نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در بازگشت از سرزمین وحی، حج امسال را موفق ارزیابی کرد و از احیای سفر عمره مفرده ایرانی‌ها در آینده نزدیک با تصمیم شورای عالی حج و زیارت خبر داد.
ارسالی فوری/ سفر عمره ایرانی ها به زودی آغاز می‌شودبه گزارش ایکنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی حج، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه و سرپرست حجاج ایرانی که امروز به کشور بازگشت در جمع خبرنگاران در پاویون فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تهران به جمع‌بندی نحوه برگزاری حج سال جاری پرداخت و گفت: خدا را شاکر هستیم که الطاف الهی شامل حال مسلمانان جهان به ویژه ملت مسلمان ایران شد و حج موفق دیگری در صحیفه اعمال زائران ایرانی رقم خورد.
وی افزود: امسال گرم‌ترین سال حج در طول ۲۵ سال اخیر و در عین حال، طولانی‌ترین مدت حج بود زیرا دولت میزبان تغییراتی در این زمینه انجام داده بود اما با وجود آنکه، تعداد پدران و مادران مسن و افراد سالمند در این حج بیش از سال‌های قبل بود، چون در سال گذشته به دلیل شرایط سنی نتوانسته بودند در حج حضور یابند، به شکر خدا، مناسک آن به خوبی برگزار شد و بسیاری از آنها از حج به خوبی بهره بردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب یادآور شد: با این حال، برخی از زائران مسن به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای با مشکلاتی در انجام مناسک مواجه شدند و به همین دلیل، باید در برنامه سال‌های بعد تصمیماتی در این زمینه اتخاذ شود.
خادمان سنگ تمام گذاشتند
سرپرست حجاج ایرانی تصریح کرد: با وجود آنکه تعداد خادمان حج امسال به منظور افزایش تعداد زائران، کاهش یافته بود اما آنها، خادمان خیلی خوبی برای زائران خانه خدا بودند و در همه بخش‌ها سنگ تمام گذاشتند. ما همچنان بیش از ۹۷۰ هزار نفر زائر ثبت نام شده حج تمتع داریم و این نگرانی وجود دارد که به دلیل افزایش سن و طولانی شدن مدت انتظار، بسیاری از آنها نتوانند به حج تمتع مشرف شوند. به همین دلیل، هر چه تعداد خادمان کمتر شود و روادید حج در اختیار زائران قرار گیرد، به نفع همه است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت خاطرنشان کرد: امسال با فعالیت‌ها و همکاری همه بخش‌های امور حج و زیارت اعم از بعثه مقام معظم رهبری، سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر پنج کاروان زائر نسبت به سال‌های قبل بیشتر اعزام شد. به عبارت دیگر، به اندازه بیش از پنج کاروان، هزینه کمتری نیز برای خادمان حج صورت گرفت.
برنامه‌های فرهنگی خوب بود
سرپرست حجاج ایرانی درباره وضعیت برنامه‌های فرهنگی حج گفت: برنامه‌های حج امسال در حوزه برنامه‌های فرهنگی و جهاد تبیین بسیار خوب بود و نسبت به سال‌های گذشته حدود ۵۰ درصد حضور در برنامه‌های فرهنگی و محافل انس و معرفت نیز افزایش یافته بود.
وی افزود: همایش‌های فرهیختگان در زمان حضور همه زائران ایرانی در مکه مکرمه نیز از برنامه‌هایی بود که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد.
حجت‌الاسلام نواب با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با خادمین زائران حج امسال خاطرنشان کرد: در رابطه با امر تمدنی حج و مسائل فرهنگی، مطالب و برنامه‌های خوبی را اساتید دانشگاه‌ها و حوزه بیان داشتند که جمع‌بندی و تبدیل به کتاب خواهد شد. علاوه بر آن مقالات، همایش‌ها و نشست‌های بسیار خوب بین‌المللی در موسم حج امسال برگزار شد.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: در رابطه با زائران نیز سرکشی از هتل‌ها هر روز انجام شد و زائران بدون هیچ واسطه‌ای حرف دلشان را با خادمین خود اعم از مسئول بعثه و رئیس سازمان حج و زیارت بیان کردند.
