کنشگری و باور سردار سلیمانی مصداق واقعی تعریف عملیاتی وحدت بود، بُعد دیگر این وحدت، گفتوگوی علمای مذاهب اسلامی بر مبنای حسن ظن و مدارا و انصاف و ارتباط تنگاتنگ نخبگان کشورهای مسلمان است.
خبرگزاری مهر، گروه بینالملل: وحدت یکی از موضوعات مهم و پرتکرار رهبران و متفکران جمهوری اسلامی طی ۵ دهه گذشته بوده است. موضوعی که در نوع کنشگری بین المللی دولتها، شخصیتها و تصمیمات در اتفاقات مختلف با توجه به نوع برداشت و نگرشان به وحدت تاثیرات مختلفی داشته است.
یکی از جملات مشهور سردار سلیمانی که در فضای مجازی هم زیاد منتشر شده است، سخنان ایشان در خصوص مسئله شیعه و سنی در فلسطین است که میگویند: «نود و نه درصد مردم فلسطین سنی هستند. ما امروز از فلسطین چه میخواهیم؟ دنبال منافع شیعی هستیم؟ خیر اتفاقاً اگر کسی در فلسطین به دنبال راه اندازی بساط شیعه گری باشد ما با او کار نمیکنیم. خود من با او کار نمی کنم…»
این سخنان شاید نشان از نگاه تاکتیکی به مسئله وحدت از نگرش شهید سلیمانی را نشان دهد، اما مروری بر خاطرات افراد نزدیک به شهید القدس نشان میدهد که ایشان مانند رهبر انقلاب وحدت را یک باور و نه یک تاکتیک میدانست.
برشان گردانید!
حجه الاسلام و المسلمین سعادت، نماینده اسبق ولی فقیه در نیروی قدس سپاه یکی از افراد نزدیک به سردار سلیمانی است که خاطرات مختلفی از ایشان در مسئله وحدت و تصمیمات نیرو قدس در نوع مواجهه با مردم عراق و سوریه روایت کرده اند. به طور نمونه ایشان میگویند: بنده غیظ حاج قاسم را آنجایی دیدم که برادری طلبه، مثلاً اقدامهایی فرهنگی و تبلیغی کرده بود برای جا انداختن مکتب شیعه در میان اهل سنّت و در آنجا مباحث شیعی را مطرح کرده بود؛ لذا ایشان برخورد کردند و گفتند: «ایشان دیگر حق ندارند در اینجا باشند و از اینجا برشان گردانید ایران، ما چنین آدمهایی را که کم ظرفیت هستند نمیخواهیم!»
ایشان همچنین تاکید کرد که سردار سلیمانی در کارهای فرهنگی معتقد بودند که ما تبلیغ مستقیم نباید داشته باشیم، بلکه باید فضای فرهنگی ایجاد کنیم که البته، این نظر مقام معظم رهبری هم بود که در شرفیابی که برادر عزیزمان، حاج قاسم، خدمت ایشان داشتند به آن تأکید هم کرده بودند؛ فرموده بودند: «شما در تعاملتان که با گروههای مختلف دارید اصلاً کار فرهنگی مستقیم انجام ندهید و ورود به این بحث پیدا نکنید. باید فضا را فرهنگی کنید که اگر کسی بیاید در آن فضای فرهنگی قرار بگیرد؛ خود به خود مجذوب بشود؛ مثلاً، در یک مکانی که نیروهای شما هستند پخش نوای قرآن باشد و یا تزئین منطقه با آیههای قرآنی و یا احادیث و معارف اهل بیت باشد، اما نروید سر کلاس، درس عقیدتی بدهید و القاء مسائل دینی و مذهبی خودتان را داشته باشید. کار مستقیم نکنید کار غیر مستقیم کرده و فضای فرهنگی و معنوی ایجاد کنید.» حتی ایشان فرمودند: «راضی نیستم هیچ یک از نمایندگان من برای شیعه کردن اهل سنّت فعالیت کنند.» و این را مقام معظم رهبری به صورت صریح نهی کردند.
