مجموعه سه جلدی «منظومه مرتبه‌دار دین واحد الهی» اثر یحیی کبیر در ۱۵۵۲ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه سه جلدی «منظومه مرتبه‌دار دین واحد الهی» اثر یحیی کبیر در ۱۵۵۲ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
انسان در سیر فکری‌اش دو گونه حرکت دارد: یک. حرکت مستقیم و صریح که همان درک شهودی است؛ دو. حرکت غیرمستقیم که درک استدلالی است. انسان خود را با حس درونی و جهان را با حس بیرونی در می‌یابد و چون این دو حس درون و بیرون منطبق بر یکدیگر شوند، تحیری بر تحیری می‌افزاید و شوقی از پس شوقی می‌زاید که تا چشیده نشود، درک نمی‌گردد. پس برای درک این حرکت که مبتنی بر درک شهودی و استدلالی است، باید حقیقت دین و انسان کامل در عمل و نظر فهمیده شود و این فهم جز در سایه وحی برتر الهی، حکمت برتر الهی و عرفان برتر الهی، تحت تربیت انبیا و اولیای بزرگ الهی که انسان کامل و راه طی کرده هستند و عارفان کامل الهی و حکمای کامل الهی، محقق نمی‌شود.
با بررسی حرکت شهودی و استدلالی انسان، و تبیین پنج اصل اساسی اعتقادی معرفت، یعنی مبدا و توحید، عدل و اعتدال، نبوت و رسالت، ولایت و امامت و معاد و قیامت، در ادامه پنج فرع اساسی و زیربنایی در علم فقه و که عبارتند از صلوه، صوم، زکاه، حج و جهاد از دیدگاه شریعتی، طریقتی و حقیقتی بررسی خواهد شد. البته این پنج فرع اساسی مظهر اصول اساسی پنج گانه یاد شده است تا قوه عماله و عقل عملی کامل گردد. گام آخر «حکمت الاخلاق و عرفان الاخلاق» است که در مراتب سه‌گانه اسرارالشریعه و اطوارالطریقه و انوارالحقیقه، مطرح و بررسی می‌شود.
ساختار اثر
جلد اول این کتاب در سه بخش تألیف شده است؛ بخش اول با عنوان «حقیقت دین و انسان کامل از حیث تئوری و پراکسیس» به بررسی حقیقت دین و انسان کامل (سیستم اهل حکمت از حیث محتوی، بررسی محتوای عرفان و ملکوت انسان و باطن او) و مراتب الایمان والاسلام پرداخته و هدایت و مراتب سه‌گانه آن (هدایت عامه، خاصه و اخص) و کشف و شهود را مورد تاکید قرار داده است.
«عرفان دین و فلسفه دین» عنوان بخش دوم از جلد اول کتاب حاضر است که در آن شریعت (بعد نقلی دین) و طریقت (بعد عقلی دین) و حقیقت (بعد کشفی دین) (حقیقت مرتبه طریقت عند التحقیق، رسالت، نبوت و ولایت و انسانیت انسان به عقل و کمال عقل به دین و وحی) تشریح شده، اصل اول در سیستم منظومه دین شناسی (فلسفه خلقت هفت آسمان و زمین و استعداد خاص برای هر مخلوق) مورد بررسی قرار گرفته و اصل دوم در سیستم منظومه دین شناسی (حیات حقیقی و حیات مجازی اعتباری و گوهرها و صدف‌های دین، یا ذاتیات و عرضیات در سیستم دین) را به رشته تحریر درآورده است.
نویسنده در سومین و آخرین بخش از جلد اول کتاب مذکور با عنوان قاعده اول اصول اساسی پنج گانه؛ توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد به بیان معرفه التوحید (تفصیل و تفسیر مراتب توحید و توحید فعلی، وصفی و ذاتی) پرداخته، معرفه العدل (نظام فلسفی عدل و مطابقت دادن وجود علمی و خارجی و بالعکس) و معرفه النبوه (وحی و تجربه دینی، توضیح و تحلیل اقسام وحی و نبوت از نظر اهل شریعت، اهل طریقت و اهل حقیقت) را تشریح کرده و ضمن بررسی معرفه الامامه (عقل و سیاست، حکومت، سیاست و آئین کشورداری و امامت و ولایت) معرفه المعاد (معرفت معاد و قیامت، تاریخ هستی شناسی نفس، قیامت در نزد اهل حقیقت و قیامت صغری و صوری (آفاقی)) را به نگارش درآورده است.
جلد دوم و سوم کتاب حاضر در یک مجلد تألیف شده است؛ جلد دوم در یک بخش با عنوان قاعده دوم فروع اساسی پنج گانه؛ صلاه، صوم، زکات، حج و جهاد به بررسی نماز، مقدمات نماز، طهارت در نماز، وضو اهل شریعت و اهل نقل، اهل طریقت و اهل حقیقت، ساحت نماز و آنالیز آن، معراج نبوی و روحانی و نماز در دیگر امت‌ها) پرداخته، روزه (صوم اهل شریعت، اقسام و احکام روزه و اقسام امساک) و زکات (زکات اهل شریعت، اهل طریقت و اهل حقیقت و کیفیت خروج از قید تقیید و تعیُّن) را مورد تأکید قرار داده و ضمن تبیین حج (حج اهل شریعت یا اهل ظاهر و حج اهل باطن (اهل طریقت و حقیقت)) جهاد ظاهری و باطنی را تشریح کرده است.
جلد سوم از این کتاب به بررسی کتاب گلشن راز و جایگاه والای آن پرداخته و در خصوص بیان احکام و بیان رعایت و نیت مباحثی را بررسی کرده و اندیشه در آفاق، اندیشه در انفس و حقیقت عبودیت را به رشته تحریر درآورده است.