وی در این زمینه از تلاش‌های سیدعباس حسینی، رئیس سازمان حج و زیارت قدردانی کرد و گفت: ایشان، انصافاً در همه برنامه‌ها فعال و کوشا بود و تلاش فراوان داشت.
نوآوری در حج امسال
مسئول بعثه مقام معظم رهبری همچنین از نوآوری‌هایی در حج امسال برای زائران ایرانی خبر داد که از سوی بعثه، سازمان حج و زیارت و مرکز پزشکی جمعیت هلال احمر انجام شده است. امسال برای اولین بار بخش عمده‌ای از زائران کاروان‌های «مدینه بعد» با استفاده از قطار سریع‌السیر حرمین از مکه به مدینه مشرف شدند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب افزود: در هیئت پزشکی هم برای آنکه شمار پزشکان و کادر درمان اعزامی را کاهش دهند، از پزشکان و کادر درمان زائر که علاقه‌مند به خدمتگزاری بودند، در سرزمین وحی استفاده شد که تجربه بسیار موفقی بود.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: پزشکان و کادر درمان زائر قبلاً در کربلا و اربعین خدمت کرده بودند اما تجربه آن در حج وجود نداشت. امسال با برنامه‌ریزی خوبی که مرکز پزشکی کرده بود، تعداد فراوانی از پزشکان و کادر درمان زائر برای خدمت به حجاج حضور پیدا کردند و علاوه بر آن، مرکز پزشکی حج و زیارت به پزشکان بسیار خوب و فداکاری دست یافت که با وجود آنکه هزینه سفر را خودشان پرداخته‌اند اما در سرزمین وحی به زائران خانه خدا و یار حبیب، پیامبر رحمت (ص) خدمت بی منت کرده‌اند.
وی انجام برخی اقدامات در بعثه مقام معظم رهبری به منظور انجام بهینه امور و با چارچوب‌ها و قواعدی بهتر از گذشته را نیز از نوآوری‌های این بخش برشمرد.
سرپرست حجاج ایرانی گفت: ما در حج در مجموع، با مردمی روبرو بوده و هستیم که قانع‌اند و بیش از آنکه از خودشان صحبت کنند و دنبال خواسته‌های نفسانی باشند، تذکر می‌دهند که جلوی هر گونه اسراف گرفته شود.
وی افزود: حتی وقتی آنها تأکید دارند وضعیت طبخ غذا باید بهتر شود، برای آن است تا همه غذاها مصرف شود. این نگاه مردم، نگاه مثبت و از روی خیرخواهی و دلسوزی است. آنها به دنبال منافع شخصی خود نیستند بلکه حفاظت از منافع عمومی کشور عزیزمان را می‌خواهند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: شب‌ها و سحرهای مسجدالحرام جای همه عزیزان خالی بود. حقیر شاهد بودم همه کسانی که آنجا بودند با اشک چشم دعا می‌کردند. بارها در مسجدالحرام و در هتل‌ها که حضور پیدا می‌کردم، زائران با اشک به من می‌گفتند خدمت رهبر معظم انقلاب شهادت بده که اینجا دعاگوی ایشان بودیم، برای آقا طواف کردیم و برای ایشان نماز خواندیم.
وی گفت: عشق زایدالوصفی که بین رهبر و رهرو وجود دارد، در این سفر کاملاً مشهود بود و انصافاً در هیچ کشوری در جهان چنین رفتاری وجود ندارد و حق هم همین است.
حجت‌الاسلام نواب با بیان اینکه کشوری که رهبر آن یک مجتهد جامع‌الشرایط باشد، با رهبرانی که در کشورهای دیگر وجود دارند، قابل مقایسه نیست، از خدای بزرگ خواست توفیق قدردانی نعمت‌هایش به ویژه نعمت عظمای ولایت را روزی همه ما بگرداند.
