جام جم آنلاين: اين روزها وقتي براي خريد عسل به بازار مراجعه مي‌كنيم با انواعي از عسل‌هاي تك‌گل آويشن، اقاقيا، بهارنارنج، گون، كنار، شيرين‌بيان و... مواجه مي‌شويم؛ عسل‌هايي كه از نظر رنگ، طعم و قيمت با يكديگر متفاوتند و به گفته عرضه‌كنندگان آن خواص دارويي متفاوتي نيز دارند.
اما آيا مي‌توان كيفيت عسل‌ها را براساس رنگ و مزه آنها درجه‌بندي كرد؟ چه خواصي ارزش تغذيه‌اي و دارويي عسل‌هاي تك‌گل را متمايز مي‌كند؟

عسل براساس تنوع گياهي و آب و هوايي داراي درصدهاي متفاوت از ويتامين‌هاي متعدد E,K,C,B و املاح معدني منيزيم، پتاسيم، كلسيم، فسفر و آهن است و در هر 100 گرم آن حدود 330 كالري انرژي نهفته است. عسل براساس آن كه از يك گل يا چندين گل تهيه شده باشد، داراي انوع تك‌گل و چند گل است.

عسل‌هاي تك‌گل بر حسب اين كه متعلق به كدام منطقه و كدام گل باشد، رنگ متفاوتي دارد و همين عامل روي طعم آنها نيز تاثير گذاشته است. به طوري كه دامنه طيف رنگ‌هاي عسل از سفيد، كهربايي، عقيقي و حتي قهوه‌اي و سياه متغير است. به طور مثال عسل اقاقيا به سفيدي مي‌زند، عسل بهارنارنج زرد طلايي، عسل آويشن قرمز عقيقي، عسل گون زرد كمرنگ،‌ عسل كاكوتي زرد تيره و عسل جنگل‌هاي شمال زرد مايل به سبز و هر كدام داراي مزه و خواص دارويي بي‌شماري هستند.

عسل‌هاي روشن طعم ملايم و عسل‌هاي تيره طعم تندي دارند كه انتخاب نوع آنها تنها بستگي به ذائقه افراد داشته و نمي‌توان كيفيت آن را بر حسب رنگ و مزه درجه‌بندي كرد.

خواص دارويي انواع عسل‌هاي تك‌گل

عسل آويشن: انرژي‌زا، مقوي مغز و اعصاب و تقويت‌كننده حافظه و ضدتشنج است و مي‌تواند اضطراب را كاهش دهد و دردهاي عادت ماهانه را بهبود و بينايي را تقويت كند و به ميزان زيادي از ضعف و خستگي و بي‌حالي بكاهد.

عسل گون گز انگبين: براي پوكي استخوان، پادرد، كمردرد و دردهاي مفصلي مفيد است. مقوي مغز و اعصاب و خواب‌آور بوده و معده، روده، كليه و مثانه را تقويت و گرفتگي صدا را رفع مي‌كند.

عسل بهارنارنج: مقوي قلب و اعصاب و آرام‌بخش بوده و بي‌خوابي شبانه را درمان مي‌كند.

عسل شيرين‌بيان: تقويت‌كننده سيستم ايمني بدن است و به ترميم زخم‌هاي اثني‌عشر، معده و روده كمك مي‌كند. براي كاهش كلسترول خون مفيد است. خلط‌آور و نرم‌كننده ريه و گلو است و به كاهش اسيد معده كمك مي‌كند.

عسل كنار: تقويت‌كننده قواي جنسي و حافظه است، از كم‌خوني پيشگيري مي‌كند، صفرا و حرارت بدن را فرو مي‌نشاند و از عطش و سستي اعضا مي‌كاهد.

عسل اكاليپتوس: علائم سرماخوردگي و آنفلوآنزا را التيام مي‌دهد. ضد مالاريا بوده و براي سياه‌سرفه و برونشيت نافع است و عفونت‌هاي معده را درمان مي‌كند.

عسل يونجه: چاق‌كننده است و زياد‌كننده شير مادران بوده، خون را تصفيه و اعصاب و حافظه را تقويت مي‌كند. داراي بيشترين ريزمغذي‌ها (ويتامين‌ها و املاح معدني) است. براي اختلالات عادت ماهانه مفيد و نشاط‌آور و آرام‌بخش است.

عسل گشنيز: سرفه‌هاي تحريكي را درمان مي‌كند. هضم غذا را آسان و علائم حساسيت و آلرژي را كاهش مي‌دهد و مقوي قلب و اشتها‌آور است.

توصيه‌ها

ـ قيمت بالا و پايين عسل نشان‌دهنده خوبي يا بدي محصول نيست.

ـ‌ تشخيص عسل تقلبي يا تمايز عسل تك‌گل از چند گل تنها توسط آزمايشگاه‌هاي معتبر امكان‌پذير است و افراد عادي قادر به شناسايي اين امر نخواهند بود.

ـ هنگام خريد عسل به محل تهيه عسل، نام عسل، تاريخ مصرف و مجوز بهداشت آن دقت كنيد و حتما اين محصول را از اماكن معتبر خريداري كنيد.

ـ ‌افراد مبتلا به ديابت حتما عسل را تحت نظر پزشك مصرف كنند. از آنجا كه 70 تا 75 درصد قندعسل ساده و از نوع گلوكز و فروكتوز است، اغلب افراد ديابتي با اين تصور نادرست كه قند عسل براي جذب نياز به انسولين ندارد در مصرف اين محصول زياده‌روي مي‌كنند. اما بايد دانست كه عسل علاوه بر قند ساده حاوي درصد قابل ملاحظه‌اي قندهاي مركب است كه براي جذب در بدن نياز به انسولين دارد، بنابراين مصرف آن براي بيماران ديابتي محدوديت دارد.

ـ بيماراني كه دچار ناراحتي گوارشي هستند بايد از عسل‌هاي تك‌گلي كه ميزان قند ساده آنها بيشتر از قند مركبشان است استفاده كنند. قندهاي ساده به سرعت جذب بدن مي‌شود و نيازي به هضم در دستگاه گوارش ندارد. در مقابل قندهاي مركب نياز به هضم و صرف انرژي دارد و به دليل تاخير در جذب مدت بيشتري در دستگاه گوارش مي‌ماند.

ـ‌ اگر مي‌خواهيد از اثرات درماني عسل سود ببريد، بايد اين محصول را در بلندمدت و به صورت مرتب و به اندازه مصرف كنيد.

فاخره بهبهاني
جام جم