استاد جامعه المصطفی(ص) گفت: بودیسم افراد را ملزم نمیکند که حتما باید خدای آنان را بپرستید، در مدلهای جدید بودیسم که سابقه صدساله دارد نمادهای مجسمه بودا را حذف کرده و نماد دایره به عنوان نماد زندگی ایجاد کردهاند و میگویند من به شما یک سبک زندگی میدهم تا در دنیای امروز استرس خودت را کم کنی.
مرتضی آقامحمدیبه گزارش ایکنا، حجتالاسلام و المسلمین مرتضی آقامحمدی؛ عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص)، هفتم آبانماه در نشست علمی «شیوههای تبلیغی بودائیان در عرصه بینالملل» با بیان اینکه به تعبیر یکی از اندیشمندان ما در جنگ دنبال تصاحب قلوب هستیم، گفت: در دنیای امروز کسی پیروز است که بر قلوب و مغزها حکومت کند و مخاطب بیشتری داشته باشد لذا الان در معادلات منطقهای و تقابل بین جبهه مقاومت و رژیم صهیونیستی اگر کسی انبار خالی از مهمات داشته باشد ولی طوری وانمود کند که دستش پر است میتواند باعث ترس طرف مقابل شود لذا دشمن با اینکه ضربه خورده است با رسانه تلاش میکند خود را برتر نشان دهد.
آقامحمدی با تاکید بر اهمیت مفهوم ژئوپولتیک، اضافه کرد: هر کشوری یکسری شاخصههای ژئوپلوتیک دارد که به او قدرت میدهد؛ مثلا در جغرافیای عربستان نفت قدرت ژئوپلتیک برای او ایجاد کرده است؛ در کوبا شکر این قدرت را به این کشور میدهد؛ روسیه هم ژئوپولتیک مسیحیت ارتدکس و ایران هم حاکمیت سیاسی شیعه است؛ ایران تا زمان پیدایش صفویه عملا وجود چندانی نداشت ولی از آن دوره تا امروز مهمترین عنصر قدرتدهنده به ایران، مفهوم تشیع است.
استاد جامعه المصطفی(ص) اظهار کرد: دشمنان به خوبی فهمیدهاند برای ضربهزدن به حاکمیت ایران باید این ایدئولوژی غالب را بزنند لذا انواع ایدهها را زنده میکنند تا شیعه را بزنند؛ مثلا چرا دشمنان اینقدر روی بدحجابی مانور میدهند و میلیاردها دلار برای بیحجاب کردن زنان و دختران ایرانی صرف میکنند ولی متاسفانه برخی از دولتمردان ما میگفتند که به زور مردم را به بهشت نبریم چون به کنه توطئه دشمن واقف نبودند.
آقامحمدی با بیان اینکه ادیان با رویکرد و عملکردهای مختلف خود را نشان میدهند، اضافه کرد: امروزه صرفا در مورد دین بحث بهشت و جهنم مطرح نیست بلکه بحث بر سر کارکرد دین در عرصه اجتماعی است؛ همه ادیان واقف هستند که برای توسعه قدرت، نفوذ اجتماعی و توسعه سیاسی و اقتصادی و ... و تصرف مغزها و قلوب باید به دین و فرهنگ اهمیت بدهند؛ الان دولت ترکیه سکولار است ولی وزارتخانه دیانت دارد و بودجه زیادی هم دارد زیرا در خلأ اعمال نفوذ دولت، وهابیت و اسلام سلفی سعودی در ترکیه فعال خواهد شد.
خوانش معنویتی فردگرایانه
آقامحمدی با طرح این پرسش که چه خوانشی از دین باعث جلب مخاطب است، تصریح کرد: اولین خوانش، خوانش معنویتگرایانه فردی است یعنی هر کسی در زندگی فردی خود دوست دارد حال خوشی داشته باشد؛ در اسلام معنویات جمعی مانند نماز جمعه و جماعت و ادعیه داریم و رسم بر این است بعد از نماز مردم با هم دست بدهند ولی بعد از کرونا این مسئله کمرنگ شد. در بین اهل سنت وقتی نماز تمام شد امام جماعت یک گوشه میایستد و تک تک نمازگزاران با او دست میدهند و کنار او میایستند و حلقهای را تشکیل میدهند و سوره فاتحه را خوانده و دعا میکنند.
