يكي از تدوينكنندگان كتاب «انسان 250ساله» گفت: اين كتاب صحبتهاي مقام معظم رهبري درباره سيره سياسي ائمه است؛ از اين حيث كه ايشان اعتقاد دارند از زمان رحلت پيامبر (ص) تا غيبت صغري كه دقيقا 250 سال طول كشيده، ائمه رفتار متفاوت و متناقض با هم نداشتهاند.
به گزارش خبرگزاري فارس، به جز سن طولاني حضرت نوح كه در قرآن كريم و روايات آمده است، ما انساني با سن و سالي زيادتر از حد معمول انسان يعني حدود 80 تا 100 سال سراغ نداريم با اين وجود به تازگي كتابي منتشر شده است با عنوان «انسان 250ساله». رد پاي اين انسان و اين عبارت را كه گرفتيم به سخنان مقام معظم رهبري و تعبير جالب ايشان رسيديم كه درباره زندگي امامان بيان فرمودهاند. در سخنان ايشان ميخوانيم:
«زندگي ائمه عليهمالسلام را ما بايد به عنوان درس و اسوه فرا بگيريم -نه فقط به عنوان خاطرهي شكوهمند و ارزنده- و اين، بدون توجه به روش و منشِ سياسي اين بزرگواران، ممكن نيست. بنده شخصاً علاقهي به اين بُعد و جانب از زندگي ائمه عليهمالسلام پيدا كردم، و بد نيست اين را عرض كنم كه اولبار اين فكر براي بنده در سال 1350 و در دوران محنتبارِ يك امتحان و ابتلاي دشوار پيدا شد. اگرچه قبل از آن به ائمه عليهمالسلام به صورت مبارزان بزرگي كه در راه اعتلي كلمه توحيد و استقرار حكومت الهي فداكاري ميكردند، توجه داشتم، اما نكتهي كه در آن برهه ناگهان براي من روشن شد، اين بود كه زندگي اين بزرگواران، عليرغم تفاوت ظاهري -كه برخي، حتي ميان برخي از بخشهاي اين زندگي احساس تناقض كردند- در مجموع يك حركت مستمر و طولاني است، كه از سال دهم، يازدهم هجرت شروع ميشود و دويستوپنجاه سال ادامه پيدا ميكند و به سال دويستوشصت -كه سال شروع غيبت صغري است- در زندگي ائمهعليهمالسلام خاتمه پيدا ميكند.
اين بزرگواران يك واحدند، يك شخصيتند. شك نميشود كرد كه هدف و جهت آنها يكي است. پس ما بهجاي اينكه بياييم زندگي امام حسنمجتبي و امام حسين و امام سجادعليهمالسلام را جداگانه تحليل كنيم -تا احياناً در دام اين اشتباه خطرناك بيفتيم كه سيره اين سه امام به خاطر اختلاف ظاهري با هم متعارض و مخالفند- بايد يك انساني را فرض كنيم كه دويستوپنجاه سال عمر كرده، و در سال يازده هجرت قدم در يك راهي گذاشته و تا سال دويستوشصت هجري اين راه را طي كرده است.» 28/4/1365
به دليل اهميت انتشار چنين كتابي توسط مركز فرهنگي صهبا، سراغ اين مجموعه رفتيم و محمد شيخلر از تدوين كنندگان اين كتاب را كه در اين موضوع احاطه خوبي دارد يافتيم و درباره اين كتاب، تعبير انسان 250 ساله و ديدگاه مقام معظم رهبري در اين باره به گفتوگو نشستيم. اين مصاحبه در ادامه ميآيد:
*فارس: درباره كتاب انسان 250 توضيح ميدهيد؟
*شيخ لر: اين كتاب صحبتهاي مقام معظم رهبري درباره سيره سياسي ائمه است. اين 250 سال از اين حيث است كه ايشان اعتقاد دارند از زمان رحلت پيامبر (ص) تا غيبت صغري كه دقيقا 250 سال طول كشيده، ائمه يك سري رفتار متفاوت و متناقض با هم نداشتهاند كه مثلا يكي از آنها صلح كند، ديگري قيام كند، ميگويند كل اين افراد يك نفر بوده كه 250 سال عمركرده و متناسب با شرايط سياسي اجتماعي جامعه رفتار كردهاند و به آنها به صورت پيوسته و «كلهم نور واحد» نگاه ميكنند و همه رفتارشان را يكسان نگاه ميكنند و اين محور كتاب است.
