هدف از خلقت انسان با توجه به قرآن و روایات، عبودیت پروردگار است که ظاهر آن عبادت و باطن و مغز آن معرفت به امام زمان و تبعیت از ایشان است.
به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا خاتم در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرنگار مهر قرار داده است به بیان بازگشت و تبعیت حضرت عیسی (ع) از امام زمان (عج) در زمان ظهور پرداخته است که در ادامه با هم میخوانیم:
توجه به منابع اسلامی، هدف از خلقت انسان عبودیت است و تحقق این هدف جز از مسیر معرفت به امام زمان و تبعیت از او نمیگذرد. حضرت عیسی (علیه السلام) نمونه بارز معرفت و تبعیت از امام زمان است که عبودیت را در سایه آن به اوج رساند.
مهمترین و چالشی ترین سوالی که انسان در طول تاریخ خلقت خود با آن مواجه بوده این میباشد که هدف و غرض خداوند متعال از خلقت انسان به عنوان اشرف مخلوقات چه بوده است؟
صاحب نظران و اندیشمندان جهان در مقام بیان هدف از خلقت انسان، قلمفرساییها کردهاند ولی از آنجا که متصل به منبع وحی نبوده و از مقام عصمت محروم بودهاند، در پاسخ به این سوال اساسی دچار اشتباه شدهاند. از اینرو برای رسیدن به جواب درست ناگزیر باید دست به دامان قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) شد.
هدف از خلقت انسان از منظر قرآن
قرآن کریم، هدف از خلقت انسان را عبودیت پروردگار دانسته و میفرماید: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُون ؛[۱] جن و انسان را خلق نکردم مگر برای عبادت کردن.»
با توجه به آیه کریمه، هدف از خلقت انسان، عبودیت است ولی به راستی عبادت ظاهری، تنها هدف از خلقت انسان است؟ برای فهم دقیق این آیه، چارهای جز مراجعه به اهل بیت (علیهم السلام) که مفسر حقیقی قرآن هستند، نمیباشد؛ چرا که خود قرآن میفرماید: «وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ ؛[۲] تأویل آیات مرا کسی نمیداند به جز خدا و راسخان در علم» و امام صادق (علیه السلام) مصداق راسخان در علم را در ضمن روایتی مشخص فرمودند: «راسخان در علم ما اهل بیت هستیم و ما تأویل قرآن را میدانیم .»[۳]
هدف از خلقت انسان از منظر اهل بیت (ع)
امام حسین (علیه السلام) در خلال روایتی زیبا و شنیدنی در بیان هدف از خلقت انسان چنین فرمودند: «ای مردم؛ پروردگار، بندگان را فقط برای این خلق کرد تا خدا را بشناسند، پس هنگامی که او را شناختند به عبادت او بپردازند، و هنگامی که خدا را عبادت کنند از عبادت غیر خدا بینیاز میشوند در این هنگام یکی از یاران حضرت سوال کرد: فَمَا مَعْرِفَةُ اَللَّهِ؛ معرفت خدا چیست؟ حضرت در پاسخ فرمودند: مَعْرِفَةُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ اَلَّذِی یَجِبُ عَلَیْهِمْ طَاعَتُهُ؛ آن است که اهل هر عصر و زمانی، امامی را که اطاعتش بر آنها واجب است، بشناسند .»[۴]
به عبارت دیگر اول باید خدا را شناخت تا بتوان او را عبادت کرد و هدف از خلقت محقق شود. با توجه به روایت، معرفت امام زمان، همان معرفت خدا و مقدمه عبادتی است که هدف از خلقت انسان است. پس میتوان نتیجه گرفت که معرفت و شناخت امام زمان، یکی از اهداف خلقت انسان و باطن و مغز عبودیت به حساب میآید.
اقتدای حضرت عیسی به امام زمان (عج)
حضرت عیسی (علیه السلام) که در حال حاضر بیشتر مردم دنیا خود را مسیحی و پیروی این پیامبر میدانند، اوج عبودیت را، هم در ظاهر و هم در باطن به منصه ظهور رساند و هدف از خلقت انسان را نسبت به خویشتن تحقق بخشید.
عبادات ظاهری این پیامبر اولوالعزم شهره تاریخ است و در باطن عبودیت وی همین بس که اهل تسنن در یکی از مهمترین کتابهای خود روایتی عجیب نقل کردهاند که پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) فرمود: «لَا تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِی یُقَاتِلُونَ عَلَی الْحَقِّ ظَاهِرِینَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ، فَیَنْزِلُ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَیَقُولُ أَمِیرُهُمْ: تَعَالَ صَلِّ لَنَا، فَیَقُولُ: لَا، إِنَّ بَعْضَکُمْ عَلَی بَعْضٍ أُمَرَاءُ تَکْرِمَةَ اللهِ هَذِهِ الْأُمَّةَ ؛[۵] همواره گروهی از امت من بر حق و ظاهرند تا روز قیامت، سپس فرمود: عیسی بن مریم از آسمان فرود آید، امیر آنها به حضرت عیسی میگوید پیش آی و برای ما امامت کن. او در پاسخ میگوید خیر؛ راستی برخی از شما بر برخی دیگر امیر است؛ به جهت اکرام خدا بر این امت.»
با توجه به این روایت در زمان ظهور امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) حضرت عیسی (علیه السلام) نازل میشود و امام از ایشان میخواهند که امامت نماز جماعت را بهعهده گیرد ولی حضرت عیسی (علیه السلام) به جهت احترام به امام زمان و امت اسلام، نمیپذیرد و خود در نماز به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) اقتدا میکند.
هدف از خلقت انسان با توجه به قرآن و روایات، عبودیت پروردگار است که ظاهر آن عبادت و باطن و مغز آن معرفت به امام زمان و تبعیت از ایشان است که حضرت عیسی (علیه السلام) نمونه بارز عبودیت حقیقی و بهترین الگو برای انسانها در تبعیت از امام زمان است. شایسته است که همه خداباوران برای تحقق هدف از خلقت انسان، تلاش کنند و همانند حضرت عیسی (علیه السلام) در هر دو بُعد عبودیت قدم بردارند.
از خداوند متعال خواستاریم هر چه زودتر لباس ظهور را بر قامت مهدی موعود بپوشاند تا ما نیز شاهد به تصویر درآمدن عبودیت حقیقی که هدف از خلقت انسان است، باشیم.
پی نوشت
[۱] سوره ذاریات، ۵۶.
[۲] سوره آل عمران، ۷.
[۳] کافی، ج ۱، ص ۳۴۳.
[۴] علل الشرایع، ج ۱، ص ۹.
[۵] صحیح مسلم، ج ۱، ص ۱۳۷.