زيارت اربعين معاني بسياری دارد و پيام روشني براي طاغوتيان عالم است، فريادي است كه بر سر ظالمان بلند مي شود و زائران را به سوي زيارت كربلا، براي تجديد بيعت با امامشان بر مي انگيزد،‌ ندايي براي منكران است و بيانگر اين مطلب است كه ما تمسّك به باب حسين(علیه السلام) را تا ظهور امام حجّت (عجّل الله فرجه) از دست نمی دهیم

اربعين، سرّي از اسرار خداي تعالي است كه هيچ يك از علماي ربّاني به اين سرّ‌ ربّاني نرسيده اند، خداوند عزيز قدير در قرآن کریم فرموده است: (وَ واعَدْنا مُوسي اَربَعينَ لَيْلةً)[1]

و در مورد قوم موسي (ع) فرموده اند: (قالَ فَإنّها مُحَرّمَةٌ عَلَيهِم أربَعينَ سَنَةً يَتيهُونَ فِي الأرضِ فَلا تَأسَ عَلى الْقَومِ الفاسِقين).[2]

و نيز: (حتّى إذا بلغَ أشُدَّهُ وَ بَلغَ أربعينَ سَنةً قالَ رَبِّ أوزِعني أن أشكُرَ نِعمَتَكَ).[3]

و در احاديث شريف ائمه(علیهما السلام) بارها عدد چهل وارد شده است، امام صادق (علیه السلام) فرموده اند: هر یک از شيعيان ما چهل حديث را حفظ كند، خداوند در روز قيامت او را فقيه و عالم بر مي انگيزد و او را عذاب نمي كند).[4]

و نيز فرمودند: آنگاه كه مؤمني بميرد و چهل مؤمن بر جنازه اش حاضر شوند و بگويند خدايا! ما از او چیزی جز خير نديديم و تو بر او از ما داناتري، خداوند تبارك و تعالي مي فرمايند: شهادت شما را قبول كردم و از او آمرزيدم،‌ آنچه را كه شما نمي دانيد).

  در حدیث دیگری فرمودند: هر كس چهل مؤمن را دعا كند و سپس براي خود دعا كند، دعايش را مستجاب مي كنم.

ابوذر غفاري و ابن عبّاس (رحمة ا... علیه) از نبي اكرم (صلّي ا... عليه و آله وسلم) روايت مي كنند كه فرمودند: همانا زمين چهل صبح بر «مؤمني» كه وفات يافته است مي گريد.

يادبود اربعين تنها منحصر به مسلمانان نيست، بلكه غير مسلمانان نيز تا چهل روز بعد از وفات نزدیکان خود، به عزای آنها توجّه مي كنند، و در روز چهلم نزديكان و دوستان و خانوده اش بر سر قبرش حاضر مي شوند و مراسم عزا برگزار مي كنند، مسيحيان نيز به همين طريقه مراسم عزاي چهلم وفات شخص خود را با اجتماع در كليسا برگزار مي كنند و این اعمال را در نيم سال وفات شخص و يكسال تمام نيز انجام مي دهند.

 همچنین يهوديان؛ عزاي شخص وفات یافته را پس از سي روز و نه ماه و يكسال كامل برگزار مي كنند.[5]

همه اين اعمال به عنوان يادبود و ستودن خوبيها و اعمال نیک شخص وفات یافته است.

با این تفاصیل، حال چگونه مي توان نسبت به يادبود اربعين یکی از عزیزترین بندگان خدا - ثار ا... - امام حسين (عليه السلام) و شهداي كربلا بی تفاوت بود؟

امام باقر (عليه السلام) مي فرمايند: همانا آسمان چهل صبح بر حسين (علیه السلام) گريست و به رنگ سرخ طلوع و غروب مي كرد.[6]

امام جعفر صادق (عليه السلام) نيز مي فرمايند: همانا آسمان چهل صبح خون گريست، و زمين چهل صبح گريست، و خورشيد چهل صبح با كسوف و به رنگ سرخ گريست... و فرشتگان نيز چهل صبح بر او (امام حسین) گريستند.[7]

