جام جم آنلاين: روزه‌داري براي بسياري از افراد حكم نوعي پيشگيري و حتي درمان بسياري از بيماري‌ها را دارد. اين امر بخصوص براي دسته‌اي از ديابتي‌ها، مبتلايان به چربي و اوره بالا هم صادق است.
افزايش چربي خون با مصرف غذاهاي شيرين
بالا بودن چربي خون ريشه در 2 عامل ژنتيك يا چاقي و اضافه وزن دارد. بي‌شك كساني كه چربي خون بالا همراه اضافه وزن دارند، روزه‌داري صحيح منجر به سوخته شدن ذخاير چربي و كاهش چربي خونشان مي‌شود و بسيار مفيد است.
در اين ارتباط ميترا زراتي، كارشناس ارشد تغذيه مي‌گويد: نكته بسيار مهمي كه مبتلايان به چربي خون بالا نبايد از ياد ببرند، اين است كه مصرف غذاهاي شيرين مثل شله‌زرد، زولبيا و باميه و حليم با شكر و نيز لبنيات پرچرب مثل خامه و سرشير در ماه رمضان بايد كمتر شود، چراكه با مصرف اين مواد تري‌گليسيرين خون بشدت افزايش مي‌يابد.
دقت در مصرف غذاهاي پروتئيني
كساني كه مبتلا به نقرس هستند، در مواردي كه حملات حاد بيماري آنها اتفاق مي‌افتد و درد مفاصل هم دارند، تنها با نظر پزشكشان مي‌توانند روزه بگيرند. اما زراتي در ارتباط با دسته‌اي ديگر از افراد كه اسيداوريك بالا دارند، اضافه مي‌كند: اين دسته از بيماران بايد درخصوص مصرف غذاهاي پروتئيني بسيار دقت كنند. بخصوص اگر داراي مشكلات كليوي هم باشند، به دليل ضرورت مصرف زياد مايعات در روز، بايد با نظر پزشكشان روزه بگيرند. همچنين به كساني كه آرتريت روماتونيد يا التهاب مفاصل دارند، توصيه مي‌شود روزه بگيرند، چراكه روزه‌داري در اين افراد به كاهش التهاب مفاصل و بهبود دردشان كمك خواهد كرد.
فشار خوني‌ها و ممانعت از كارهاي سنگين
فراموش نكنيد كه مصرف منظم دارو براي فشار خوني‌ها، حكم مصرف اكسيژن را دارد. البته در بسياري از اين افراد مصرف داروها در وعده سحر و افطار مشكلي به همراه نمي‌آورد.
زراتي تاكيد مي‌كند: اين دسته افراد بايد بشدت از مصرف غذاهاي شور بپرهيزند. بعلاوه در طول روز از انجام كارهاي فيزيكي سنگين كه منجر به افزايش فشار خون مي‌شود، ممانعت كنند. ناگفته نماند كه مصرف ميوه و سبزيجات به خاطر داشتن منيزيم به فشار خوني‌ها توصيه مي‌شود.
روزه و تنظيم قند خون
شايد بيشترين ترديدها در ارتباط با روزه‌داري به ديابتي‌ها معطوف باشد. بي‌شك ديابتي‌هاي نوع يك كه ملزم به تزريق منظم انسولين هستند، بايد در صورت صلاحديد پزشكشان روزه بگيرند، اما ديابتي‌هاي نوع 2 به لحاظ اين‌كه مي‌توانند داروهاي خود را در وعده سحر و افطار مصرف كنند، با تنظيم رژيم درست غذايي همراه با روزه‌داري مي‌توانند به تنظيم قند خونشان كمك كنند، ولي اين دسته افراد هم از انجام كارهاي سنگين هنگام روزه‌داري منع مي‌شوند.
زراتي تاكيد مي‌كند: كساني كه مبتلا به ديابت نوع 2 هستند يا نارسايي كليوي دارند، بايد در سحر غذاهاي پروتئيني را بسيار كم بخورند و مصرف آن را به وعده افطار موكول كنند، چراكه مصرف زياد مواد پروتئيني، دفع آب از بدن را بشدت افزايش داده و به كليه‌ها فشار زيادي وارد مي‌كند. به بيان ديگر ديابتي‌ها در وعده افطار از حبوبات، گوشت و تخم‌مرغ استفاده كنند. بعلاوه مصرف نان سبوسدار براي كنترل قند خون به اين افراد توصيه مي‌شود.
كودكان و مصرف مكمل‌هاي ويتامين B
بي‌شك گروه‌هاي آسيب‌پذير چون زنان باردار و شيرده كه گرسنگي شديد منجر به توليد تركيباتي در خونشان مي‌شود و از طريق جفت به جنين و به ضريب هوشي او آسيب مي‌رساند، از روزه گرفتن منع مي‌شوند. اما در مورد كودكان به عنوان دسته ديگر از افراد آسيب‌پذير، با رعايت برخي نكات روزه‌داري منعي نخواهد داشت.
زراتي در اين‌باره مي‌گويد: كودكان و نوجوانان در سال اول روزه‌داري بايد در فاصله افطار تا قبل از خواب از مكمل‌هاي ويتامينB)B كمپلكس) استفاده كنند. بعلاوه مصرف تخم‌مرغ به عنوان يك منبع پروتئيني مطلوب براي بچه‌ها در وعده افطار توصيه مي‌شود. مصرف ميوه، بويژه ميوه‌هاي آبدار مثل آلو زرد، شليل و انگور به بچه‌ها و روزه‌داران توصيه مي‌شود. ناگفته نماند كه ماكاروني به عنوان يك وعده غذايي مطلوب براي بچه‌ها در وعده سحر محسوب مي‌شود.
سالخوردگان نيز اگر از وضعيت جسمي مطلوبي برخوردار باشند، مي‌توانند روزه بگيرند گرچه بايد از وعده افطار تا قبل از خواب از آب فراوان استفاده كنند و از مصرف سيب‌زميني و نان سبوسدار كه به كنترل قند خون كمك مي‌كند، غافل نشوند.
افطار کره نخورید
همچنین رئيس بخش قلب و عروق بيمارستان مسيح دانشوري، ضمن تاكيد بر لزوم رعايت فرهنگ صحيح تغذيه‌اي در ماه مبارك رمضان، گفت: روزه‌داري صحيح موجب كنترل چربي و فشارخون مي‌شود البته در شرايطي كه در وعده افطار به ميزان زيادي از غذاهاي پرچرب، پرنمك يا بسيار شيرين استفاده نكنيم.
دكتر بابك شريف كاشاني در گفت‌وگو با ايسنا افزود: اين مساله نه‌تنها موجب كنترل چربي، قند و فشار خون در اين ماه نمي‌شود بلكه موجب بالا رفتن آنها شده و براي سلامت افراد مضر است. بر اين اساس استفاده از غذاهاي پرچرب اشباع شده چون كره، پس از افطار و همچنين مواد غذايي چون كله‌پاچه در سحر موجب بالا رفتن سريع چربي خون شده و توصيه نمي‌شود. بعلاوه مصرف كربوهيدرات‌هاي ساده‌تر و مواد قندي زود جذب و نيز شروع كردن افطار با مصرف مايعات و خرما مناسب هستند.
پونه شيرازي / گروه سلامت