جام جم آنلاين: آيتالله مجتبي تهراني، در سخناني با بيان و شرح احاديث ائمه معصومين (ع) جايگاه و مقام شب اول ماه رجب را يادآور شد و تأكيد كرد كه ماه رجب به دعا، استغفار و توبه اختصاص دارد.
به گزارش فارس، آيتالله مجتبي تهراني در سخناني در درس اخلاق خود، اهميت شب اول ماه رجب و اعمال مربوط به اين شب را بيان كرد.
اين مرجع تقليد در آغاز سخنان خود به بيان حكمت 435 نهج البلاغه امام علي(ع) پرداخت و گفت: رُوِيَ عَنْ عَليٍّ عليه السّلام قال: «مَا كَانَ اللهُ لِيَفْتَحَ عَلي عَبْدٍ بَابَ الْشُّكْرِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الزِّيَادَي وَلا لِيَفْتَحَ عَلي عَبْدٍ بَابَ الدُّعاءِ و يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الاِجَابَي وَلا لِيَفْتَحَ لِعَبْدٍ بَابَ التَّوْبَي وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْمَغْفِرَة.» از اميرالمؤمنين (ع) منقول است كه فرمودند: «اينچنين نيست كه خداوند متعال درِ شكر را بر روي بندهاي بگشايد و از آن طرف باب زيادتيِ نعمت را بر روي او ببندد؛ و درِ دعا را بر روي بندهاي بگشايد و از آن طرف باب اجابت را بر روي او ببندد؛ و درِ توبه را بر روي بندهاي بگشايد و از آن طرف باب مغفرت و آمرزش را بر روي او ببندد.»
در شرح حديث هم بايد گفت كه اميرمؤمنان علي (ع) فرمودند: «مَا كَانَ اللهُ لِيَفْتَحَ عَلي عَبْدٍ بَابَ الْشُّكْرِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الزِّيَادَي»؛ اينطور نيست كه خداوند درِ شكر را بر روي بندهاي بگشايد و از آن طرف باب زيادتي را نعمت را بر روي او ببندد. آنگاه كه خداوند امر ميكند شكرگزارِ من باش، وقتي بنده ستايش و ثنا و حمد او را به جاي آورد، خداوند درِ زيادتي نعمت را بر روي او ميگشايد. همچنانكه در آيه شريفه ميفرمايد: «لَإِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ». اگر شكرگذارى كنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود.
«وَلا لِيَفْتَحَ عَلي عَبْدٍ بَابَ الدُّعاءِ و يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الاِجَابَي»؛ اينطور نيست كه خداوند درِ دعا و مسألت را بر روي عبد بگشايد و از آن طرف درِ اجابت و پاسخ مثبت را بر روي او ببندد. خدا اينطور نيست كه بگويد «بخواه»، بعد وقتي بنده درخواست كرد، خدا او را محروم كند. در آيه شريفه ميفرمايد: «اُدْعوُنِي اَسْتَجِبْ لَكُمْ». مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم.
«وَلا لِيَفْتَحَ لِعَبْدٍ بَابَ التَّوْبَي وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْمَغْفِرَة»؛ خداوند اينطور نيست كه از سويي درِ توبه را بر روي بندهاش بگشايد، ولي از آن طرف درِ مغفرت و آمرزش را بر روي او ببندد. خدا اينطور نيست كه بگويد «معذرت بخواه»، ولي عذر بنده را نپذيرد. در قرآن كريم ميفرمايد: «وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً». همگى به درگاه خدا توبه كنيد. هنگامي كه خود او خطاب ميكند «تُوبُوا» آيا ميخواهد توبه را قبول نكند؟!
در اينجا علي (ع) بين سه چيز با سه چيز ديگر تلازم درست ميكند: 1- بين شكر و زيادتي نعمت 2- بين دعا و اجابت 3- بين توبه و مغفرت؛ و اين سه يعني «شكرگذاري و دعا كردن و توبه كردن» از ناحيه خداوند آمده و او امر كرده پس پيآمدش اين است كه حال كه اين درها را باز كرده بايد آن درها را هم باز كند.