از آنجا كه مصائب امام حسين (علیه السلام) از حدّ تصور انسان بيرون است، به هیچ وجه نمی توان حق این مصیبت را ادا کرد و به همین خاطر است که اين سنّت شريف (عزاداری) نباید متوقف شود و پایبندی به زيارت امام حسین (علیه السلام) نیز از جانب خاندان پاک وی زمینه ای را فراهم نموده،‌ تا فاجعه عاشورا و درسهای عظیم آن به باد فراموشی سپرده نشود.

علاّمه مجلسي در مناقب به نقل از شريف مرتضي مي گويد: سر امام حسين (عليه السلام) در اربعين، از شام به كربلا برگردانده شد و به بدنش ملحق گرديد. [8]

در روايتي از امام حسن عسكري (علیه السلام) است که: از علامات مؤمن، خواندن زيارت اربعين است.[9]

و در روایتی، صفوان بن مهران مي گويد: مولايم امام صادق (عليه السلام) به من فرمود: زيارت اربعين را به هنگام بالا آمدن روز بخوان.[10]

 اين علامت مؤمنی است كه تسليم اوامر خداي تعالی در پيروی از اوليايش می باشد، و در دوستی و مودّت با آنها پایبند است، خدايی كه به پيامبرش فرمود: (قل لا أسئلكم من أجر إلاّ المودّة في القربي)[11] و امام حسين (علیه السلام) از نزديكترين كسان رسول الله (صلّي الله عليه و آله و سلم) و از مصاديق آيه مودّت است. اربعين، زنده نگه داشتن ياد او و همدردي با او، همراه با پيروي و اظهار عطوفت روحی و قلبی بر ماجرای كربلای اوست.

 در اینجا، ماجرای آمدن جابر به كربلا را ذكر مي كنيم كه مشتمل بر درسهای فراوانی است، شيخ جليل القدر ، عماد الدين ابوالقاسم طبري آملي (از بزرگان علم حديث) در كتاب خود «بشارة المصطفي لشيعة المرتضي» از عطيّة بن جناده العوفی (از راويان اماميه) نقل مي كند كه: همراه با جابر بن عبد الله انصاري (رحمة الله علیه) به زيارت قبر حسين (علیه السلام) رفتيم، وقتي به كربلا وارد شديم، جابر به سمت ساحل فرات نزديك شد و در آن غسل كرد و سپس شالي بر كمر بست و سُعد (گياهي سياه و خوشبو) بر بدنش پاشید و سپس الله - الله گويان به قبر امام نزديك شد و به من گفت: دست مرا بر قبر بگذار... سپس خود بر روی قبر افتاد و آنقدر گريست كه از هوش رفت. اندكي آب بر او پاشيدم تا به هوش آمد و باز مي گفت: يا حسين، حبيبي... جواب حبيب خود را نمي دهید؟ و خود (جابر) اينگونه جواب خود را داد كه چگونه جواب من را بدهی، در حالي كه رگهاي گلويت بريده شده و سرت از جسمت جدا شده است... الي آخر. آنگاه به اطراف قبر نگاهی کرد و گفت: السلام عليكم ايتها الارواح التي حلّت بفنائك... ما در آنچه بر شما وارد آمده، با شما مشاركت داريم.

  عطيه مي گويد: به جابر گفتم: چگونه ما با آنها مشاركت داريم، در حالي كه همراه با آنان به هيچ صحرايي وارد نشديم و از كوهي بالا نرفتيم و شمشيري نزديم، درحالی که؛ آن قوم، سرها را از بدنهايشان جدا كردند و كودكانشان را يتيم كردند و زنانشان را بيوه كردند.

 جابر جواب داد: از حبيبم رسول الله (صلّي الله عليه و آله) شنيدم كه فرمودند: مَن أحَبَّ عَمَلَ قَومٍ ‌أشرَكَ في عَمَلِهِم).

