برخي از داروهاي مهار بيماري ايدز، به DNA ميتوكندري فرد بيمار آسيب مي‌رساند
پيري زودرس ، عوارض استفاده از داروهاي ايدز
جام جم آنلاين: براساس مقاله منتشر شده در نشريه Nature Genetics ‌گروهي از داروهاي آنتي رتروويرال (داروهاي ضدويروس با اطلاعات ژنتيكي) كه معمولا براي درمان HIV بخصوص در آفريقا و بعضي كشورهاي فقير مورد استفاده است، مي‌تواند باعث پيري‌زودرس شود.
مطالعات نشان مي‌دهد اين داروها به DNA ميتوكندري فرد بيمار آسيب مي‌رساند. ميتوكندري در حقيقت باتري انرژي‌دهنده به سلول‌هاست.

شايد اين مطالعات بتواند توضيح دهد چرا افراد مبتلا به ايدز كه با چنين داروهايي تحت درمان قرار مي‌گيرند، دچار علائم پيشرفته‌اي از سستي و بيماري‌هاي مرتبط با سالخوردگي مانند بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي و زوال عقل در ميانسالي يا سن پايين مي‌شوند. بازدارنده‌هاي NRTIs كه معروف‌ترين و شناخته‌شده‌ترين آنها زيدوودين يا AZT هستند، اولين دسته داروهايي بودند كه به منظور درمان HIV توليد شدند. اين دسته از داروها پيشرفت و كشف بسيار مهمي در درمان بيماري بودند و تا حد زيادي باعث بهبود شرايط بيمار مي‌شدند.

در كشورهاي ثروتمند و پردرآمد مانند اروپا و شمال آمريكا نمونه‌هاي قديمي‌تر NRTIs به دليل نگراني‌هاي ناشي از سمي بودن بالا و اثرات جانبي در مصرف درازمدت كمتر از قبل استفاده مي‌شود. اگرچه اين دارو اكنون بدون مجوز بوده و نسبتا ارزان است، اما براي افرادي كه در آفريقا و كشورهاي فقير مبتلا به HIV هستند، يك شاهراه مهم براي زندگي بيشتر محسوب مي‌شوند.

پروفسور پاتريك چينري مي‌گويد: بيمارستان‌هاي ما به دنبال افرادي بودند كه درمان ايدز در آنها موفقيت‌آميز بوده، اما در آنها علائمي ديده شده كه سن آنها را بيش از چيزي كه هستند، نشان مي‌دهد. اين واقعا يك راز بود، اما همكاران ما شباهت‌هاي بسياري با بيماراني كه مبتلا به بيماري‌هاي ميتوكندريال بودند، يافته و آنها را به كلينيك‌هاي ما فرستادند.

ميتوكندري باتري‌هاي داخل سلول‌هاي بدن ما هستند كه انرژي لازم براي عملكرد سلول‌ها را تامين مي‌كنند. در فرآيند طبيعي پير شدن انسان ميتوكندري‌ها دچار جهش مي‌شوند. البته هنوز مشخص نشده كه اين جهش دليل سالخوردگي يا يكي از پيامدهاي آن است. در تلاش براي درك اتفاقاتي كه در سطح سلولي مي‌افتد، پروفسور چينري و همكارانش سلول‌هاي عضله افراد بالغ مبتلا به ايدز را كه بعضي از آنها قبلا NRTIs مصرف مي‌كردند، مورد بررسي قرار دادند. محققان دريافتند بيماراني كه حتي بيش از يك دهه قبل با NRTIs درمان شده‌اند همچون افراد سالمي كه به طور طبيعي سالخورده شده‌اند، دچار آسيب‌هاي ميتوكندريايي هستند. در يك بازه 10 ساله تغييرات ميتوكندري در فردي كه اين داروها را مصرف مي‌كند به اندازه تغييرات فردي است كه در حالت عادي 20 تا 30 سال پيرتر شده است.

اين داروها شايد عالي نباشند، اما بايد به خاطر داشته باشيم زماني كه اين داروها به مردم معرفي شد، عمر آنها را 10 تا 20 سال افزايش مي‌داد. در آفريقا جايي كه ايدز اپيدمي بوده و نمي‌توانند داروهاي گران‌تر استفاده كنند، اين داروها يك ضرورت قطعي است.

منبع: Welcome Trust