وی افزود: حالا وقتی به مسجد برویم و بیاییم در زندگی اجتماعی تاثیر خود را دارد و این روحیه جمعی باید حفظ شود تا محبت بین مؤمنان بیشتر شود و در این صورت صاحبخانه و مستاجر همدیگر را بیشتر درک خواهند کرد و سایر اقشار هم همینطور.
تمامیتخواهی لیبرالیسم روی داعش را سفید کرد
استاد جامعه المصطفی با بیان اینکه در ادبیات مدرن و تدوین منشور ترومن در دهه ۱۹۴۰ بر مسئله فردیت تاکید کرد و چون ظاهر زیبایی داشت باعث جذب مردم شد، اظهار کرد: در دنیای لیبرال سلولهای تشکیلدهنده یک جامعه افراد هستند ولی در فرهنگ اسلامی، خانواده سلول تشکیلدهنده جامعه است و همین رویکرد باعث تفاوت ماهوی این دو است. جامعه لیبرال هم فردگرا و هم توتالیتر و تمامتخواه است و ارزشهایی درست میکنند و از بقیه مردم دنیا میخواهند که از آن تبعیت کنند مثلا همجنسگرایی چیزی است که اگر یک استادی بخواهد در دانشگاه تدریس کند باید تعهد بدهد که در کلاس در مورد این مسئله نه تنها سکوت نمیکند و بد نمیگوید بلکه باید قلبا هم متعهد باشد و امضاء بدهد که با این کار مشکلی ندارد؛ برعکس تبلیغات منفی که میکنند لیبرالیسم به شدت توتالیتر و تمامیتخواهتر از داعش است.
آقامحمدی افزود: هنر لیبرالیسم این است که با چوب کار نمیکند ولی سیستم را طوری تعریف کرده است که افراد مجبور باشند اوامر آنان را مراعات کنند شبیه آنچه در مورد همجنسگرایی گفته شد یعنی آنقدر فرد را تحت فشار قرار میدهند که خودش خود به خود چیزی را میپذیرد. یکی از پرخوانشترین نگاهها به دین خوانش معنویت فردگرایانه است.
استاد جامعه المصطفی با اشاره به خوانش دیگر یعنی خوانش جمعگرایانه و اجتماعی که تا حدودی در جوامع از جمله آفریقا و شرق وجود دارد، افزود: قبل از فروپاشی شوروی این خوانش رقیب لیبرالیسم بود ولی الان اینطور نیست؛ خوانش دیگر هم خوانش سنتگرایانه است و میگویند زندگی کنونی، زندگی نیست و همه چیز شهرنشینی و آپارتماننشینی و تمام روز کارکردن شده است و باید به سنت گذشته برگردیم تا زندگی راحتتری داشته باشیم.
وی افزود: یکی از خوانشهایی که خیلی تبلیغ میشود خوانش فردی است و اینکه دین مسئله فردی است و ربطی به دیگران ندارد؛ خوانش دیگر هم همزیستی و بینالادیانی است یعنی در مورد حسن همجواری و خوبی با دیگران و ... سخن بگوییم.
استاد جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه در بودیسم هم بسیاری از این خوانشها را جز عدالتمحوری مشاهده میکنیم، گفت: البته این مسئله بیش از آن که به خاطر ظرفیت درونی بودیسم باشد به دلیل شرایط کنونی مدرنیته و دنیای جدید است؛ یعنی یک وقت ما به خاطر کاری که کردهایم مهم میشویم ولی گاهی اوضاع در شرایطی است که بدون اینکه بخواهیم و کاری کنیم مهم تلقی شده و جنس ما خریدار دارد. مثلا شیعه ظرفیتهای درونی زیادی دارد ولی عملا در خیلی از موارد برای معرفی خود به جهان دستمان بسته است یعنی اگر خیلی هم به جهت محتوا دست پر داشته باشیم موانع دنیای موجود ما را محدود میکند.
