خودباورى به معناى احترام گذاشتن به خود است؛ يعنى واقعاً دوست داشتن خود. شما بهترين دوست‏تان را دوست داريد، معلم محبوب‏تان را دوست داريد، به خانواده خود علاقه‏منديد. اينها افرادى هستند كه به آنها اعتماد داريد، احترام مى‏گذاريد و از وقت صرف كردن با آنها لذت مى‏بريد.
بنابراين بياييد يك بار ديگر اين كلمه را بررسى كنيم. خودباورى به معناى دوست داشتن خود به مقدار زياد چه از نظر داخلى و چه از نظر خارجى؛ آن گونه كه به نظر مى‏رسيد و آنچه كه به آن معتقديد.
بعضى وقت‏ها دوست داشتن آن گونه كه هستيد آسان مى‏باشد. وقتى امتحانى را خوب مى‏دهيد و يا نمره خوب مى‏گيريد و يا جوك بامزه‏اى مى‏گوييد و همه مى‏خندند احساس خوبى داريد ولى وقتى تصور مى‏كنيد حرف ناجورى زده‏ايد و يا موى خود را بد كوتاه كرده‏ايد چه احساسى داريد. در اين گونه مواقع احساس مى‏كنيد دل‏تان مى‏خواهد شخص ديگرى بوديد و يا مى‏توانستيد خود را به شكل ديگرى تغيير دهيد. فكر مى‏كنيد در مدرسه در تيم ورزشى و يا در بين جمعيت به اندازه كافى محبوبيت نداريد. اين حالت اعتماد به نفس منفى و يا خودباورى ضعيف مى‏باشد.
خبر خوش آنكه شما مى‏توانيد ياد بگيريد كه خود را دوست داشته باشيد و يا هميشه اعتماد به نفس مثبت داشته باشيد. شما مى‏توانيد تغيير ايجاد كنيد. اما بعضى وقت‏ها، شما اجازه مى‏دهيد ديگران به شما بگويند چگونه در باره خود احساس كنيد. از هنگام تولد، خانواده شما، بعد معلم‏ها و دوستان‏تان روى تصميمات شما اثرگذار بوده‏اند. برنامه‏هاى تلويزيونى، سينما، ويدئوها و مجلات بر آنچه ما مى‏پوشيم، چگونگى احساس ما و آنچه عمل مى‏كنيم اثر مى‏گذارند.
خودباورى مثبت به شما اين جرئت را مى‏دهد كه خودتان باشيد.
به عنوان يك نوجوان شما مسئوليت بيشترى براى انتخاب بين خوب و بد داريد. شما پاسخگوى رفتارتان هستيد. اعتماد به نفس مثبت اين شهامت را در شما به وجود مى‏آورد كه خودتان باشيد و هنگامى كه تحت فشار ديگران قرار است تصميم بزرگى بگيريد، ارزش‏هاى خود را باور داشته باشيد.

دوستان شما مى‏توانند شما را تحت فشار قرار دهند

شما مى‏خواهيد عضو گروه يا جمعيتى شويد. اين گروه ممكن است جمعيتى آرام، شوخ و يا تيزهوش باشند. تعلق به يك گروه قسمتى از رشديافتن است، دوست بودن را ياد مى‏گيريد و دنياى اطراف خود را مى‏شناسيد. اينكه مى‏خواهيد محبوب ديگران باشيد خوب است، اما نه به قيمت تحت فشار بودن. دوستان‏تان بسيارى از تصميمات را خود مى‏گيرند و تصميم آنها ممكن است براى شما مفيد باشد يا نه. ارزش ندارد كارى كنيد كه به خودتان يا ديگران صدمه بزند. به خواسته دوستان‏تان دست به كارهايى كه ممكن است حتى آينده شما را خراب كند نزنيد. اين خواسته‏ها ممكن است تبعات بسيار بدى در آينده براى شما داشته باشد. مثل ترك مدرسه، استفاده از مشروبات الكلى يا استعمال مواد مخدر.

