ترکی | فارسی | العربیة | English | اردو | Türkçe | Français | Deutsch
آخرین بروزرسانی : چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴
چهارشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴
 
  جستجو در سایت
 
 
اوقات شرعی تبریز
۷:۳ مانده تا اذان صبح   
۰۴:۰۰:۱۴اذان صبح
۰۵:۳۸:۱۱طلوع خورشید
۱۲:۳۰:۲۰اذان ظهر
۱۹:۲۰:۱۹غروب خورشید
۱۹:۴۰:۴۶اذان مغرب
اوقات به افق :
اوقات با اختلاف ۲± دقیقه
   
 
تاریخ : سه شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۳     |     کد : ۲۰۳۷۸۱

امضاي قرارداد نفتي "دارسي" بين ايران و انگليس (۱۹۰۱م)

در سال ۱۸۸۹م حق استخراج كليه معادن ايران و از جمله نفت طي امتيازنامه‏اي به بارون دورويتر بازرگان انگليسي واگذار شد،

در سال ۱۸۸۹م حق استخراج كليه معادن ايران و از جمله نفت طي امتيازنامه‏اي به بارون دورويتر بازرگان انگليسي واگذار شد، اما تأخير وي در عملي كردن مفاد قرار داد، باعث لغو حق انحصاري وي گرديد. در اين ميان ويليام ناكْسْ دارسي سرمايه‏دار انگليسي، در اواخر قرن نوزدهم از وجود نفت در ايران مطلع گرديد و در سال ۱۹۰۱م نمايندگاني جهت امضاي قرارداد نفتي و دريافت امتياز از ايران به تهران گسيل داشت. پس از مخالفت اوليه مظفرالدين شاه با اعطاي امتياز، نمايندگان دارسي با امين‏السلطان صدراعظم شاه وارد مذاكره شدند و با پرداخت رشوه و نيز سوء استفاده از ساده‏لوحي مقامات ايران، در نهايتْ قرارداد دارسي در ۲۱ مه ۱۹۰۱م به امضاء دو طرف رسيد. براساس اين قرارداد، امتياز استخراج و بهره‏برداري از نفت در سراسر ايران به استثناي ايالات شمالي شامل گيلان، مازندران، گرگان، خراسان و آذربايجان براي مدت ۶۰ سال به دارسي واگذار گرديد. حذف مناطق شمالي ايران از چارچوب قرارداد، براي پيشگيري از عكس‏العمل و يا مخالفت روس‏ها انجام شده بود. هم‏چنين بر اساس اين قرارداد، دارسي متعهد گرديد ظرف دو سال، شركت و يا شركت‏هايى براي بهره‏برداري از اين امتيازات تأسيس نمايد و ساليانه مبلغ ۲۰ هزار ليره وجه نقد و معادل همين مبلغ از سهام شركت و نيز ۱۶درصد از منافع خالص خود را به دولت ايران بپردازد. شركت نفت دارسي، پس از هفت سال، سرانجام در ۲۶ مه ۱۹۰۸م در منطقه مسجد سليمان به نفت رسيد. با اين حال از آن جا كه پس از مشروطه و تدوين قانون اساسي، دادن هرنوع امتياز، به تصويب مجلس نياز داشت، مجلس اول مشروطه به بحث درباره قرارداد دارسي پرداخت اما نه امتياز نفت دارسي را تأييد كرد و نه آن را رد نمود. اين امتيازنامه به نوعي ديگر در زمان رضاخان به تصويب مجالس رسيد كه البته مفاد آن بيشتر از گذشته، به ضرر ايران بود. موافقت‏نامه دارسي در سال ۱۹۳۳م (۱۳۱۲ش) جاي خود را به قرارداد ۲۶ ماده‏اي جديدي داد كه به قرارداد ۱۹۳۳ موسوم گرديد. در نهايتْ ملي شدن صنعت نفت در سال ۱۹۵۱م (اسفند ۱۳۲۹ش) كه نتيجه قيام مردمي و رهبري روحانيت آگاه بود به حضور مستقيم استعمارگر انگلستان در اقتصاد و شريان نفتي ايران خاتمه داد.


نوشته شده در   سه شنبه ۸ خرداد ۱۴۰۳  توسط   کاربر ۱   
PDF چاپ چاپ بازگشت
نظرات شما :
Refresh
SecurityCode
 
بارگذاری ...