سیزدهمین روز از نوروز و فروردین ماه سال ۱۴۰۲ و «سیزده بدر» است.
به گزارش ایسنا، در این روز سنت ما ایرانیان این است که پس از گذشت ۱۲ روز از اولین ماه در سال جدید یعنی فروردین ماه و با رسیدن روز سیزدهم، غذاهای مخصوص تدارک میبینیم، سبدهای گشتوگذار میچینیم، توپ و وسایل لازم برای بازی در طبیعت را برمیداریم و با خانواده و دوستانمان هماهنگیهای لازم را انجام میدهیم تا یک روز فراموشنشدنی و شاد را برای خود و همراهانمان رقم بزنیم.
سیزدهبدر همانطور که در سدههای اخیر تعریف میشود، یک سنت دیرینه برای آن است که به اصطلاح نحسی سیزده را از زندگیهایمان به در کنیم و دور بیندازیم و با خنده و خوشحالی، جای آن را با خوششانسی و اقبال خوب پر کنیم.
در گاهشمارهای رسمیِ ایران، این روز به عنوان روز طبیعت نیز نامگذاری شده است.
سیزده بدر بعنوان یک جشن از سالیان دور در میان ایرانیان مرسوم بوده است.
با این حال کشورهایِ متأثر از فرهنگِ ایرانی نظیر جمهوری آذربایجان، افغانستان و تاجیکستان نیز این روز را جشن میگیرند.
در رابطه با جشن سیزده بدر روایتها و تفسیرهای گوناگونی وجود دارد.
شماری از کشورهای همسایه ایران و آسیای میانه این جشن را به صورتهای مختلف برپا میدارند. در ادامه به نکاتی درباره برپایی این جشن در میان اقوام مختلف میپردازیم.
مردم تاجیکستان جشن سیزده بدر دارند. تاجیکان فارسی زبان بیش از دو دهه است که دل به آیینهای نیاکان از جمله نوروز باستانی بستهاند.
امروزه مردم تاجیکستان همراه با ایرانیان و دیگر فارسی زبانان، نوروز را بهعنوان یک جشن ملی برپا میدارند و در روز سیزده بدر به شیوههای گوناگونی از جمله اسپند دود کردن و آب پاشیدن به یکدیگر آن را جشن میگیرند.
«سیزدهبدر» در سایر کشورها
مردم افغانستان نیز سیزده بدر را جشن می گیرند. مردم افغانستان به ویژه کابل، هرات و مزارشریف روز سیزدهم نوروز خانههای خود را ترک کرده و دسته دسته به دامان طبیعت پناه میبرند. آنها معتقدند که با این کار بدیها را در دامان طبیعت رها کرده و سال خود را با خوبی و خوشی آغاز میکنند. در این روز زنان غذا می پزند و داستان تعریف میکنند.
در جمهوری آذربایجان نیز سنتها و آیینهای بسیاری دارند که مشابه ایرانیان است. در جمهوری آذربایجان مردم نوروز را مانند ایرانیان جشن میگیرند اما جالب است بدانید که جشنی با عنوان سیزده بدر ندارند. با این حال با توجه به ایرانیهایی که در این کشور حضور دارند و همچنین حضور افرادی از اقوام منطقه آذربایجان در ایران، این سنت چند سالی است که در بین این اقوام نیز پا گرفته و اجرا میشود.
اما علاوه بر اینها بنظر می رسد که در حول و حوش روز طبیعتِ ایرانیان، مراسم دیگری نیز در نقاط دیگر جهان برگزار می شود. برای مثال در روز ۱۲ فروردین یا روز اول ماه آوریل، برخی کشورهای دیگر نیز رسمی دارند که به «دروغ آوریل» معروف است و این روز را به عنوان روز ویژه دروغ گفتن یا شوخی کردن جشن میگیرند. آغاز ماه آوریل که مصادف با روز دروغ اول آوریل است، یک روز پیش از سیزده نوروز است. البته شوخی سیزده نیز نام مراسمی مشابه دروغ اول آوریل است.
در هندوستان نیز در ۳۱ مارس (۱۱ فروردین) جشنی با نام «هولی» برگزار میشود. در این جشن مردم با رنگهای مختلف خود را رنگی کرده و به جشن و آواز خواندن میپردازند. هندیها بر این باورند که این جشن در واقع پلی بین خوبی و بدی است و منجر به از سرگیری روابط میشود. در خلال جشن هولی مردم با آرزوی اجابت آرزوها برای یکدیگر هدیه میفرستند.
«سیزدهبدر» در سایر کشورها
در مقدونیه نیز روز اول آوریل یا ۱۲ فروردین با رسوم ویژهای جشن گرفته میشود. در این کشور در این روز کودک و بزرگ با پوشیدن لباسهای نمادین و زدن نقاب خود را به جای شخصیت این لباسها جا میزنند. در مدارس این کشور نیز مراسم انتخاب بهترین نقاب برگزار میشود و در مناطق پایین شهرها نیز جشن و شادی برگزار میشود.
اما در فرانسه اسم خاصی برای این روز انتخاب شده است. این کشور روز اول آوریل را «ماهی آوریل» نامگذاری کرده است. در این روز دانشآموزان تصاویری از ماهیها نقاشی کرده و آن را بدون اطلاع افراد در پشت آنها میچسبانند.
در پرتغال نیز رسمی وجود دارد که در این روز مردم به سمت هم آرد میپاشند و به گفتن لطیفه و شوخی با یکدیگر میپردازند.
در سوئد نیز این روز پر از شوخیهای مختلف بوده به طوری که رسانههای گروهی نیز در آن شریک میشوند.
مردم روسیه هم روز ۱۲ فروردین یا اول آوریل را با شوخی میان اعضای خانواده و دوستان جشن میگیرند اما در محل کار شوخی انجام نمیشود. رسانههای گروهی روسیه نیز با انتشار مقالههای طنز در این رسم شریک میشوند. در سالنهای تئاتر و مکانهای عمومی این کشور نیز در شب نخست آوریل نمایشهای کمدی اجرا میشود.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی «گاردین لیبرتی وویس»، روز اول آوریل یعنی یک روز قبل از سیزده بدر در بسیاری از کشورهای دیگر به شیوههای مختلف جشن گرفته میشود. این روز یک روز مفرح و شاد است که در آن دست کم برای یک روز هیچ چیز جدی گرفته نمیشود.