فضايل معنوي و اخلاقي امام حسن عسكري(ع) به گونه‌اي بود كه حتي زندان‌بان‌هاي ايشان را متأثر مي‌كرد.

 امام عسكري، يازدهمين پيشواي شيعيان، در سال 232 ه. ق چشم به جهان گشود.

پدرش امام دهم، حضرت هادي -عليه السلام- و مادرش بانوي پارسا و شايسته، «حديثه‏» ، است كه برخي، از او بنام «سوسن‏» ياد كرده‏اند.

اين بانوي گرامي، از زنان نيكوكار و داراي بينش اسلامي بود و در فضيلت او همين بس كه پس از شهادت امام حسن عسكري-عليه السلام-پناهگاه و نقطه اتكاي شيعيان در آن مقطع زماني بسيار بحراني و پر اضطراب بود.

از آنجا كه پيشواي يازدهم به دستور خليفه عباسي در «سامراء»، در محله «عسكر» سكونت (اجباري) داشت، به همين جهت «عسكري‏» ناميده مي‏شود.

از مشهورترين القاب ديگر حضرت، «نقي‏» و «زكي‏» و كينه‏اش «ابو محمد» است.

ايشان 22 ساله بود كه پدر ارجمندش به شهادت رسيد.

مدت امامتش 6 سال و عمر شريفش 28 سال بود، در سال 260 ه.ق به شهادت رسيد و در خانه خود در سامراء در كنار مرقد پدرش به خاك سپرده شد.

***

شيخ مفيد روايت كرده است كه بني‏عباس داخل شدند بر صالح بن وصيف در زماني كه حضرت امام حسن عسگري عليه‏السلام را حبس كرده بود و به او گفتند كه بر ايشان تنگ گير و بر وي وسعت مده.
صالح گفت: چه توانم با او نمود؟! و حال آن كه سپرده‏ام او را به دستِ دو نفر كه بدترين اشخاصي هستند كه تا به حال شناخته‏ام...

و اينك آن دو نفر اهل نماز و روزه گشته‏اند و در عبادت به مقامي عظيم رسيده‏اند.

پس امر كرد آن دو نفر را آوردند. پس ايشان را عِتاب كرد و گفت: واي بر شما، چيست شأن شما با اين شخص؟

گفتند: چه بگوييم در حقِّ مردي كه روزها را روزه مي‏گيرد و شب‏ها را تا به صبح به عبادت مشغول است. تكلّم نمي‏كند با كسي و مشغول نمي‏شود به غير از عبادت و هر وقت نظر به ما مي‏افكند، بدن ما مي‏لرزد و چنان مي‏شويم كه مالك نفسِ خود نيستيم و خودداري نمي‏توانيم بكنيم.

آل عباس چون اين را شنيدند، در كمالِ ذلّت به بدترين حالي از نزد صالِح برگشتند.

مؤلف گويد: از روايات ظاهر مي‏شود كه آن حضرت بيشتر اوقات محبوس و ممنوع از معاشرت بود و پيوسته مشغول بود به عبادت و مسعودي روايت كرده كه حضرت امام علي النقي پنهان مي‏كرد خود را از بسياري از شيعيان خود مگر از عدد قليلي از خواصِ خود و چون امر منتهي شد به حضرت امام حسن عسگري از پشتِ پرده با خواص و غير خواص تكلم مي‏فرمود... و اين عمل از آن جناب و از پدر بزرگوارشان پيش از او مقدّم بود براي غيبت حضرت صاحب‏الزمان كه شيعيان مألوف شوند و از غيبت وحشت نكنند و عادت جاري شود در احتجاب و اختفاء.

منبع: فارس