علت تأخیر هواپیماهای حامل حجاج
سرپرست حجاج ایرانی درباره دلایل بروز تأخیر در پروازهای حامل حجاجی که به کشور بر می‌گردند، اظهار کرد: شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران همه تلاش خود را می‌کند تا بتواند زائر را به وقت برساند اما سه مسئله موجب می‌شود تأخیرهایی در این زمینه صورت بگیرد؛ نخست، کشور میزبان اجازه نمی‌دهد ما از همه امکانات خود از جمله ظرفیت دیگر شرکت‌های ناوگان هوایی ایران استفاده کنیم. علت دوم، تسریع در روند بازگشت زائرانی ایران است زیرا همه کاروان‌هایی که در طول یک ماه وارد عربستان شده‌اند حالا در طول ۲۰ روز می‌خواهند برگردند و همین مسئله، مشکلاتی در اجرا ایجاد می‌کند.
وی، علت تعجیل در برگشت حجاج را ناشی از آن دانست که مردم و حجاج می‌خواهند به عزاداری‌های سالار شهیدان و همچنین برنامه‌ها و ولیمه خود در دهه اول محرم برسند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری، سومین علت تأخیرها را ناشی از مدیریت کاروان‌ها دانست که باید زائران را زودتر به فرودگاه‌های جده و مدینه برسانند تا هواپیما معطل نشود.
پیشنهادهای ایران به عربستان برای رفع مشکلات حجاج
سرپرست حجاج ایرانی درباره مشکلات حجاج ایرانی در جمرات و سرزمین منا اظهار کرد: در منا به دلیل ماندگاری زیاد زائران و محدودیت امکانات، مشکلاتی از جمله در زمینه سرویس‌های بهداشتی برای زائران همه کشورها وجود دارد. علاوه بر آن، عمل حلق (تراشیدن موی سر مردان) هم در آنجا صورت می‌گیرد و سرویس‌های بهداشتی در زمان تراکم زائران پاسخگو نیست.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۹ به عربستان پیشنهاد کرده بود افرادی هستند که حاضرند سرویس‌های بهداشتی منا را به صورت دو طبقه بسازند و از پشت بام آنها نیز برای عمل حلق استفاده شود تا کار تراشیدن موی سر جلوی بانوان و در مسیر تردد حجاج نباشد.
وی افزود: عربستان این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت طرحی که خودمان داریم بهتر است اما در حالی که ما انتظار داشتیم شرایط بهتر شود ولی متأسفانه، وضعیت آنجا همچنان مشکلاتی را دارد.
سرپرست حجاج ایرانی، دومین مشکل منا را در مسیر جمرات بیان کرد و توضیح داد: برای اینکه زائر ما در منا به جمرات مشرف شود و در مسیر حرکت اذیت نشود، به کشور میزبان پیشنهاد دادیم آمادگی داریم در سایبان زدن مسیرها کمک بکنیم. هر چند، آنها نیازی به کمک کشورهای دیگر ندارند و سرمایه‍گذاری‌های کلانی در زمینه‌های مختلف نیز انجام داده‌اند ولی در عین حال، حاضر بودیم کمک بکنیم تا مسیر تردد زائران ایرانی سرپوشیده شود.
وی خاطرنشان کرد: حتی اگر سال ۱۳۹۴ خیابان ۲۰۴ منا سرپوشیده بود، آنقدر افراد از کل جهان اسلام شهید نمی‌شدند اما آنها این پیشنهاد را هم نپذیرفتند و شوربختانه، امسال نیز مسیری که برای بازگشت از جمرات برای ایرانی‌ها انتخاب کرده بودند، خیلی بد بود.
وی گفت: ما مراتب عدم خرسندی خود را بابت این موضوع به مسئولان حج و عمره عربستان اعلام کرده‌ایم چون مسیری را به ما داده بودند که در گرم‌ترین ساعات روز و طولانی‌ترین مسیر جمرات بود و در مسیرها نیز نیازمندی‌های زائر وجود نداشت.
