تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهدا (ع)، کتابی به زبان فارسی اثر آیت الله سید محمد علی قاضی طباطبایی، با موضوع بازگشت اهل بیت امام حسین (ع) به کربلاپس از واقعه عاشورا است.
به گزارش خبرنگار مهر، چند روزی است که سفر زیارت اربعین حسینی در عراق آغاز شده است و ایرانیان و دیگر شیعیان مشتاق زیارت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و حضرت اباالفضل العباس علیه السلام در حال تدارک ملزومات سفر اربعین هستند. کسانی که پای در این سفر معنوی و انسان ساز می‌گذارند لازم است چه پیش از سفر و چه در حین سفر و انجام پیاده روی نسبت به ارتقای بینش خود نسبت به زیارت و امام (ع) اهتمام ویژه داشته باشند. خبرگزاری مهر در آستانه برگزاری این رویداد جهانی به معرفی آثاری می‌پردازد که می‌تواند در ارتقای این بینش یاری گر زائران حسینی باشد:
تحقیق درباره اولین اربعین حضرت سید الشهدا (ع)، کتابی به زبان فارسی اثر عالم شهید شیعه، شهید محراب آیت الله سید محمد علی قاضی طباطبایی، با موضوع بازگشت اهل بیت امام حسین (ع) به کربلا پس از واقعه عاشورا و به اسارت رفتن در شام است. آیت الله قاضی طباطبایی با بیان اقوال مختلف و استنادات فراوان، سعی کرده بازگشت اهل بیت به کربلا در روز اربعین را اثبات کند. این مسئله که اهل بیت در چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) به کربلا آمده‌اند یا نه، محل اختلاف عالمان دینی و پژوهشگران تاریخ تشیع بوده است
آیت الله سید محمد علی قاضی، فرزند حاج میرزا باقر، در ۱۲۹۳ ش در تبریز متولد شد. وی پس از تحصیلات ابتدایی برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم رفت و از آیات گلپایگانی، حجت، صدر، بروجردی و امام خمینی درس آموخت. در ۱۳۲۸ ش راهی حوزه علمیه نجف اشرف شد و در درس آیات حکیم، عبدالحسین رشتی، میرزا باقر زنجانی، بجنوردی و علامه محمد حسین کاشف الغطاء شرکت کرد و در ۱۳۳۱ ش مجدداً به تبریز مراجعت نمود. قاضی طباطبایی در ۱۰ آبان ۱۳۵۸ مصادف با عید قربان، نماز عید را اقامه کرد و در همان روز، بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء در راه مراجعت به منزل توسط یکی از اعضا گروهک فرقان در خیابان مورد ترور قرار گرفت و در سن ۶۵ سالگی به شهادت رسید.
آیت الله قاضی طباطبایی در مقدمه کتاب، روز اربعین سیدالشهداء در میان شیعه را که ۲۰ صفر است، دارای شهرت بسیار می‌داند و معتقد است عموماً آن را روز ورود اهل‌بیت پس از خلاصی از اسارت شام به کربلا می‌دانند که زیارت مخصوصی از ائمه برای آن روز وارد شده است. وی تصریح می‌کند که از علمای امامیه تا قرن هفتم هجری، شبهه و اشکالی در این موضوع (روز ورود اهل‌بیت به کربلا) دیده نشده است.
تحقیقی درباره اولین اربعین حضرت سیدالشهدا(ع)
مؤلف تلاش کرده با بهره‌گیری از آثار عالمان شیعه اثبات کند که کاروان امام حسین (ع) در همان اربعین اول حضرت سیدالشهدا وارد کربلا شده است. آیت الله قاضی می‌نویسد:
کسی که در این اواخر بسیار پافشاری در شبهه و اشکال راجع به اربعین کرده و اصرار بر آن ورزیده، عبارت از علامه متبحر محدث حاج میرزا حسین نوری صاحب کتاب مستدرک الوسائل است که در کتاب خود «لؤلؤ و مرجان» هرچه می‌توانسته خواسته موضوع آمدن اسرای اهل بیت علیهم السلام را در اربعین اول سال ۶۱ قمری نفی نماید، بلکه همت داشته که از محالات بشمارد و بعد از وی شاگردانش تبعا به استاد خودشان که طبعاً در این‌گونه امور و امثال آن پا فراتر می‌گذارند و شدت پیدا می‌کنند و از روی تعصب استاد و شاگردی در این صدد می‌شوند که ادعای استاد را به مرحله واقعی و حقیقت برسانند؛ موضوع اربعین اول را که اسرا اهل بیت علیهم السلام به کربلا آمده باشند از اکاذیب شمرده و آن دیگری آن را افسانه و از اساطیر به حساب آورده‌اند
نسخه اصلی کتاب که با دستخط شهید قاضی در کتابخانه شخصی آن عالم نگهداری می‌شود، بیش از هزار صفحه دارد. چاپ اول این اثر در ربیع الاول سال ۱۳۹۳ هجری قمری مطابق با فروردین ۱۳۵۲ در چاپ میهن تبریز به چاپ رسید و پس از آن، کتاب از سوی سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چاپ رسیده است.