انسان باید همسری انتخاب کند که متناسب با فکر، اندیشه، فرهنگ و شخصیت فرد باشد، باعث زینت و آرامش او شود و عیوبش را بپوشاند.
خبرگزاری مهر-گروه دین و آئین: یکی از دعاهایی که به خواندن آن بعد از هر نماز واجب در ماه مبارک رمضان سفارش شده است، دعایی است که با جمله «اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَی أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ» آغاز میشود. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده هر که این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجب بخواند، گناهان او تا روز قیامت آمرزیده شود.
این دعا توسط حجت الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم الهدی استاد حوزه علمیه تهران شرح داده شده است و امروز در ششمین روز از ماه مبارک رمضان با اشاره به فرازی از این دعا که میفرماید «اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جائعٍ اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ»، درباره نحوه زدودن فقر از جامعه بشری مطالبی تقدیم مهمانان ماه ضیافت الهی میشود:
دعا همانگونه که گفته شد چند وجه تربیتی و پرورشی را در انسان ایجاد میکند، نخست اینکه به انسانها میفهماند آدمی در فقر محض و خدای متعال غنی مطلق است و در همه شوون زندگی این عنایات پروردگار است که میتواند کارساز باشد و دیگر اینکه توجه آدمی را به ابعاد دیگر زندگی انسانها جلب میکند.
چه انسانهای سیر بسیاری که از گرسنگی گرسنگان بی اطلاع هستند، چه افراد بسیاری که با بهترین امکانات زندگی میکنند و دیگران را نمیبینند که بتوانند مشکلات و فقر آنان را درک کرده و احساس کنند؛ همه این امور را میتوان کاملاً در دعاها به صورت ملموس حس و درک کرد. در جامعه انسانی افراد بسیاری در فقر، برهنگی، بیماری و اضطرار زندگی میکنند که به شدت نیازمند کمکهای دیگران هستند؛ بنابراین یکی دیگر از برآیندهای این مدل دعاها آن است که دین و گزارههای دینی میخواهد نتایج منفی فقر، بیماری، گرسنگی و برهنگی برخواسته از فقر و ناداری را به انسانها نشان دهد.
در روایات بسیاری فقر را به عنوان سیاهی روی و بی آبرویی انسانها معرفی میکند و در برخی احادیث آمده چه بسا فقر مایه کفر شود. حال باید دید اسلام به این کفر برخواسته از فقر احساس خرسندی میکند؟ یا اینکه همه مردم را برای یاری و کمک به دیگران فرا میخواند.
براساس این دعا که پیامبر اکرم (ص) نقل میکنند رفع فقر از هر فرد و یا جامعه را از وظایف واجب همه انسانها میداند که در جامعه اسلامی زندگی میکنند که در گام نخست با استعانت از پروردگار عالم و در گام بعدی با ارائه روشهای برون رفت از مشکلات اقتصادی سعی میشود جامعه دینی به سمت پویایی و رشد اقتصادی پیش برود.
دعا و نیایش؛ فرصتی برای ارتباط با ملکوت
زمانی که نگاه میکنیم میبینیم در این دعا غیر از بعد معنوی و توحیدی و به نمایش گذاشتن توحید افعالی در ادبیات دینی و عبادی انسانها، آنان را از درون خانه و مساجد و کنار سجاده عبادت که بهترین حالات روحانی محسوب میشود بیرون میکشد و با گیتی پیوند میزند و میفرماید اَللّهُمَّ اَشْبِعْ کُلَّ جائعٍ؛ این کلام افراد معدودی را شامل نمیشود بلکه همه انسانهای عالم را در بر میگیرد.
پیامبر اکرم (ص) در این کلام میخواهند انسان را از بهترین شرایط ملکوتی و معنوی به همه انسانها در سرتاسر هستی پیوند بزنند و مشکلات و گرفتاری بشر را در بهترین فضا و شیرینترین ارتباطات ملکوتی به رخ آدمیان بکشاند تا آنان از گرفتار شدن در منجلاب خود محوری، خود گرایی و خود شیفتگی، بی خبری و بی دردی نسبت به دیگران نجات یابند؛ بر همین اساس این یکی از برآیندهای این دعا به شمار میرود.
وقتی چنین شد و انسان در بهترین حالات روحی و معنوی خودش را با جامعه پیرامونی متصل دید و از خدا برای رفع فقر، بیماری، گرسنگی و بیماری مردم درخواست و تمنا کرد در این هنگام است که نقشه راه اجرایی و عملیاتی نیز در اختیارش قرار میدهد و انسان به این نتیجه میرسد که میتواند در رفع فقر هم نوعش کارساز باشد و این یکی از مهمترین فلسفههای مثبت دعا است که بر روح و جان انسان اثر میگذارد.
دعا فرصتی برای انسان است تا ارتباط خود را با ملکوت برقرار کند و انسان خود را در عالم ملک و ملکوت تنها نبیند. همچنین نگاههای مثبت و برداشتهای علمی و منطقی میشود از دعا داشت که یکی از بهترین برآیندهای دعا محسوب میشود برای همین یکی از روشهای زیبا و رایج برای ارائه مطالب بسیار مهم و توجه دادن مخاطب نسبت به مطالب عمیق در عبارتهای کوتاه روش تشبیه است که اصطلاحاً از آن به عنوان تشبیه معقول به محسوس یاد میشود به این معنا که مطالب عمیق و دقیق را با بهرهگیری از شبیه سازی برای فهم همه مردم ملموس میشود تا همه مردم بتوانند از مطالب عمیق ذکر شده در دعا به اندازه ظرف وجودیشان بهره ببرند بر این اساس باید گفت در هر تشبیهی وجه شبهی وجود دارد که این وجه شبه میتواند خیلی از مطالب را برای انسانها قریب به ذهن کند.