سرپرست حجاج ایرانی افزود: این وضعیت موجب شد ما تعداد زیادی گرمازده داشته باشیم که ادامه انجام مناسک آنها با کندی و سختی مواجه شده بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب با بیان اینکه کشور میزبان خدمات زیادی می‌دهد اما اگر مشورت با کشورهای خدمات‌گیر بکنند، خیلی بهتر است، آمادگی ایران را برای ارائه پیشنهادات مناسب به مسئولان حج و عمره عربستان برای بهبود خدمات به زائران اعلام کرد.
وی گفت: ایرانی‌ها می‌توانند مشاوران خوبی برای خادمین زائرین در عربستان باشند و مسئولان آن کشور باید از این ظرفیت استفاده کنند تا در سال‌های بعد مشکلات کمتر شود، همانطور که تاریخ نشان داده است پیامبر اسلام، حضرت محمد(ص) هم با ایرانی‌ها مشورت می‌کرد و نمونه آن، سلمان فارسی بود که فتح خندق با پیشنهاد او محقق شد.
مطالبات از شرکت مطوفین عربستان
خبرنگاری از سرپرست حجاج ایرانی درباره پرداخت مطالبات شرکت مطوفین عربستان سؤال کرد که حجت‌الاسلام والمسلمین نواب پاسخ داد: مسئولان سازمان حج و زیارت این موضوع را با وزارت حج و عمره عربستان مطرح کرده‌اند و آنها هم پذیرفته‌اند که این مطالبات را پرداخت کنند. به مسئولان سازمان حج و زیارت تأکید کرده‌ایم که این مطالبات حق همه زائران ایرانی است و پس از دریافت آن، باید با صاحبان آن پرداخت شود.
تأثیر احیای مناسبات سیاسی دو کشور بر حج امسال
نماینده ولی فقیه درباره تأثیر احیای مناسبات سیاسی ایران و عربستان بر همکاری‌های دو کشور در زمینه حج گفت: امسال رفتار رفاقت گونه مسئولین کشور میزبان بهتر بود و علاوه بر آن، چون نمایندگان سیاسی کشورمان در آنجا بودند یک پشتوانه برای ما محسوب می‌شدند.
وی ابراز امیدواری کرد رابطه بین کشورهای اسلامی هر روز بهتر و بیشتر شود زیرا برخوردهایی که الآن میان کشورهای اسلامی هست، زیبنده هیچیکدام از آنها نیست و افزود: ما همه برادر هستیم و باید سعی کنیم دوستانه بنشینیم، اشکالاتمان را برطرف کنیم و در جهت هم‌افزایی هم کار کنیم.
سرپرست حجاج ایرانی همچنین از برگزاری برنامه‌های قاریان پیشکسوت و گروه تواشیح ایران در مسجدالحرام، مسجدالنبی و در جمع کاروان‌های ایرانی و کشورهای دیگر خبر داد و با ابراز خرسندی از تأثیرات آن گفت: ما با قرآن بهتر می‌توانیم امر دیپلماسی را پیش ببریم.
برنامه‌های اهل سنت
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در پاسخ به سؤال خبرنگاری درباره برنامه‌های بعثه برای کاروان‌های اهل سنت در حج امسال اظهار کرد: اهل سنت و شیعه همه هموطنان ما هستند و سازمان حج و زیارت و مجموعه بعثه و مرکز پزشکی در انجام وظایف خود به زائر نگاه می‌کنند نه به مذهب او.
وی افزود: هر زائر در هر شرایط و دارای هر مذهبی باشد، وظیفه ما خدمتگزاری به او و احترام به شخصیت زائر است که به لطف خدا این کار انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام نواب تصریح کرد: تمام برنامه‌های فرهنگی که برای کاروان‌های شیعه داریم، عین همان برنامه را برای کاروان‌های اهل سنت هم داریم. علاوه بر آن، امسال در برنامه شبی با اندیشمندان و پیشکسوتان اهل سنت از سه نفر از علمای بزرگ اهل سنت که پیشکسوت در امر حج و تأثیرگذار در منطقه خودشان بودند، نیز تقدیر شد.