با رزمندگان اهل سنت شب زنده دار بود
پس از شهادت سردار سلیمانی، مسئولین و رهبران جنبشهای مقاومت فلسطین و غیر فلسطینی خاطرات زیادی از ایشان را علنی کردند. یکی از این خاطرات به زیاد النخاله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین بر میگردد که با اشاره به یکی از سفرهای خود با همراهی سردار سلیمانی گفته است: «در یکی از سفرها به تهران در هواپیما با حاج قاسم بودم. او کیف دستی اش را باز کرد و یک نان در آورد وآن را بین دوستان تقسیم کرد ولحظه ای بعد به پیرمردی که با دخترش در هواپیما بود دستبندی هدیه داد. حاج قاسم در فلسطین با ما برای نماز صبح بیدار میشد و پشت سر امام جماعت سنی روی مهر نماز میخواند و برای همه ما این رفتار عادی بود وهرشخصی عقیده ایمانی خودش را داشت و برای اسلام تلاش میکرد..... قاسم سلیمانی شخصاً در جنگهای غزه حضور داشت و با رزمندگان مقاومت شب زنده دار بود و با شدت حملات برای آنان نگران میشد.»
ما برادر بودیم برای ایشان
خالد قدومی نماینده حماس در ایران در پاسخ به این سوال که «اصل کلیت کمک حاج قاسم قابل انکار نیست، اما میبینیم که بعضاً به حاج قاسم در کشورهای عربی یک اتهامی میزنند که نگاهشان طایفه گرایی بود. این اتهام را چگونه از ایشان باید برطرف کرد؟» پاسخ میدهد:
«حاج قاسمی که ما میشناسیم، نه آن حاج قاسمی که دررسانه هایی که گفتید مطرح است، این حاج قاسم تا روز شهادت ایشان ندیدیم که بگوید مثلاً حماس اهل سنت است یا چیز دیگر؛ ما برادر بودیم برای ایشان و ما ندیدیم جایی ما از ایشان درخواستی داشته باشیم و یا خودشان متوجه نیازی باشند و کوتاهی کنند. برای مثال به طور قاطع بگویم که در برخی جنگها و بالخصوص جنگ ۲۰۱۴ یک سلاح عینی از طرف حاج قاسم و تیم ایشان بود که به مجاهدین حماس داده شد و روند نبرد تغییر کرد.»
عملکرد سردار سلیمانی چنان برای افراد درگیر در پروندههای منطقهای واضح و عیان بود که مصطفی یوسف اللداوی، پژوهشگر فلسطینی در یادداشتی می نوسید: «او ایمان داشت که «خِیر» در یکپارچگی و وحدت مقاومت نهفته است. او معتقد بود هرآنکس که از محور مقاومت دور شده باید به آن نزدیک شود؛ هرآنکس نیز که از آن جدا شده باید به آن بازگردد. در این مسیر، «قاسم سلیمانی» تمامی اتهامات و انتقادات از خود ازجمله متهم شدن به «افراط در اعتماد» را به جان خرید، اما به مسیرش در یکپارچهسازی مقاومت را ادامه داد و در نهایت نیز به همگان ثابت کرد که محور مقاومت بیش از پیش قدرتمند و یکپارچه شده است. این اتفاق در طول سالهای اندکی رخ داد و سردار توانست آنهایی را که از محور مقاومت جدا شده بودند مجدداً به این محور بازگرداند. «سید علی خامنهای» رهبر انقلاب اسلامی ایران از نزدیک شاهد این تلاشها و مجاهدتهای «قاسم سلیمانی» بودند و به او به خاطر صبر و ایمانش تبریک گفتند. ایشان از سردار تقدیر کردند و بر پیشانیاش بوسه زدند، زیرا او توانسته بود شکاف میان اجزاء محور مقاومت را پُر کند و صفوف این محور را متحد سازد. سردار ایمان داشت که وحدت و یکپارچگی یکی از مهمترین ستونهای مقاومت است، زیرا مقاومت در سایه شکاف و اختلاف هیچ پیروزیای را محقق نخواهد ساخت.»
جمع بندی
کنش گری و باور سردار سلیمانی مصداق واقعی تعریف عملیاتی وحدت بود. رهبر انقلاب اسلامی در پیام امسال شان برای کنگره عظیم حج، وحدت امت اسلامی را به معنای گفتوگو، ارتباط فکری و عملی، همافزایی و نزدیک شدن جهتگیریها، وهمکاری و پیوند اقتصادی کشورهای اسلامی خواندند و افزودند: بُعد دیگر این وحدت، گفتوگوی علمای مذاهب اسلامی بر مبنای حسن ظن و مدارا و انصاف و ارتباط تنگاتنگ نخبگان کشورهای مسلمان است. این نگاه عملیاتی را میتوان در میدان و تصمیمات شهید القدس دید و در پس زمینه باورهایش لمس کرد.