هر كس عمل قومي را دوست داشته باشد، با آنها در عملشان مشاركت دارد.

 قسم به آنكه محمد (صلّي الله عليه و آله) را به حق، به عنوان نبي خود فرستاد،‌ همانا نيّت من و اصحابم همان است كه حسين (علیه السلام) و اصحابش بر آن بودند.[12]

 جابر در بين راه به من گفت: اي عطيه! می خواهی وصيّتي به تو كنم، چرا كه گمان نمي كنم بعد از اين سفر تو را ببينم... «دوست بدار هر چه را كه آل محمد دوست مي دارند، و دشمن بدار هر آنچه كه آل محمد دشمن مي دارند، و همراه با محبّ آل محمد (صلّي الله عليه و آله) باش، چرا كه اگر به سبب كثرت گناهان، يك قدمت بلغزد، به سبب محبّت تو به اهل بیت، قدم ديگرت، تو را ثابت نگه مي دارد،‌ محبّ ايشان به بهشت باز مي گردد و دشمن ايشان به جهنّم [13].

 زيارت اربعين معاني بسياری دارد و پيام روشني براي طاغوتيان عالم است، فريادي است كه بر سر ظالمان بلند مي شود و زائران را به سوي زيارت كربلا، براي تجديد بيعت با امامشان بر مي انگيزد،‌ ندايي براي منكران است و بيانگر اين مطلب است كه ما تمسّك به باب حسين(علیه السلام) را تا ظهور امام حجّت (عجّل الله فرجه) از دست نمی دهیم، اين زائران، مال و جان خود را در راه ياري كربلاي حسين(علیه السلام)  فدا مي كنند و ما و فرزندانمان همچنان بر اين حال پايدار مي مانيم و هیچ نوع اسباب ترور و انفجار هرگز نمي تواند ما را از آن راه پر افتخار باز دارد، ‌بلكه بر عشق زيارت كربلا و شهادت في سبيل الله و در راه امام حسين(علیه السلام) مي افزايد.

 زيارت، يكي از انواع وسايل ارتباط بين مسلمانان است كه دشمنان شيعه در روزگاران مختلف با آن مبارزه كرده اند... امام حسین (علیه السلام) به خاطر والاترين مقاصد و اهداف جهاد كرد و قيامي نمود كه مثلش هرگز يافت نمي شود،‌ او خانواده و يارانش را در راه احياي دين، و رسوايي منافقين فدا كرد و مرگ با عزّت را بر حيات با ذلّت ترجيح داد.

 پس، حق است كه هر سال و بلكه هر روز ياد او در جانها زنده گردد و چشمها به جاي اشك خون بگريند، كه خود فرمود: (أنَا قَتيلُ العَبَرات، ما ذُكِرتُ عِندَ مُؤمنٍ إلاّ وَ دَمَعَتْ عَيناهُ)

من كشته اشكهايم، هيچ مؤمني مرا ياد نمي كند، مگر آنكه چشمانش اشك مي ريزد.

 امام زين العابدين (عليه السلام) سي سال بر مصيبت پدر گريست...

 امام صادق (عليه السلام) پيوسته مصيبت جدّش را ياد مي كرد و مي گريست و در رثاي او شعر مي سرود...

 امام كاظم (عليه السلام) وقتي ماه محرّم مي شد، خنده در چهره اش ديده نمي شد و غم و اندوه بر او غلبه داشت...

 امام رضا (عليه السلام) فرمودند: همانا مصيبت حسين (علیه السلام) چشمانمان را مجروح ساخته و اشكها را سرازير نموده و كرب و بلا را تا به قيامت براي ما به ميراث نهاده است...

