جام جم آنلاين: «كارساز» مجموعه جديد پليسي و حادثه‌اي كه اين روزها از شبكه 4 سيما در حال پخش است، با نام اصلي «فيكسر» سال 2008 به روي آنتن تلويزيون انگلستان رفت.
اين مجموعه شهرت و موفقيت خود را پيش از آن كه مديون بازيگران يا كارگردانان آن باشد، مديون بن ريچاردز خالق و نويسنده اصلي فيلمنامه است. ريچاردز كه فيلمنامه كارساز را با همكاري نيل كراس نوشت، در حقيقت يك نويسنده و نووليست است كه شهرت زيادي در دنياي ادبيات دارد و به واسطه اين شهرت، كتاب‌هايش دستمايه توليد كارهاي تلويزيوني شده‌اند. خود اين نويسنده هم كه به عنوان فيلمنامه‌نويس و تهيه‌كننده با رسانه تلويزيون همكاري دارد، يكي از تهيه‌كنندگان كارساز نيز است.
اين مجموعه در 2 فصل توليد شد و در كل 12 اپيزود آن ساخته شد و به نمايش درآمد. بازيگران اصلي مجموعه اندرو بوچان، جودي لاتام، تمزين كوتويت و پيتر مولان هستند. قصه فيلمنامه وامدار قصه كتاب ريچاردز است و او هنگام اقتباس تلويزيوني اثر خود، تغيير چنداني در آن به وجود نياورد. اين درام جنايتكارانه توسط 6 كارگردان تلويزيوني و در راس آن سام ميلر، سارا اوكانر و پل ويتينگتن كارگرداني شد. صحبت‌هايي هم در دوران توليد مجموعه مطرح شد كه بن ريچاردز هم اپيزودهايي از آن را كارگرداني كند، اما اين نويسنده گفت ترجيح مي‌دهد فقط تهيه‌كننده و فيلمنامه‌نويس آن باشد تا اين كه بخواهد قسمتي از آن را كارگرداني نيز بكند.
يا بازيگر يا كارگردان
زماني كه بحث توليد «كارساز» مطرح شد، تهيه‌كنندگان آن روي جوانگرايي تاكيد زيادي داشتند و گفتند قصد دارند براي ساخت مجموعه از عوامل و نيروي جوان بهره بيشتري ببرند. سام ميلر كارگردان اصلي مجموعه، بازيگر موفق تلويزيوني، از سال 1987 تا به امروز با تعداد زيادي از كارهاي تلويزيوني همكاري داشته است و در بين تماشاگران اين رسانه محبوبيت زيادي دارد. او از سال 1994 فعاليت فيلمسازي را هم براي اين رسانه شروع كرد و كارساز يكي از موفق‌ترين كارهاي او در مقام كارگردان است. از اين كارگردان هم‌اكنون يك مجموعه پربيننده به نام «لوتر» روي آنتن است كه مجموعهاي پليسي در حال و هواي كارساز است. اين بازيگر و كارگردان در ارتباط با كارساز مي‌گويد: «زماني كه قرار شد كار روي اين مجموعه را آغاز كنيم، به من پيشنهاد شد يكي از نقش‌هاي آن را نيز بازي كنم. ولي اعقتاد قبلي‌‌ام اين است كه وقتي مجموعهاي را كارگرداني مي‌كنم، بايد تمام هوش و حواس خودم را به اين كار اختصاص دهم و به چيزي غير از كارگرداني فكر نكنم.
بازي در مجموعهاي كه خودم كارگردان آن هستم، برايم مشكل است و نمي‌توانم روي كار خاصي تمركز كنم. احساس شخصي‌ام اين است كه يك كارگرداني خوب در ارتباط با يك مجموعه، بهتر از آن است كه هم بازيگر و هم كارگردان آن باشم و نتوانم هيچ يك از اين دو كار را بدرستي انجام دهم.»
اما ميلر توضيح نمي‌دهد كدام يك از نقش‌هاي مجموعه به او پيشنهاد شده بود. با اين حال، مي‌توان حدس زد اين نقش همان نقش جان مرسر شخصيت اصلي و محوري قصه مجموعه است.
ترور براي دولت مركزي
جان مرسر كه در مجموعه نقش او را اندرو بوچان بازي مي‌كند، مردي است كه همراه با خواهر خود در دوران كودكي پدر و مادرش را از دست داده است. او تا نوجواني در كنار عمه خود زندگي مي‌كند. ولي شوهرعمه مدام او و خواهرش را مورد آزار و اذيت قرار مي‌دهد. شايع است كه جان مرسر در جواني به عنوان انتقام، عمه و شوهرعمه خود را به قتل رسانده است و با پيگيري پليس، او دستگير و روانه زندان مي‌شود. پليس مخفي انگلستان براي دستيابي به اهداف خود، جان مرسر را تحت نظر دارد و درصدد استفاده از او براي كارها و ماموريت‌هاي خويش است. جان مرسر همكاري با پليس مخفي را قبول مي‌كند. او كه سابق بر اين مامور نيروي ويژه بوده از زندان آزاد مي‌شود. ولي كسي جز خود او نمي‌داند كه آزادي‌اش در قبال چه چيزي بوده است. جان مرسر به اين شرط آزاد شده كه يك ترور را براي دولت مركزي انجام دهد. اين ماجراي ترور چيست و آيا او با ماموران تا پايان كار همراهي مي‌كند؟ پاسخ به اين سوال، قصه پرتنش و هيجان‌انگيز مجموعه را پيش مي‌برد و تلاش دارد تا تماشاگران را درگير ماجراجويي‌هاي پيش‌بيني نشده خود كند، ماجراهايي كه در هر اپيزود براي خود حكم يك قصه مستقل را دارند.