*فارس: مقام معظم رهبري مشخصا از چه زماني يا در چه سخنرانيشان به اين تعبير اشاره كردهاند؟
*شيخ لر: اين فكر در سال 1350 در ذهن ايشان ايجاد ميشود و يك بار ديگر به مطالعه تاريخ اسلام ميپردازند. ايشان سال 1350 هر چه از تاريخ اسلام خوانده بودند را كنار ميگذارند و يك بار ديگر مباحث را ميخوانند و طبق صحبتهاي خودشان با اين خواندن دوباره اين فكر در ذهنشان تاييد ميشود و بعد ايشان در بازههاي زماني مختلفي ميآيند و اين سيره سياسي ائمه را تبيين ميكنند. يكي بين سالهاي 50 تا 53 اين مقوله را تبيين ميكنند كه متأسفانه در آن سالها اين سخنان در مسجد كرامت ايراد شده، كسي آن را ضبط نكرده است فقط خاطرهاش هست كه ايشان در آن سالها اين سير تاريخي را گفتهاند.
بعد از انقلاب كه صحبتهاي ايشان ضبط شده، ايشان در برهههاي زماني مختلفي در اين باره صحبت كردهاند مقدار زيادي از اين سخنرانيها هم به كنگره جهاني حضرت رضا (ع) برميگردد كه ايشان موارد تاريخي را مطرح كردند، در تريبون نماز جمعه هم به مناسبتهاي مختلف مرتبط با ولادت يا شهادت ائمه صحبت كردهاند، يا در يك سري سخنرانيهاي ايشان در مورد امام صادق (ع) اين انديشه مشهود است.
**جاي خالي پيامبر(ص) در زندگي انسان 250 ساله
---------------------------------------------------------
يا آن زمان كه ايشان ترور شد و هيچ مسئوليتي نداشتند و در بيمارستان بودند يك سري مكتوبات درباره امام سجاد (ع) دارند كه نشريه پاسدار اسلام منتشر شده و ما از آنها در تدوين كتاب استفاده كرديم و در كل ايشان در بازههاي زماني مختلف درباره ائمه با اين ديدگاه و رويكرد صحبت كردهاند. كلا هر بار كه درباره يكي از امامان ميخواهند صحبت كنند اول اين مبحث انسان 250 ساله را مطرح ميكنند و بعد درباره آن امام صحبت ميكنند. اين مباحث جمعآوري شده و ما هر يك از امامان را كنار هم قرار داديم. در اين سير چون ديديم جاي خالي پيامبر احساس ميشود به پيش درآمد اين انسان 250 ساله كه اين انسان چي را تحويل گرفت؟ جامعه مدني پيامبر (ص) چه بود و به كجا رساند؟ ما آمديم وقايع زندگي پيامبر را يعني حركتهاي سياسي پيامبر را هم از روي صحبتهاي مقام معظم رهبري استخراج و به آن اضافه كرديم تا معلوم شود انسان 250 ساله چه چيزي را تحويل گرفت؟
**زندگي انسان 250 ساله، زندگي 12 امام نيست
--------------------------------------------------------
* فارس: پس از نظر ايشان انسان 250 ساله از اولين امام شروع ميشود و به آخرين امام ميرسد ولي پيامبر (ص) جزء اين انسان 250 ساله نيست؟
* شيخ لر: بله زندگي انسان 250 ساله از رحلت پيامبر (ص) شروع ميشود تا شروع غيبت صغري و حتي قسمتهايي از زندگي حضرت علي (ع) هم در زندگي انسان 250ساله نميگنجد، زندگي 12امام نيست، برههاي از تاريخ است. همين برهه تاريخي رحلت پيامبر تا غيبت صغري را هم ايشان به 4 قسمت تقسيم ميكند. قسمت اول را سكوت و همكاري مينامند كه اين امام، مقابل جريانهاي موازي هم سكوت ميكند و هم همكاري ميكند و دقيقا ميشود دوران 25 سال سكوت امام علي (ع) كه ايشان در كنار خلفا در اداره حكومت كمك كرد.
دوره دوم دوره به حكومت رسيدن امام است كه ميشود 4 سال و 9 ماه امام علي (ع) به چند ماه حكومت امام حسن (ع). برهه سوم دوران مبارزه كوتاه مدت است كه شامل 10 سال امامت امام حسن (ع) و 10 سال امام حسين (ع) ميشود كه در مدت 20 سال حكومت معاويه است.