 اَلسَّلامُ عَلى وَلِيِّ اللهِ وَحَبيبِهِ، اَلسَّلامُ عَلى خَليلِ اللهِ وَنَجيبِهِ، اَلسَّلامُ عَلى صَفِيِّ اللهِ وَابْنِ صَفِيِّهِ، اَلسَّلامُ عَلى الْحُسَيْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهيدِاَلسَّلامُ على اَسيرِ الْكُرُباتِ وَقَتيلِ الْعَبَراتِ، اَللّـهُمَّ اِنّي اَشْهَدُ اَنَّهُ وَلِيُّكَ وَابْنُ وَلِيِّكَ وَصَفِيُّكَ وَابْنُ صَفِيِّكَ الْفائِزُ بِكَرامَتِكَ، اَكْرَمْتَهُ بِالشَّهادَةِ وَحَبَوْتَهُ بِالسَّعادَةِ، وَاَجْتَبَيْتَهُ بِطيبِ الْوِلادَةِ، وَجَعَلْتَهُ سَيِّداً مِنَ السادَةِ، وَقائِداً مِنَ الْقادَةِ، وَذائِداً مِنْ الْذادَةِ، وَاَعْطَيْتَهُ مَواريثَ الاَْنْبِياءِ، وَجَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلى خَلْقِكَ مِنَ الاَْوْصِياءِ، فَاَعْذَرَ فىِ الدُّعاءِ وَمَنَحَ النُّصْحَ، وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبادَكَ مِنَ الْجَهالَةِ وَحَيْرَةِ الضَّلالَةِ، وَقَدْ تَوازَرَ عَلَيْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْيا، وَباعَ حَظَّهُ بِالاَْرْذَلِ الاَْدْنى، وَشَرى آخِرَتَهُ بِالَّثمَنِ الاَْوْكَسِ، وَتَغَطْرَسَ وَتَرَدّى فِي هَواهُ، وَاَسْخَطَكَ وَاَسْخَطَ نَبِيَّكَ، وَاَطاعَ مِنْ عِبادِكَ اَهْلَ الشِّقاقِ وَالنِّفاقِ وَحَمَلَةَ الاَْوْزارِ الْمُسْتَوْجِبينَ النّارَ، فَجاهَدَهُمْ فيكَ صابِراً مُحْتَسِباً حَتّى سُفِكَ فِي طاعَتِكَ دَمُهُ وَاسْتُبيحَ حَريمُهُ، اَللّـهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبيلاً وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً اَليماً، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يَا بْنَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يَا بْنَ سَيِّدِ الاَْوْصِياءِ، اَشْهَدُ اَنَّكَ اَمينُ اللهِ وَابْنُ اَمينِهِ، عِشْتَ سَعيداً وَمَضَيْتَ حَميداً وَمُتَّ فَقيداً مَظْلُوماً شَهيداً، وَاَشْهَدُ اَنَّ اللهَ مُنْجِزٌ ما وَعَدَكَ، وَمُهْلِكٌ مَنْ خَذَلَكَ، وَمُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَكَ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ وَفَيْتَ بِعَهْدِ اللهِ وَجاهَدْتَ فِي سَبيلِهِ حَتّى اَتياكَ الْيَقينُ، فَلَعَنَ اللهُ مَنْ قَتَلَكَ، وَلَعَنَ اللهُ مَنْ ظَلَمَكَ، وَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً سَمِعَتْ