بن ريچاردز، همكاري خود با تلويزيون انگلستان را از سال 2004 به عنوان فيلمنامه‌نويس شروع كرد و كارساز اولين مجموعهاي است كه تهيه‌كنندگي آن را نيز به عهده دارد. وي تا به حال 5 فيلمنامه براي تلويزيون نوشته است كه كارساز سومين آنهاست. اين نويسنده اصرار داشت قصه اين مجموعه در بريتانياي معاصر اتفاق بيفتد و نه در يك گذشته دور يا نزديك. در عين حال، وجه درام ماجرا بر وجه اكشن و پليسي آن مي‌چربد. ريچاردز سعي مي‌كند پس‌زمينه زندگي شخصيت اصلي ماجرا را بخوبي بشكافد و تماشاچي را در جريان دقيق‌تر زندگي گذشته او قرار دهد. به همين دليل است كه حضور بعدي جان مرسر در نيروي ويژه پليس معني و مفهوم پيدا مي‌كند. اينجاست كه قصه مجموعه بر واحد ترور تحت حمايت دولت تمركز مي‌كند. اين واحد مسوول يك سري اقدامات جنايتكارانه در ارتباط با افرادي است كه بايد بي‌سروصدا سر به نيست شوند. پخش مجموعه در انگلستان با موفقيت نسبي آغاز شد و اولين اپيزود آن حدود 5/6 ميليون بيننده داشت. استقبال خوب تماشاگران و امتياز بالاي آن بين مجموعه‌هاي تلويزيوني راه را براي توليد فصل دوم مجموعه باز كرد. فصل دوم هم مثل فصل اول داراي 6 اپيزود بود و در سپتامبر سال 2009 توانست بيش از 4 ميليون بيننده را جذب خود كند.
نوآوري در عمل نه شعار
اعتبار مربوط به اين استقبال به نام بن ريچاردز نوشته شد، نويسنده‌اي كه سال 1964 متولد شد و پس از نوشتن تعدادي نوول موفق، به عنوان يك درام‌نويس تلويزيوني هم شهرت خوبي كسب كرد، او كه چند سال در يكي از ادارات پليس شهر لندن كار كرد، تجربيات كاري خود در اين محل را تبديل به سوژه نوول‌هاي خود كرد. او براي انجام يك كار تحقيقي به شيلي هم رفت و يك سال در اين كشور زندگي كرد. پس از بازگشت از اين كشور آمريكاي جنوبي بود كه اولين نوول خود را نوشت. اين نويسنده و فيلمنامه‌نويس درباره كارساز مي‌گويد: «وقتي صحبت از مجموعه‌هاي پليسي مي‌شود ذهن تماشاگران بلافاصله به هفت‌‌تير‌كشي‌هاي ماموران پليس و آدم‌‌هاي خلافكاري مي‌رود كه در حال درگيري با يكديگر هستند. اين يك تصوير كليشه‌اي از مجموعه‌هاي پليسي است.
نكته: اين مجموعه در 2 فصل توليد شد و در كل 12 اپيزود آن ساخته و به نمايش درآمد. بازيگران اصلي مجموعه اندرو بوچان، جودي لاتام، تمزين كوتويت و پيتر مولان هستند. قصه فيلمنامه وامدار قصه كتاب ريچاردز است
نمي‌دانم آيا مي‌خواستم اين تصوير كليشه‌اي را با كارساز بشكنم يا خير. ولي هدفم اين بود كه يك كار جديد ارائه دهم، در دنياي تلويزيون همه مي‌خواهند كار جديد ارائه دهند و ادعاي نوآوري دارند. نمي‌دانستم خود من هم يكي از همين مدعيان هستم يا خير. من چند سال در واحد پليس منطقه‌اي در شهر لندن كار و تحقيق كرده بودم و سوژه‌هاي زيادي از آنجا گرفته بودم. با خودم گفتم اين سوژه‌هاي واقعي و اصيل مي‌توانند مرا به سمت يك كار جديد و نو راهنمايي كنند و باعث شوند تا آن نوآوري كه ادعاي آن را مي‌كنم، به مرحله عمل برسد. حالا كه به كليت اين مجموعه نگاه مي‌كنم حس مي‌كنم كارم را درست انجام داده‌ام. كارساز باعث شد نوع تازه‌اي از ساخت و توليد مجموعه‌هاي پليسي جان بگيرد و ژانر مجموعه‌هاي پليسي از آن شكل هميشگي‌اش بيرون بيايد.