**مقام معظم رهبري معتقد هستند تاريخ براي مردم بد جا افتاده است
----------------------------------------------------------------------------
از بعد كربلا دوره مبارزه پنهاني و بلند مدت شروع ميشود كه ائمه كار پنهاني انجام ميدهند. قبل از آن امام حسين (ع) كار آشكار انجام ميدهند و برنامهريزي كوتاه مدت انجام ميدادند تا بعد از معاويه، امام حاكم شود اما واقعه كربلا و بيبصيرتي افراد باعث شد اتفاق وحشتناكي بيافتد و ائمه اين سياست را به سياست بلند مدت تبديل كردند و تشكيلات پنهاني درست كردند. امام صادق (ع) تشكيلاتي داشته است كه به خراسان و جاهاي ديگر رسيده است امام موسي كاظم (ع) تشكيلاتي داشته و تحت تعقيب و گريز بوده است. مقام معظم رهبري معتقد هستند تاريخ براي مردم بد جا افتاده است مثلا مردم فكر ميكنند امام سجاد (ع) فردي بيمار بوده است در حالي كه بيماري ايشان فقط دو هفته طول كشيده يا در تصور عوام اين است كه امام موسي كاظم (ع) مرتب زنداني بوده است. كسي نميآيد بگويد امام موسي كاظم مگر چه كرد كه زندانياش كردند؟ ايشان روايتهايي را تفسير ميكنند كه ايشان مثل افراد فراري مرتب در تعقيب و گريز بوده است ياران ايشان را شكنجه ميدادند تا جاي امام را لو بدهند. آقا اين روايتها را بررسي ميكنند و ميپرسند مگر امام موسي كاظم (ع) چه كرده بود؟ اين طور نبوده كه ايشان مرتب زنداني باشد، امام آماده قيام بوده است تا اينكه حكومت عباسيان او را دستگير ميكند. در مورد ديگر امامان هم همين طور است. مثلا درباره امام رضا (ع) هم همينطور است. مامون كاري كرد كه تمام رفتار امام (ع) تحت كنترل قرار گيرد اما امام رضا (ع) كاري كرد كه ضد برنامههاي مأمون بود.
سير اين كتاب سير تاريخي زندگي امامان است با يك نگاه محوري كه اينها يك نفر بودهاند رفتارشان متناقض با هم نبوده و متناسب با شرايط سياسي و اجتماعي واحد را براي رسيدن به حكومت دنبال ميكردند و اين حكومت مورد نظر، يعني بهترين وسيله براي رشد و تعالي انسانها است.
** «انسان 250ساله» تا چند هفته آينده در كتابفروشيها
----------------------------------------------------------------
* فارس: سؤالي كه پيش ميآيد اين است كه اين كتاب هم مانند كتاب «دغدغههاي فرهنگي» مقام معظم رهبري، تاليف شده است؟ يعني سخنرانيهاي ايشان با همان قالب آمده يا قالب سخنراني به هم ريخته شده و متن و مطلبي از آن استخراج شده است؟
* شيخ لر: در كتاب دغدغههاي فرهنگي يك سخنراني محور بود و در قالب آن سخنراني مطالب ديگر آمده بود اما اين كتاب اين چنين نيست و به سير تاريخي چيده شده است يعني ما صحبتهاي مقام معظم رهبري را به ترتيب سير تاريخي ائمه آوردهايم. ابتدا از پيامبر شروع ميشود و بعد درباره اميرالمؤمنين (ع) است و كتاب ادامه پيدا كرده است يعني فصل بندي كتاب، فصل بندي ائمه است.
* فارس: همه مطالب كتاب، سخنان ايشان است؟ مطلبي به عنوان توضيح اضافه نشده است؟
* شيخ لر: همه كتاب، سخنان ايشان است. اصلا صهبا خارج از صحبتهاي مقام معظم رهبري هيچ كاري را انجام نميدهد.
* فارس: اين كتاب هم محصول يك كارگروهي است؟
* شيخ لر: همه كتابهاي ما كار گروهي است.
* فارس: كتاب در چه مرحلهاي قرار دارد؟
* شيخ لر: اين كتاب در دست چاپ است و طي چند هفته آينده وارد بازار كتاب ميشود.