مرزبندی با دشمن
استاد جامعه المصطفی(ص) با اشاره به اهمیت جهانیشدن، تصریح کرد: جهانیشدن مرزها را از بین برده است لذا تحولات هم بسیار گسترده است یعنی اگر در گذشته برخی به مقایسه قبل و بعد از انقلاب میپرداختند امروز باید نسبت تحولات را سال به سال بررسی کنیم. تغییر سبک زندگی هم مسئله دیگری است؛ خداوند خطاب به پیامبر(ص) فرمود: در خانههای دشمنان من ساکن نشوید و غذای دشمنان مرا نخورید، لباس دشمنان مرا نپوشید و اگر این کار را کردید تبدیل به دشمن من خواهید شد زیرا وقتی ما تمدن آنان را بپذیریم رفته رفته فرهنگ آنان در ما اثر خواهد کرد.
وی افزود: تمدن غربی با عناصر تمدنی در ابعاد مختلف فرهنگ خود را وارد محیط اسلامی کرده است؛ وقتی ما تراکمفروشی کردیم و تمرکز زیادی از جمعیت در یک ساختمان ایجاد شد فرهنگ عفت و حیا و فرهنگهای سنتی هم کمرنگ خواهد شد.
روش ترویج بودیسم
استاد جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه در بودیسم پرستش در معنایی مانند ادیان دیگر خیلی جایگاه ندارد، گفت: بودیسم افراد را ملزم نمیکند که باید حتما خدای آنان را بپرستد و در مدلهای جدید بودیسم که سابقه صدساله دارد نمادهای مجسمه بودا را حذف کرده و نماد دایره به عنوان نماد زندگی ایجاد کرده است و میگوید من به شما یک سبک زندگی میدهم تا در دنیای امروز استرس خودت را کم کنی.
آقامحمدی با اشاره به رواج ورزش یوگا، بیان کرد: یوگا را ارائه دادهاند تا با انجام حرکاتی، بدن فرد ورزیده و در عین حال مشکلات فیزیولوژیکی او برطرف شود و اگر کسی از بودیسم، دین و معنویت هم بخواهد، یک بسته معنوی در اختیار او قرار میدهند یعنی برای مخاطبان مختلف با گرایشات مختلف بستههای مختلفی تعریف کرده است. یوگا برای افزایش صبر و یوگا برای افزایش توانایی جسمی انسان و ... از جمله این بستهها است.
آقامحمدی اضافه کرد: بودیسم این معارف خود را در شکیلترین وجه به مخاطب عرضه میکند؛ الان اگر کسی از ما بخواهد کتابی به او بدهیم که با شیعه آشنا شود آیا چیزی داریم؟ کتاب شیعه در اسلام علامه طباطبایی را داریم که نگاهی تاریخی دارد و رویکرد معرفی شیعه را ندارد بلکه قیاس بین شیعه و سنی است. البته معارف شیعه در دنیا بینظیر است ولی همین معارف را هم خامفروشی میکنیم.
وی تاکید کرد: هنر صاحبان آئین بودیسم این است که بستههایی برای معارف خودشان درست کردهاند که این بستهها همگی یک سیر و سفر را به مخاطب نشان میدهد و نیازهای مختلف او را برطرف میکند و در این سفر منزلگاههایی وجود دارد که میتواند برای مخاطب جذاب باشد. در ادبیات دینی، عرفای ما تقریبا چنین کاری کردهاند یعنی سیر بشر به سوی خدا را قالب چند سفر تبیین کردهاند ولی در بودیسم این نوع بستهها کاربردی و محسوستر است.