جام جم آنلاين: افراد مبتلا به فشار خون شريانهاي ريوي با مشكلات زيادي همچون كوتاهي مدت زمان تنفس، خستگي و فقدان شادابي و سرزندگي دست به گريبانند.
بعلاوه اين بيماري كه بيشتر در زنان شايع است تنها چند سال پس از شروع و گسترش ميتواند زندگي فرد بيمار را تهديد كند.
روشهاي درماني كنوني ميتوانند پيشرفت بيماري را به تاخير انداخته و اندكي علائم مربوط به آن را بهبود بخشند، اما يك روش درماني قطعي براي غلبه بر اين بيماري هنوز يافت نشده است.
بتازگي محققان انستيتو ماكسپلانك و دانشمندان دانشگاه گيسن براي اولين بار موفق شدند نهتنها روند پيشرفت بيماري را در يك مدل جانوري متوقف كنند بلكه روند بيماري را به وسيله استنشاق درماني معكوس كنند.
بد كاركردن بافتهاي داخلي عروق در مراحل اوليه گسترش اين بيماري ريوي را رو به افزايش ميگذارد. اين بافتهاي دروني رگهاي خوني از سطح كاملا صاف برخوردارند از اين رو تضمينكننده حداقل اصطكاك در مسير جريان خون ميباشند.
به علاوه اين بافتها قطر رگهاي خوني را تنظيم كرده و توزيع خون را با نيازمنديهاي اصلي بدن تطابق ميدهند. رشد رگهاي خوني به وسيله اين بافتها كنترل ميشود. بد كار كردن اين بافتها در نتيجه فشار خون شريانهاي ريوي باعث انقباض و باريك شدن رگهاي خوني ميشود.
به علاوه در نتيجه تكثير بيمارگونه سلولهاي ديواره رگهاي خوني اين ديواره ضخيمتر شده و خود مانعي در برابر جريان خون ميشود. براي غلبه بر مقاومت اين ديوارههاي ضخيم، قلب بايد با شدت بيشتري خون را پمپاژ كند. اين موضوع باعث تغييرات آسيبشناختي بطن راست و در نهايت رسيدن به شرايط سكته قلبي سمت راست ميشود.
در شرايط عادي كل اين سيستم با عوامل محدودي در حالت توازن نگه داشته ميشوند كه اكسيد نيتروژن نقش مركزي در برقراري اين توازن را بهعهده دارد. سالهاست كه متخصصان از اهميت استثنايي اين گاز در كاركرد رگهاي خوني مطلعند. اين گاز يكي از مولفههايي است كه عرض رگهاي خوني و تكثير سلول را تنظيم ميكند.
كاهش ناگهاني توليد اكسيد نيتروژن توسط بافتهاي دروني رگ نقش مهمي در پيشرفت بيماري فشار خون ريوي دارد. توليد اكسيد نيتروژن در نتيجه واكنشهاي مختلف بيوشيميايي اتفاق ميافتد كه بسيار پيچيده است.
تلاش متخصصان بر اين بود كه در يك نقطه كليدي اين فرآيند بتوانند مداخلاتي داشته باشند. براي اين كار از موش خرماهايي كه به صورت آزمايشگاهي به فشار خون ريوي مبتلا شده بودند، استفاده شد. طي يك دوره 4 هفتهاي اين موشها به صورت مكرر اسپري حاوي عناصر فعال را استنشاق ميكردند.نتايج شگفتانگيز بود.
نهتنها پيشرفت بيماري متوقف شده بود بلكه در تمامي نواحي بهبودي كاملا مشهود بود و فعاليت بافتهاي دروني به حالت اول برگشته بود. همچنين تكثير سلولهاي ديواره رگ متوقف شده و روند باريكشدن رگهاي خوني معكوس شده بود. هماكنون محققان درصددند تا آزمايشهاي بيشتري روي توانايي بالقوه درماني اين روش انجام دهند.
مديريت موضعي روند درمان بوسيله اسپري ميتواند منجر به حذف اثرات جانبي شديد در نتيجه درمانهاي مرسوم شود.
مطالعات بيشتري نياز است تا نشان دهد كه نتايج به دست آمده روي مدل جانوري در نمونههاي انساني هم قابل مشاهده است يا خير.محققان اميدوارند كه اين روش درمان طي 5سال آينده راه خود را به بيمارستانها و كلينيكهاي پزشكي باز كند.
Sciencedaily
مترجم: آتنا حسنآبادي