بِذلِكَ فَرَضِيَتْ بِهِ، اَللّـهُمَّ اِنّي اُشْهِدُكَ اَنّي وَلِيٌّ لِمَنْ والاهُ وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداهُ بِاَبي اَنْتَ وَاُمّي يَا بْنَ رَسُولِ اللهِ، اَشْهَدُ اَنَّكَ كُنْتَ نُوراً فىِ الاَْصْلابِ الشّامِخَةِ وَالاَْرْحامِ الْمُطَهَّرَةِ، لَمْ تُنَجِّسْكَ الْجاهِلِيَّةُ بِاَنْجاسِها وَلَمْ تُلْبِسْكَ الْمُدْلَهِمّاتُ مِنْ ثِيابِها، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ مِنْ دَعائِمِ الدّينِ وَاَرْكانِ الْمُسْلِمينَ وَمَعْقِلِ الْمُؤْمِنينَ، وَاَشْهَدُ اَنَّكَ الاِْمامُ الْبَرُّ التَّقِيُّ الرَّضِيُّ الزَّكِيُّ الْهادِي الْمَهْدِيُّ، وَاَشْهَدُ اَنَّ الاَْئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ كَلِمَةُ التَّقْوى وَاَعْلامُ الْهُدى وَالْعُرْوَةُ الْوُثْقى، وَالْحُجَّةُ على اَهْلِ الدُّنْيا، وَاَشْهَدُ اَنّي بِكُمْ مُؤْمِنٌ وَبِاِيابِكُمْ، مُوقِنٌ بِشَرايِعِ ديني وَخَواتيمِ عَمَلي، وَقَلْبي لِقَلْبِكُمْ سِلْمٌ وَاَمْري لاَِمْرِكُمْ مُتَّبِعٌ وَنُصْرَتي لَكُمْ مُعَدَّةٌ حَتّى يَأذَنَ اللهُ لَكُمْ، فَمَعَكُمْ مَعَكُمْ لا مَعَ عَدُوِّكُمْ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْكُمْ وَعلى اَرْواحِكُمْ وَاَجْسادِكُمْ وَشاهِدِكُمْ وَغائِبِكُمْ وَظاهِرِكُمْ وَباطِنِكُمْ آمينَ رَبَّ الْعالِمينَ [14]

 [1] - و آنگاه كه با موسي چهل شب قرار گذاشتيم. (بقره 51).

[2] - و {خداوند به موسي} فرمود: {ورود به} آن {سرزمين} چهل سال بر ايشان حرام شد، {كه} در بيابان سرگردان خواهند بود، پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور. (مائده 26).

[3] - تا آتكه به حد رشد رسيد و به چهل سال رسيد، گفت: پروردگار من، در دلم افكن تا نعمتت را شكر كنم.

[4] - وسائل الشيعه / ج 27/ ص 29.

[5] - مقتل الحسين (عليه السلام) ، سيد عبد الرزاق المقرم، ص 365.

[6] - كامل الزيارات به نقل از مقتل الحسين، سيد المقرم: ص 365.

[7] - كامل الزيارات ابن قولويه ص81 , ومستدرك الوسائل، ميرزا نوري 1:391|ج1 و10 :313 |ج6.

[8] - بحار الانوار علامه محمد باقر مجلسي 44: 199|ج15.

[9] - در حديثي از امام حسن عسكري روايت شده كه فرمود: علامات مؤمن پنچ چيز است: نمازهاي يوميه همراه با نوافل، زيارت اربعين در اربعين شهادت امام حسين عليه السلام، انگشتر به دست راست كردن كه سنّت پيامبر صلّي الله عليه و آله و اهل بيتش عليهم السلام است، و خاك آلود بودن پيشاني به خاطر سجده بر زمين، در خضوع و خشوع خداي تعالي و تضرّع به محضر قدسي او، و آشكار گفتن بسم الله الرّحمن الرّحيم كه در نماز واجب است بلند بر زبان جاري شود. بحار الأنوار/ علامه مجلسي/ ج: 101/ ص: 106/ روايت: 17/ باب: 14.

[10] - بحار الأنوار، علامه محمد باقر مجلسي، ج: 101، ص: 331، روايت: 2، باب: 25.

[11]- بگو: « به ازاي آن {رسالت} پاداشي از شما خواستار نيستم، مگر دوستي درباره خويشاوندانم». (شوري 23).

[12] - به روايت از كتاب بشارة المصطفى لشيعة المرتضي، شيخ طبري 74ـ 75.

[13] - منتهى الآمال: 2.

[14] - مفاتيح الجنان، زيارت اربعين.

مذهب نيوز