به فكر خودتان باشيد

فقط شما مى‏دانيد كه بهترين كار يا بهترين چيز براى شما كدام است. اگر اجازه دهيد دوستان‏تان به جاى شما فكر كنند، به اهداف شخصى‏تان در آينده نخواهيد رسيد.
وقتى شما براى خود ارزش قائل شويد و به خود احترام بگذاريد، اين عمل مانع از اخذ تصميمات بد كه ممكن است بقيه عمر شما را تحت تأثير قرار دهد مى‏شود.
احساس خوب نسبت به خود داشتن به شما كمك مى‏كند تا:

مبارزات را بپذيريد

ورزشى جديد يا شركت در گروههاى هنرى مدرسه يا دانشگاه را تجربه كنيد و اگر در اين زمينه‏ها نقش رهبرى را نخواهيد داشت حداقل از اينكه سعى كرده‏ايد و بيشتر در مورد خودتان آموخته‏ايد لذت خواهيد برد.

از زندگى لذت ببريد

افراد شاد در اطراف شما زياد هستند. يك نگرش مثبت به شما كمك مى‏كند تا دوستان جديدى بيابيد و آنها را براى خود حفظ كنيد.

خود را باور داشته باشيد

اگر تصور مى‏كنيد توانايى انجام كارى را داريد، حتماً مى‏توانيد آن كار را انجام دهيد.

انعطاف‏پذير باشيد

زندگى مدام در تغيير است. شما نمى‏توانيد آن را متوقف سازيد، اما مى‏توانيد ياد بگيريد تا با آن همراه باشيد.
بسيار خوب، حالا كه قبول كرديد اعتماد به نفس چيز خوبى است، چگونه آن را به دست آوريد؟

با خود صادق باشيد

توانايى‏ها و ضعف‏هاى خود را مشخص كنيد. خود را به خاطر ناتوانايى‏هايتان سرزنش نكنيد. خود را با ديگران مقايسه نكنيد. ياد بگيريد كه خود را آن گونه كه هستيد بپذيريد.

براى خود اهداف واقعى در نظر بگيريد

سعى كنيد حداكثر توان خود را به كار ببريد بدون آنكه بيش از اندازه از خود انتظار داشته باشيد.

به احساس خود اطمينان داشته باشيد

به خود گوش دهيد. به احساسات خود توجه داشته باشيد.

وقتى موفقيتى به دست مى‏آوريد لذت ببريد

تلاش‏هاى موفقيت‏آميز خود را جشن بگيريد. آنها را كوچك نشماريد.

آيا جواب سؤالات زير را مى‏دانيد؟

1- آيا تغيير دادن اعتماد به نفس آسان است؟
نه، چون مدت‏ها طول كشيده است تا بفهميد كه هستيد، به چه چيزى علاقه داريد، از چه چيزى متنفريد، با چه كسانى احساس راحتى مى‏كنيد و هدف شما در زندگى چيست. اين كار مستلزم وقت زياد و كوشش مداوم است. فرآيند يك عمر مى‏باشد، اما ارزش اين سخت‏كوشى را دارد.

2- آيا اعتماد به نفس ضامن موفقيت است؟
موفقيت در مدرسه؟ موفقيت در ورزش، در موسيقى و موفقيت در داشتن دوست؟ نه، ولى اگر به سعى خود ادامه دهيد و حداكثر تلاش خود را بنماييد، موفق خواهيد بود. به خاطر داشته باشيد كه داشتن اعتماد به نفس مثبت به شما كمك مى‏كند تا آنچه را مى‏خواهيد به دست آوريد، اما اگر موفق نشويد به شما كمك مى‏كند تا موقعيت را بپذيريد و آن را ادامه دهيد.

3- آيا مى‏توانم به ديگران كمك كنم تا به خودباورى برسند؟
بله، احساسات ديگران را ناچيز نشماريد، همين طور نگرش يا عمل آنها را. با دوستان و افراد خانواده، وقتى مرتكب اشتباهى مى‏شوند، صبور باشيد. همه ما در زندگى گاه گاهى اشتباهاتى مرتكب مى‏شويم كه نبايد به خاطر آنها سرزنش شويم.

پرنده افشارى‏

شارح