اين جملاتِ علي (ع) در اين روايت بود. اما به علّت اينكه امشب به حسب ظاهر شب اوّل ماه رجب است، تذكّري عرض ميكنم. در بين ماههاي سال، ماه رجب از ماههايي است كه اختصاص دارد به همين مسائلي كه در روايت اشاره شد؛ يعني دعا و استغفار و توبه.
در روايتي كه در وسائل الشيعة، جلد 10، صفحه 511 موجود است، امام صادق (ع) از پيغمبر اكرم (ص) نقل ميفرمايد كه آن حضرت فرمودند: «رَجَبٌ شَهْرُ الِاسْتِغْفَارِ لِأُمَّتِي أَكْثِرُوا فِيهِ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ فَإِنَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ». ماه رجب ماه استغفار امّت من است. پس در اين ماه بسيار طلب آمرزش كنيد كه خداوند آمرزنده و مهربان است. در مورد اين ماه وارد شده است كه بسيار بگوييد: «اَسْتَغْفِرُالله وَ اَسْئَلُهُ التَّوبَة».
همچنين از آن حضرت نقل شده كه فرمودند: «مَنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ فِي رَجَبٍ وَ سَأَلَهُ التَّوْبَةَ سَبْعِينَ مَرَّةً بِالْغَدَاةِ وَ سَبْعِينَ مَرَّةً بِالْعَشِيِّ يَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ فَإِذَا بَلَغَ تَمَامَ سَبْعِينَ مَرَّةً رَفَعَ يَدَيْهِ وَ قَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ تُبْ عَلَيَّ فَإِنْ مَاتَ فِي رَجَب مَاتَ مَرْضِيّاً عَنْهُ وَ لَا تَمَسُّهُ النَّارُ بِبَرَكَةِ رَجَبٍ». (وسائل الشيعة، جلد 10، صفحه 484)
يعني كسي كه در ماه رجب هفتاد مرتبه در هنگام طلوع آفتاب و هفتاد مرتبه در هنگام غروب آفتاب بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ» و سپس دستها را بلند كند و بگويد: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ تُبْ عَلَيَّ»، اگر در ماه رجب بميرد خدا از او راضي باشد و به بركت ماه رجب آتش او را مسّ نكند.
همينها است كه در تمام روابط مادي و معنوي براي ما گرهگشا است. اين ايام را غنيمت بشمريد. به خصوص امشب را كه شب اوّل ماه رجب است. در روايتي امام صادق(ع) فرمودند كه براى اميرالمؤمنين علي (ع) شگفتانگيز بود كه در چهار شب از ايام سال بيكار بماند (و عبادت نكند) و آن چهار شب عبارت بودند از شب اوّل ماه رجب، شب نيمه شعبان، شب عيد فطر و شب عيد قربان. بنابر اين، اين شبها اختصاص دارد به دعا و اجابت دعا.
لذا ميخواستم به دوستان سفارش كنم كه امشب را از دست ندهيد. امشب شبي است كه بايد هر لحظهاش را غنيمت بشماريد. همه ما گرفتاريم؛ من بعيد ميدانم كسي در اينجا باشد كه بگويد من گرفتاري ندارم. اگر بگويد گرفتاري ندارم يا شوخي كرده يا نعوذبالله دروغ ميگويد. همه ما گرفتاريم. حالا گرهگشا كيست؟ خداست. بهترين موقعيت هم در دست شماست. در روايت علي (ع) هم ملاحظه كرديد كه فرمايش حضرت كاملاً بر طبق آيات قرآن بود. شكرش را بكن، نعمتش را اضافه ميكند. امشب از او تقاضا كن، جوابت را ميدهد. از آنطرف هم از خطاهايت استغفار كن، خداوند پوزشت را هم ميپذيرد، انشاءالله.