حرف‌هاي تازه كارساز
اين اظهارات بن ريچاردز مورد تاييد منتقدان تلويزيوني هم قرار گرفته است. آنها هم كارساز را مجموعهاي تماشايي ارزيابي كردند كه حرف‌هاي تازه‌اي براي گفتن دارد. به اعتقاد آنها قصه مجموعه (كه در دست سازندگانش تبديل به كاري خوش‌ساخت شد) يك انتقام‌گيري جنايتكارانه بريتانيايي را به نمايش مي‌گذارد كه با شليك روزمره گلوله‌هاي گروه‌هاي خلافكار و گنگستري همراه است. اين گروه‌ها خارج از كنترل هستند و اين در حالي است كه شايعه فساد در اداره پليس و عوامل حكومت هم در سطح وسيعي شنيده مي‌شود.
در شرايطي كه به نظر مي‌رسد نيروي پليس در حال باختن مبارزه است، چه كسي مي‌تواند شرايط را تحت كنترل درآورد؟ اينجاست كه نقش جان مرسر عضو سابق نيروي ويژه پررنگ مي‌شود. آزادي زودهنگام و پيش‌بيني نشده او و همكاري‌اش با يك افسر پليس بازنشسته و بيمار، باعث طرح سوالاتي مي‌شود. ماموريتي كه او بايد انجام دهد ماموريتي اعلام شده و غيررسمي است. او بايد تمام تخصص و مهارت خود را به كار گيرد تا آنچه را كه از او خواسته شده، با موفقيت به انجام برساند. به منظور كمك به اجراي كامل و موفقيت‌آميز ماموريت، چند همكار جديد به مرسر معرفي مي‌شود. يكي از اين افراد كه خيلي زود توجه تماشاگران را به خود جلب مي‌كند كالوم مكنزي است كه براي خودش يك پا سارق است و با اداره پليس هم همكاري مي‌كند.
اندرو بوچان بازيگر نقش جان مرسر با علاقه زياد اين نقش را بازي كرد، زيرا به گفته او: «اين شخصيت يك چيز تازه در بين شخصيت‌هاي مجموعه‌هاي تلويزيوني بود. او تناقض‌هاي زيادي را در دل خود دارد و همه جا آنها را همراه خودش حمل مي‌كند. جان مرسر آدمي ناآرام است كه بعضي وقت‌ها اين ناآرامي به يك جور طغيان مي‌رسد. او تناقضات موجود در اداره پليس و نيروي ويژه را مي‌داند و به كمك همين تناقضات است كه مي‌تواند آزادي خود را به دست بياورد. او براي انجام كاري از زندان آزاد مي‌شود كه به خاطر انجام اقدامي مشابه آن، قبل از اين به زندان رفته است! جان مرسر نمي‌تواند براي پرسش‌ها و تناقضاتي كه در محيط دور و بر خود مي‌بيند، پاسخ دقيقي پيدا كند. شايد بعضي وقت‌ها او تسليم مي‌شود و تصميم مي‌گيرد ديگر درباره اين سوالات و موضوعات فكر نكند، ولي در هر قدمي كه بر مي‌دارد و هر كاري كه مي‌كند، انبوهي از اين گونه پرسش‌ها ذهن او را فرا گرفته است. براي همين است كه وقتي پيروزي حاصل مي‌شود و افراد مافوق او خشنود از اين پيروزي هستند، او حس و حال يك آدم پيروز را ندارد و مثل روساي خود فكر نمي‌كند. به دليل چالشي كه در دل اين شخصيت وجود داشت، بازي در نقش جان مرسر كار چندان راحتي نبود و ظرافت‌هاي خاصي را مي‌طلبيد.»
بوچان كه سال 1979 به دنيا آمده، از بازيگران مطرح يك دهه اخير تلويزيون انگلستان است. او سابقه بازي در 17 مجموعه و فيلم تلويزيوني را دارد و فعاليت بازيگري را از سال 2006 شروع كرده است. براي بازي در كارساز (كه هفتمين كار هنري او به شمار مي‌رود) از بين حدود 20 داوطلب بازي در نقش جان مرسر انتخاب شد. گفته مي‌شود بن ريچاردز با ديدن او در اولين ديدار، وي را مناسب ايفاي اين نقش دشوار ارزيابي كرده است. بازي در كارساز، بوچان را تبديل به يك بازيگر درجه يك تلويزيوني كرد و موفقيت ويژه‌اي را در بين بازيگران تلويزيوني برايش به ارمغان آورد. خبرهاي تاييد نشده حكايت از آن مي‌كند كه تهيه‌كنندگان كارساز در فكر توليد 6 اپيزود جديد مجموعه براي فصل سوم آن هستند. اين نكته را بوچان در يكي از گفت‌وگوهاي تازه خود بيان كرده، ولي هنوز سازندگان مجموعه در ارتباط با آن اظهارنظري نكرده‌اند.
مترجم: كيكاووس زياري / جام‌جم
منابع: ورايتي/ IMDB