ذیالقعده ماه صلح است؛ ماهی پر از جشن میلاد و پر از روزی و برکت؛ البته به شرط آنکه اراده کنی و فراتر از واجبات به سراغ مستحبات خاص این ماه هم بروی و به دعا بپردازی که ذیالقعده ماه اجابت است.
اعمال ماه ذیالقعده و نوید رزق فراوانفردا ماه ذیالقعده با میلاد مبارک حضرت معصومه(س) آغاز میشود. ماهی که مبارک است به میلاد خواهر و برادری که میهمان ما ایرانیها شدند و ایران را سرافراز کردند به حضور ارزشمندشان و برکت و نعمتهای فراوانی با خود برای تمام عصرها و نسلهای ایرانیان به ارمغان آوردند.
ذیالقعده نوید حج نیز هست؛ با طلوع این ماه زائران حج خودرا برای آغاز سفری خاص آغاز میکنند. سفری که قرار است که در آن آزموده شوند و اگر مقبول شدند، پاک بازگردند و پاکی را بگسترانند.
ذیالقعده ماه صلح است؛ ماهی که به دستور قرآن کریم اولین ماه از ماههای حرام بوده و جنگ طی آن حتی با دشمنان نیز حرام است. سید بن طاووس در فضیلت این ماه میگوید: «ماه ذی القعده ماهی است که به هنگام شدت و گرفتاری، زمان خوبی برای دعاست و برای رفع ظلم و ستم و دعا بر ضد ظالم مؤثر است. همچنین این ماه، ماه اجابت دعاها نامیده شده است، لذا باید اوقاتش را غنیمت شمرد و در آن روزه حاجت گرفت».
برای این ماه عزیز اعمال مستحبی فراوانی ذکر شده است که عمل به آنها موجب کسب فیوضات فراوانی میشود.
اعمال روز اول ماه ذیالقعده
اولین روز از ماه ذیالقعده روز مبارکی است که روزه در این روز ثواب روزه هشتاد ماه را دارد. خواندن نماز حضرت فاطمه(س) که چهار رکعت است در هر رکعت حمد یک مرتبه و توحید پنجاه مرتبه و بعد از سلام تسبیح آن حضرت خوانده شده و این دعا قرائت میشود: «سُبْحانَ ذِی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ سُبْحانَ ذِی الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظیمِ سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ سُبْحانَ مَنْ یَری اَثَرَ النَّمْلَةِ فِی الصَّفا سُبْحانَ مَنْ یَری وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوآءِ سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا وَلا هَکَذا غَیْرُهُ؛ منزه است خدای صاحب عزت بلند و والا منزه است صاحب شوکت مرتفع و بزرگ منزه است صاحب فرمانروائی گرانمایه و دیرینه منزه است آنکس که بیند جای پای مور را بر روی سنگ خارا منزه است آنکس که بیند ردّ عبور پرنده را در هوا منزه است آنکس که فقط او چنین است و جز او چنین نیست» و خواندن دو رکعت نماز پیش از زوال به نیم ساعت در هر رکعت حمد یک مرتبه و هر یک از توحید و آیة الکرسی و قَدْر ۱۰ مرتبه از اعمال مستحبی توصیه شده برای این روز است.
همچنین در خصوص روز اول ذیالقعده گفته شده است که هر کس از ظالمی ترسد در این روز بگوید «حَسْبی حَسْبی حَسْبی مِنْ سُؤ الی عِلْمُکَ بِحالی» تا حق تعالی کفایت کند شرّ ظالم را از او. روز اول ذیالقعده روز تولد حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیز عنوان شده است.
رزق فراوان در یکشنبه خاص ماه ذیالقعده
روایت شده که رسول خدا(ص) در روز یکشنبه ماه ذیالقعده فرمود: ای مردم، کدام یک از شما میخواهید توبه کنید؟ راوی میگوید: گفتیم: رسول خدا همه ما میخواهیم توبه کنیم. حضرت فرمودند: غسل کرده، وضو گرفته و چهار رکعت نماز به جا آورید. در هر رکعت یک بار (فاتحةالکتاب)، سه بار (قل هو الله احد) و یک بار معوذتین (قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق) بخوانید. آنگاه هفتاد بار استغفار کرده و در پایان (لا حول و لا قوة الا بالله) بگویید. سپس بگویید: «یا عزیز! یا غفار! اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات فانه لا یغفر الذنوب الا انت؛ ای عزیز! ای بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را ببخش که جز تو کسی گناهان را نمیبخشد».
رسول خدا صلوات الله علیه فرمودند: کسی که سه روز از ماه حرام، پنجشنبه، جمعه و شنبه را روزه بگیرد، خداوند عبادت یک سال را برای او مینویسد. آنگاه فرمود: بندهای از امت من چنین عملی را انجام نمیدهد مگر اینکه از آسمان به او ندا میرسد: بنده خدا، عمل را از نو شروع کن که توبه تو قبول، و گناهانت بخشیده شد. فرشته دیگری از زیر عرش ندا میکند: ای بنده، مبارک باد بر تو و بر خانواده و خاندانت. منادی دیگری صدا میزند: در روز قیامت، دشمنانت را از تو راضی مینمایند. فرشته دیگری ندا میکند: ای بنده، با ایمان از دنیا میروی؛ دینت از تو گرفته نشده و قبر تو نورانی و وسیع خواهدشد. منادی دیگر صدا میزند: پدر و مادرت از تو راضی میشوند، گرچه خشمگین باشند؛ پدر و مادر و خاندانت بخشیده شده و در دنیا و آخرت خوش رزق خواهی بود. جبرئیل ندا میکند: من با فرشته مرگ پیش تو آمده و به او دستور میدهم که با تو خوش رفتار بوده، به خاطر مرگ آسیبی به تو نرسانیده و به نرمی روح را از بدنت خارج نماید. گفتیم: رسول خدا! اگر کسی در زمان دیگری چنین بگوید چطور؟ فرمودند: چیزهایی را که گفتم برای او نیز خواهدبود. جبرئیل این مطالب را در شب معراج به من گفت.
سایر اعمال مستحبی ماه ذیالقعده
هر روز ۱۰۰ بار صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده شود.
هر روز ۳۶۰ مرتبه «الحمد لله رب العالمین» گفته شود.
هر روز ۷۰ مرتبه استغفرالله، ۷۰ مرتبه اتوب الی الله، ۱۰۰ مرتبه سبحان الله، ۱۰۰ بار الحمدلله، ۱۰۰ مرتبه لا اله الا الله، ۱۰۰ مرتبه الله اكبر، ۱۰۰ مرتبه لا اله الا الله الملك الحق المبین، ۱۰۰ مرتبه لاحول ولاقوة الا بالله گفته شود.
نماز جعفر طیار حداقل هفتهای یک بار خوانده شود.
بر نماز شب و نوافل یومیه مداومت شود.
بعد از هر نماز «آیة الكرسی.» تلاوت شود.
هر شب و روز جمعه هزار بار صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده شود.
خواندن تعقیبات نماز كه امام صادق(ع) در این باره فرموده است: عمل به این کار در جلب روزی از مسافرتهای تجارتی مؤثرتر است.
ذکر تسبیح حضرت زهرا(س) كه بسیار تأكید شده است.
برای آشنایی بیشتر با جزئیات سایر اعمال مستحبی این ماه میتوانید به کتاب مفاتیحالجنان مراجعه کنید.