جام جم آنلاين: معاينات چشمي يكي از مهم‌ترين اقداماتي است كه افراد بايد براي حفظ قدرت بينايي در فواصل زماني منظم انجام دهند. مهم‌تر اين‌كه نبايد كنترل‌هاي دوره‌اي چشم كودكان را ناديده گرفت.
تخمين‌زده مي‌شود از هر 20 كودك پيش‌دبستاني و هر 4 كودك دبستاني، يك كودك مشكل چشمي دارد بنابراين مشخص است كه درمان به موقع براي حفظ قدرت بينايي كودك تا چه حد اهميت دارد.
دكتر منيژه كمالي علمداري، چشم پزشك و فلوشيپ استرابيسم (انحرافات چشم) در گفت‌وگو با جام‌جم در اين‌باره مي‌گويد: «توصيه مي‌شود پس از تولد نوزاد حتما بررسي‌ها و معاينات لازم توسط پزشك صورت گيرد تا وجود مشكلات احتمالي چشم كودك مشخص شود. بهتر است سلامت چشم كودكان قبل از يك سالگي نيز توسط چشم پزشك كنترل شود.»به گفته وي اين معاينات بويژه براي كودكاني كه مشكلاتي خاص دارند يا پدر و مادرشان عينكي هستند و سابقه تنبلي و انحراف چشم دارند، اهميتي ويژه پيدا مي‌كند.اين پزشك متخصص مي‌افزايد: «معمولا پس از 3 سالگي در مراكز سنجش بينايي معايناتي صورت مي‌گيرد و كودكاني كه احتمال مي‌رود مشكلي داشته باشند به اپتومتريست يا چشم پزشك ارجاع داده مي‌شوند.»
تجويز عينك براي بچه‌ها
عينك زدن، روياي خيلي از بچه‌هاست؛ بخصوص در سنين مدرسه، اما عده زيادي از بچه‌ها هم از اين‌كه با عينك جلوي دوستان و آشنايان حاضر شوند، خجالت مي‌كشند، به همين دليل برخوردهاي متفاوتي را از بچه‌ها خواهيم ديد.
دكتر كمالي علمداري با اشاره به اين نكته كه معيارهاي تجويز عينك در مورد بچه‌ها با بزرگسالان متفاوت است، توضيح مي‌دهد: «ممكن است بچه‌ها بتوانند شماره‌هاي بالاتري از اختلالات انكساري را تحمل كنند و در نتيجه نيازي به تجويز عينك نباشد، ولي اگر شماره چشم به حدي باشد كه باعث تنبلي چشم يا انحراف شود، حتما بايد عينك تجويز شود.»
وي تاكيد مي‌كند: «فواصل معاينات در كودكان بايد كوتاه‌تر از بزرگسالان باشد. شماره چشم آنها نسبت به بزرگسالان ممكن است سريع‌تر تغيير كند و در نتيجه بايد سريع‌تر مراجعه كنند و كنترل‌ها صورت گيرد.»
چگونه متوجه مشكلات چشمي كودك شویم؟
دكتر كمالي مي‌گويد: «اختلال انكساري معمولا علامت خاص و مشخصي ندارد. به عنوان مثال در بعضي از موارد ممكن است كودك هنگام تماشاي تلويزيون خيلي نزديك آن بنشيند، همچنين گاهي هنگامي كه كارهاي چشمي انجام مي‌دهد، چشمانش قرمز شود يا احساس سوزش داشته باشد.»
وي يادآور مي‌شود: «در بسياري از موارد نيز اين اختلالات هيچ علامتي ايجاد نمي‌كند و تنها در معاينات و كنترل‌هاي دوره‌اي وجود مشكل مشخص مي‌شود. بنابراين بهتر است اگر كودك هيچ‌گونه مشكلي ندارد نيز سالي يك مرتبه از نظر ديد، بررسي شود.»
وي با اشاره به معاينات سالانه مراكز سنجش بينايي ادامه مي‌دهد: « اگر مشكلي در بينايي و چشم‌هاي كودك وجود دارد بايد طبق نظر پزشك معالج ، فواصل معاينات تعيين شود.»
بهترين عينك براي كودك
گم كردن و شكستن عينك براي بچه‌ها كاري معمول است و به همين دليل آنها نمي‌توانند بخوبي از عينك خود محافظت كنند. بنابراين والدين بايد براي انتخاب عينك مناسب كودك خود بيشتر دقت داشته باشند و از پزشك نيز در اين زمينه راهنمايي بخواهند.
دكتر كمالي علمداري با اشاره به اين نكته كه احتمال شكستن عينك كودكان زياد است، توضيح مي‌دهد: «با وجود اين‌كه عينك زدن براي برخي از بچه‌ها سخت است و آنها دوست دارند به هر بهانه‌اي عينك را كنار بگذارند، اما بعد از مدتي وقتي كودك متوجه بهبود ديد خود شود بيشتر همكاري خواهد كرد. بنابراين زماني كه كودك شرايط را درك كند، عينك زدن هم ديگر چندان دشوار نخواهد بود.»وي توصيه مي‌كند: «بهتر است براي عينك بچه‌ها به جاي شيشه از پلاستيك استفاده شود و قاب‌هاي عينك نيز از جنس كائوچو باشد. با اين كار احتمال شكستن عينك كمتر مي‌شود.»
دكتر كمالي علمداري درباره استفاده از لنزهاي تماسي يادآور مي‌شود: «استفاده از اين لنزها زياد توصيه نمي‌شود، چون كودك نمي‌تواند بهداشت مناسب آنها را رعايت كند و خطر عفونت وجود دارد بنابراين تنها در مواردي خاص، با نظر پزشك و زير نظر او بايد از اين لنزها استفاده شود.»اين پزشك متخصص به والدين توصيه مي‌كند: «حتما معاينات چشم كودكان را بموقع انجام دهيد. بخصوص اگر والدين سابقه اختلالات انكساري، تنبلي يا انحراف چشم دارند زودتر براي اين كار اقدام كنند. همچنين بهتر است والدين زمان تماشاي تلويزيون و كارهاي كامپيوتري، كودك را محدود كنند تا از بروز مشكلات چشمي پيشگيري شود.»
به گفته وي والدين بايد توصيه‌هاي پزشك را جدي بگيرند و اگر نياز است كودك از عينك استفاده كند يا چشمش را ببندند، حتما آن كار را انجام دهند.
نيلوفر اسعدي‌بيگي
گروه سلامت