البته باید اذعان داشت که همه انسانها به یک اندازه نمیتوانند از مطالب عمیق دعا بهرههای خاص ببرند و هر کسی به اندازه ظرف وجودی خودش بهره میبرد و فراخور ژرف اندیشی و ظرافت طبع انسانها است که هر یک میتوانند از مطالب عمیق ملکوتی بهره داشته باشند.
یکی از این فرازهای این دعا «اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ» است عرض شد در جلسه قبل که میتوان چند برداشت از این دعا و بیانات پیامبر اکرم (ص) دریافت کرد یکی اینکه پیامبر خدا در بهترین حالتهای ماه مبارک رمضان یعنی بعد از نماز واجب برای برهنگان از خداوند درخواست پوشاک و لباس میکنند این یکی از معانی کلام حضرت در این دعا است.
لباس تقوا و ورع بهترین پوشش است
معنای دیگر آن است که ایشان برای آنانی که جان و روح خودشان را از لباس تقوا عاری و تخلیه کردند و از لباس تقوا و ورع فاصله گرفته و جدا شدند برای آنان از خدا درخواست لباس تقوا میکنند، مقصود از لباس تقوا همان پاکدامنی است، لباس تقوا میتواند بیشترین بهرههای آرامشی را به انسان عطا کند.
یکی دیگر از وجوهی که میتوان برای این دعا بیان کرد آن است که قرآن کریم میفرماید زنان برای شوهرانشان لباس و مردها برای همسر و زنانشان لباس است؛ این تشبیه برای فلسفه و ضرورت ازدواج نگاه بسیار دقیق و عمیقی را در اختیار انسانها قرار میدهد و چون میدانیم لباس نقش بسیار مهمی در فرایند زندگی انسانها ایفا میکند بنابراین باید به طرح، رنگ، جنس و مدل آن نیز توجه کرد.
اگر لباس را که به همسر تشبیه شد مقصود قرار دهیم همسر انسان باید هم کفو و در شأن انسان باشد. برای مثال اگر مردی لباس زنانه بپوشد و یا زنی لباس اختصاصی مردان را به تن کند آنان انگشت نما میشوند و این لباس شهرت است، همسر انسان نیز چنین است بر همین اساس از این میتوان ضرورت هم کفو بودن زوجین را مشخص کرد
حال زمانی که پیامبر اکرم (ص) میفرمایند اَللّهُمَّ اکْسُ کُلَّ عُرْیانٍ؛ یکی از وجوهی که میتوان برای این فراز از دعای حضرت برشمرد آن است که بارالها؛ همه کسانی که مجرد هستند و در سنین ازدواج قرار دارند و نیازمند لباس بوده آنان را به بهترین شکل که بتوانند در جامعه حضور پیدا کنند و آرامش داشته باشند با لباس تقوا و مناسب تزئین کن و بپوشان.
زمانی که گفته میشود طرح، جنس و رنگ لباس مهم است مراد این است که اگر لباس را که به همسر تشبیه شد مقصود قرار دهیم همسر انسان باید هم کفو و در شأن انسان باشد. برای مثال اگر مردی لباس زنانه بپوشد و یا زنی لباس اختصاصی مردان را به تن کند آنان انگشت نما میشوند و این لباس شهرت است زیرا این نوع پوشش مناسب آنان نیست، همسر انسان نیز چنین است بر همین اساس از این میتوان ضرورت هم کفو بودن زوجین را مشخص کرد.
ازدواج آسان تنها راه حل برای برون رفت از معضلات کنونی
انسان باید همسری انتخاب کند که متناسب با فکر، اندیشه، فرهنگ و شخصیت فرد باشد، باعث زینت و آرامش او شود و عیوبش را بپوشاند بنابراین همانگونه که لباس مایه زیبایی انسان است و عیوبش را میپوشاند و از او در برابر سرما و گرما محافظت میکند وجود همسر نیز کانون گرم خانوادگی را حفظ میکند و افراد از سردی تجرد، کسالت و بی همسری خارج میشوند.
از همه مهمتر اینکه لباس، انسان را از آلوده شدن حفظ میکند و همسر خوب و مهربان نیز میتواند یک چنین نقش تأثیر گذاری را در زندگی آدمی داشته باشد و این یکی دیگر از معانی است که میتوان از فرمایش حضرت برداشت کرد. این معنا را با الهام گرفتن از آیات قرآن کریم که میفرماید همه کسانی که مجرد هستند و در سنین ازواج قرار دارند همسری عنایت کن تا زندگی آنان گرم، شاداب، پویا و بالنده شود؛ میتوان درک کرد.
زمانی که انسان چنین دعا میکند به طبع باید یک راهکار عملیاتی و سهل الوصولی در اختیار مخاطب خود بگذارد و این دعا را اجابت شده ببیند، یکی از آن راهکارها ازدواج آسان است. ازدواج آسان تنها راه حل برای برون رفت از معضلاتی است که در حال حاضر نسل جوان در سن ازدواج با آن روبرو هستند و میطلبد مردم با همکاری و همراهی بیشتر در جهت حل مشکلات نسل جوان و پایین آوردن مطالبات زوجین از یکدیگر تلاش کنند.
بنابراین پیامبر اکرم (ص) در این دعا جوانان مجردی که در سن ازدواج قرار دارند را به انسانهای عریان تشبیه کردند و برای آنان از خداوند درخواست پوشش و همسر دارند برای همین به مؤمنان فرمودند برای مجردان که در سن ازدواج هستند دعا کنند تا بتوانند از متاع زندگی دنیوی بهره ببرند.