اخيرا به جاي هرم يك طرح جديد ارائه شده است كه بسيار ساده و آموزنده است. در اين طرح گروه هاي غذايي به شكل يك بشقاب به فرد معرفي مي شود. اهميت و مقدار مورد نياز از هر گروه بر اساس اندازه ي آن گروه غذايي مشخص است.
با هرم غذايي آشنايي داريد هرم غذايي يكي از وسايل مورد استفاده در معرفي انواع گروه هاي غذايي است كه ميزان مصرف هر يك از مواد غذايي و نسبت مصرف آن ها را با يكديگر نشان مي دهد.
هرم غذايي، طبقه بندي گروه هاي غذايي بر اساس اهميت و ميزان مصرف است. گروه هاي غذايي شامل گروه نان و غلات، گروه ميوه، گروه سبزي، گروه گوشت و گروه شير است.
در هرم غذايي، گروه نان و غلات كه شامل؛ نان ها، برنج، ماكاروني، بيسكويت، غلات صبحانه و ديگر مواد نشاسته اي است، در طبقه ي اول قرار دارد و بزرگ ترين بخش هرم است، از اين گروه روزانه بايد به ميزان 6 تا 11 واحد مصرف شود.
گروه هاي ديگر نيز به ترتيب مقدار مورد نياز در طبقات ديگر قرار گرفته اند. طبقه ي دوم گروه سبزي و گروه ميوه است كه در درجه ي دوم اهميت قرار دارد. از گروه سبزي روزانه 3 تا 5 واحد و از گروه ميوه روزانه 2 تا 4 واحد بايد مصرف شود.
در درجه ي سوم گروه گوشت و لبنيات واقع است كه ميزان مصرف از گروه گوشت روزانه 2 تا 3 واحد و از گروه شير نيز 2 تا 3 واحد بايد باشد.
در قسمت نوك هرم بخش چربي ها و شيريني ها است كه كمترين فضا را داراست و اين بدان معني است كه بايد آن ها را به مقدار كم مصرف كرد.
هرم غذايي اولين بار در سال 1992 معرفي شد و اغلب انتقاد هاي زيادي به آن مي شد. از اين رو در سال 2005 فرم جديدي از هرم معرفي شد.
در اين هرم جديد يك بخش كوچك كه با رنگ زرد مشخص شده است به روغن هاي ضروري مورد نياز بدن اختصاص داده شده است.
به علاوه فعاليت بدني هم به عنوان يكي از نيازهاي اساسي در حفظ سلامت بدن به اين هرم اضافه شد.
اخيراً يك جايگزين مناسب براي هرم غذايي طراحي و معرفي شده است. اين تصوير جديد، بشقابي است كه بر اساس گروه هاي غذايي به بخش هاي مختلفي تقسيم بندي شده است. اين طرح جديد كه "بشقاب من" نام دارد، به منظور مبارزه با چاقي طراحي شده است.
چهار گروه اصلي از منابع غذايي مورد نياز شامل گروه سبزجات، ميوه ها، مواد پروتئيني و مواد غله اي بر اساس مقدار مورد نياز در داخل بشقاب قرار دارند و گروه مواد لبني در دايره گوچك تري خارج از بشقاب مانند يك ليوان قرار گرفته است.
طراحان اين راهنماي جديد عقيده دارند چون اين طرح به شكل بشقاب است به يادمان مي آورد كه بيشتر به محتواي غذاي مان و آن چه مي خوريم دقت كنيم.
امروزه خبرهاي تغذيه اي بسيار زياد است و در نهايت كمي گيج كننده، در نتيجه مشكل است كه با اين همه اخبار متفاوت و توصيه هاي تغذيه اي گوناگون بتوانيم انتخاب هاي غذايي درستي داشته باشيم ولي اگر به اين بشقاب طراحي شده دقت كنيم به آساني مي توانيم بسياري از پيام هاي تغذيه اي را درك كرده و به راحتي مي توانيم بشقاب غذاي خود و فرزندمان را كنترل كنيم.
مزيت مهم اين طراحي، آساني درك آن و شفافيت پيام آن است. در كنار اين بشقاب توصيه هايي هم ارائه شده بدين ترتيب كه هفته اي دو بار از ماهي در برنامه ي غذايي تان استفاده كنيد و از غذاهاي پر چربي و پر نمك و اضافه كردن نمك به غذا سر سفره بپرهيزيد.
نيمي از اين بشقاب با ميوه و سبزي اشغال شده است كه اهميت اين دو گروه را مي رساند. مقدار پروتئين از گروه هاي ديگر موجود در بشقاب كمتر است بدين معني كه بايد كمتر از گروه هاي ديگر مصرف شود. اين به معناي كم اهميت بودن آن نيست بلكه به دليل چربي موجود در محصولات حيواني و آمار رو به افزايش بيماري هاي قلبي و عروقي بايد كمتر از بقيه ي گروه ها و بيشتر از منابع كم چربي تامين شود.
البته نظر بعضي از دانشمندان اين است كه اگر چه اين بشقاب راهنما، ساده و قابل فهم است ولي اطلاعات زيادي به ما نمي دهد. تاكيد آن بر ميوه و سبزي خوب است ولي مقدار پروتئين آن براي آمريكايي ها كه بيش از مقدار مورد نيازشان پروتئين دريافت مي كنند زياد است(دكتر نستله از دانشگاه نيويورك).
ديگر توصيه هاي تغذيه اي مهمي كه در حفظ سلامت اهميت بسزايي دارند عبارتند از:
1- رعايت تنوع(variety) در خوردن غذا
2- رعايت تعادل و توازن در دريافت غذا همراه با فعاليت بدني براي نگهداري يا كاهش وزن
3- انتخاب غذاهاي كم چربي، كلسترول و چربي اشباع شده كم
4- انتخاب رژيمي با مقادير زياد سبزي، ميوه و محصولات غله اي كامل
5- ميانه روي در مصرف شكر
6- ميانه روي درمصرف نمك و سديم
7- ميانه روي در مصرف نوشابه هاي گازدار و شربت ها
در نهايت توجه به اين طرح همراه با رعايت توصيه هاي تغذيه اي، بهترين راه براي حفظ سلامت است.