رئيس دانشكده الهيات دانشگاه امام صادق (ع) گفت: فلسفه صدرايي فلسفهاي كاملا واقعگرا است و به ريشههاي انساني توجه تام داشته و فردگرا نيست، تحليل عالي نسبت به رابطه فرد و جامعه ارائه ميدهد و نگاه منطقهاي ندارد و رسالت جهاني و بينالمللي دارد .
محمدرضا محمدزاده رئيس دانشكده الهيات و معارف اسلامي دانشگاه امام صادق (ع) در گفتوگو با خبرنگار آيين و انديشه فارس اظهار داشت: بهترين تعبير از جريان فكري ملاصدرا حكمت است معناي حكمت با فلسفه متفاوت است شايد معناي فلسفه دوست داشتن تعقل است.
وي افزود: امروز در سايتهاي گوناگون مباحث مهمي مشاهده ميكنيد كه بيشتر از آنكه انسان را در راه رسيدن به سعادن و كمال هدايت كند به مسير سقوط و تباهي رهنمون ميكند.
محمدزاده با بيان اينكه تعريف امروزي از تعقل به نوعي با خرد دينگريز پيوند خورده است، گفت: اين نوع عقل خودبنياد است و به خودش تكيه كرده و آبشخور مناسبي ندارد تا كمالات لازم را در اختيار انسان قرار دهد.
وي ادامه داد: ملاصدرا هيچ اعتقادي به عقل خود بنياد ندارد و معتقد است كه عقل اگر به حيطه خودبنيادي ورود پيدا كند به لحاظ معرفتشناختي به آفت شيطاني نزديك ميشود.
محمدزاده گفت: نميتوان انديشههاي ملاصدرا را فلسفه يا كلام دانست؛ ملاصدرا يك متفكر دين مدار است البته وابستگي به اصول دين در ملاصدرا بدون تفكر و تعقل نيست؛ ملاصدرا در رسيدن به مدعيات و گزارههاي ديني راه تحقيق را طي كرد و بدون تأمل به آموزههاي ديني به پذيرش آن نپرداخته است.
وي ادامه داد: عقلانيت مدنظر ملاصدرا وابستگي خود را به آبشخورهاي كه بايد حفظ ميكرده است را حفظ كرده و از دست نداده است اين وابستگيها به صورت تام در فلسفه ملاصدرا محفوظ مانده است، بهترين تعبير در رابطه با فلسفه ملاصدرا حكمت است كه در آيات قرآني نيز به حكمت اشاره شده است.
محمدزاده گفت: همه علاقمندان به حكمت و مباحثات عقلاني اگر علاقمندند در درون جريان فكري باشند كه انسان را در پيمودن مسير كمالات ياري رساند و با رفتار درست ممزوج شود، آن جريان، حكمت متعاليه است كه قادر است سر منشا تحول در علوم اجتماعي سياسي فكر شود.
وي ادامه داد: بسياري انديشمندان زماني در معرض افكار ملاصدرا قرار ميگيرند فرضيههاي مختلف در ذهن آنان ايجاد شده و طي چند سال گذشته همايش بينالمللي ملاصدرا در كشور برگزار ميشود تنوع موضوعات در اين همايش آنقدر زياد است كه نشان دهنده وجه بينالمللي تفكر است صدرايي است.
وي در پاسخ به اين كه فلسفه اسلامي در مقايسه با فلاسفه غربي همچون فلسفه كانت، هگل، هيوم، ويتكنشتاين، چه مزايايي دارد دارد؟ اظهار داشت: فلسفه صدرايي فلسفه كاملا واقعگرا است و به ريشههاي انساني توجه تام داشته و فردگرا، نيست، تحليل عالي نسبت به رابطه فرد و جامعه ارائه ميدهد نگاه منطقهاي ندارد و رسالت جهاني و بينالمللي دارد.
محمدزاده در ادامه ويژگيهاي ديگر فلسفه صدرايي را بر شمرد و گفت: جايگاه انسان در فلسفه اسلامي، متعالي است؛ انسانمداري الهي در اين فلسفه وجود دارد و در مقايسه فلسفه صدرايي با ساير جرياني فلسفي روز و غربي متوجه خواهيد شد كه يك سرگردان با ساير تفكرات تفاوت اصولي دارد و نقاط قوت و ضعف آن قابل تحليل است.
وي ادامه داد: امروز فلسفه ملاصدرا از چنان بلندايي برخوردار است كه گويي تمام جريانات فكري زير سايه اين تفكر ديده ميشود و نقاط قوت و ضعف آنان قابل تحليل است.
رئيس دانشكده الهيات دانشگاه امام صادق (ع) گفت: دو نوع جريان فكري فلسفي داريم؛ يك نوع جريان فكري منفعل هستند كه از جريانهاي ديگر اثر پذيرفته و انسجام دهنده ديدگاهها هستند و فلسفه ملاصدرا فلسفه منفعل نيست بلكه مضامين و معارف در فلسفه ملاصدرا متحول شده است و اكنون نيز حكمت صدرايي توان ايجاد فلسفههاي مضاعف دارد.
وي در پاسخ به اين پرسش كه چه طور فلسفههاي غربي به قدري كاربردي هستند كه تمام مسائل جامعه را تحت تأثير قرار ميدهند، مثلا فلسفه پراگماتيسم، تمام مناسبات سياسي و اقتصادي و .. آمريكا را تحت تاثير قرار داده است، ولي فلسفه ملاصدرا به گونهاي است كه مدلي ارائه نميدهد، گفت: فيلسوفي كه از فلسفه استفاده جزيي ميكند بالذات فيلسوف نيست در جوامع غربي اتفاق درستي براي كشورهاي غربي افتاده است اين بود كه شما به هر دانشي ورود كرده به سخنان بزرگان آن دانش توجه شده و به كاربردي كردن آن ميپردازند اين درحالي است كه فلسفههاي ما كلي است و بايد در رشتههاي گوناگون كاربردي شود كه متاسفانه اين اتفاق نيفتاده است.
وي ادامه داد: اروپاييان ارتباط نزديكي بين فيلسوفان و افكار فلسفي و ساير دانشهايي كه متاخر هستند برقرار كردند و دانش فلسفه در آن كشورها حكم مرجع را دارند صورت گرفته است اين اتفاق در كشور ما صورت نگرفته است براي كاربردي كردن علم ما بايد رشتههاي مختلف دانشگاهي را با حكمت و مباني صدرايي دقيق آشنا كنيم.