بازنگری در وضعیت اعزام افراد سالمند به حج تمتع
سرپرست حجاج ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت افراد سالمند در حج امسال اظهار کرد: پزشکانی که سالمندان را معاینه کرده بودند، برای اینکه سد راه حج آنها نشوند، بسیاری از افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مثل بیماران کلیوی و دیالیزی یا مبتلا به آلزایمر را تأیید کرده بودند در حالی که امکانات پزشکی و درمانی ما در عربستان با محدودیت‌هایی مواجه است.
وی افزود: وقتی تعداد زیادی از اینگونه بیماران به حج تمتع اعزام شوند، مجموعه کاروان را درگیر می‌کنند. باید آنها را هفته‌ای چند بار به طور مرتب برای دیالیز ببرند. علاوه بر آن، امسال تعداد زیادی آلزایمری داشتیم که کاروان را زمین‌گیر می‌کنند چون برخی از آنها راه و مسیر خود را گم می‌کنند و مشکلات بسیاری برای مجموعه و کاروان به بار می‌آورند.
مسئول بعثه مقام معظم رهبری تصریح کرد: باید هیئت پزشکی برای اینگونه بیماران تصمیمی بگیرد که افرادی که آمدند آنها به حج تمتع مشکل دارد و انجام اعمال آنها به صورت اضطراری و نیابتی است یعنی فرد زائر به دلیل مشکلات نمی‌تواند به داخل مسجدالحرام برود یا سعی صفا و مروه یا رمی جمرات انجام دهد و ناچار است این کار را افراد دیگری به نیابت از او انجام دهند، به راحتی برای سفر حج تمتع تأیید نشوند چون اینگونه افراد نمی‌توانند از مناسک حج بهره‌ای ببرند.
وی یادآور شد: بسیاری از این افراد در حج تمتع، همراهی ندارند و بار مشکلات و مسائل آنان بر دوش خادمان کاروان می‌افتد که از قضا، تعداد آنها نیز با هدف افزایش تعداد زائران در سال جاری و سال‌های بعد کم شده است.
سرپرست حجاج ایرانی به همین دلیل توصیه کرد این افراد که استطاعت جسمی ندارند و نمی‌توانند اعمال خود را انجام دهند، فیش حج تمتع خود را واگذار کنند و به جای آن به سفر عمره بروند.
حجت‌الاسلام نواب گفت: ما از عزیزانی که ثبت نام حج تمتع دارند، خواهش می‌کنیم اگر وضعیت خودشان را می‌دانند و توانایی لازم برای انجام مناسک را با توجه به گرمای هوا، طولانی بودن زمان و دوربودن مسیرهای آن ندارند، فیش خود را تبدیل به حج عمره کنند. به این ترتیب، هم زیارت خانه خدا کرده‌اند و هم، چون استطاعت جسمی ندارند، بر آنان حرجی نیست.
ازسرگیری سفرهای عمره
وی در باره از سرگیری سفرهای عمره ایرانیان گفت: ما پیگیر هستیم سفرهای عمره هر چه زودتر راه‌اندازی شود. مقدماتی باید در ایران انجام بگیرد که برخی از آنها انجام شده است. ان‌شاءالله شورای عالی حج و زیارت به ریاست رئیس جمهوری تشکیل می‌شود و به دنبال آن عمره راه‌اندازی خواهد شد.
وی تصریح کرد: به دنبال آن هستیم که در فصل عمره سال جاری این کار انجام شود و کسانی که در نوبت عمره هستند، بتوانند مشرف شوند.
یادآور می‌شود، تاکنون نزدیک به ۷۰ هزار زائر ایرانی وارد کشور شده‌اند و سایر حجاج نیز تا دوشنبه آینده دوم مرداد خاک عربستان را ترک خواهند کرد.