد.
اما آنچه در اين ماجرا مخصوصا مايه حيرت و شگفتي است، تشابه بسيار آن با گردهافشاني توسط گردهافشانهايي همچون زنبورها و پرندگان است كه موقعيتيابي بصري دارند.
اين گروه از گردهافشانها، مشابه انسان سراغ گلهايي ميروند كه رنگارنگ و خوشايند هستند، اما رنگ به هنگام شب در جنگلهاي باراني و بويژه در مورد يك خفاش گردهافشان كه با دريافت و آناليز بازتاب امواج صوتي، محيط اطراف خود را درك ميكند كارگر واقع نميشود و اينجاست كه طبيعت به جاي چشمهاي گرسنه، سراغ نوازش گوشهاي تيز كرده ميرود.
برگ بشقابي اين تاك جنگلي براي خفاشها همانند يك فراخوانصوتي عمل ميكند و پژواكهاي پرطنين آن كه از همه جهات به طور يكسان به صدا درميآيد، باعث تمايز و برجستگي آنها از باقي گياهان حاضر در محيط زيست خفاشها ميشود. مكانيسمهاي شنيداري نظير اين بازتابگر بشقابي كه ترفند تاك كوبايي Marcgravia evenia براي جذب خفاشهاي گردهافشان محسوب ميشود، دانشمندان را به يافتن سازگاريهايصوتي شگفتانگيزتري در زمينه گفتوگوي گياهي اميدوار كرده است.
Discovery
مترجم: مهريار ميرنيا