ابتلا به دیابت نوع دو، مشکلی است که این روزها، بسیاری از افراد را در سرتاسر جهان به خود مشغول داشته است. محققان برای ارتقای توانایی مبتلایان به این بیماری در مدیریت بیماری مزمن خود، ترویج و استفاده از "تله نرسینگ" را پیشنهاد داده‌اند.

به گزارش ایسنا، دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که به‌صورت هیپرگلیسمی مزمن یا همان بالا بودن میزان قند خون نمود پیدا می‌کند و درنهایت نیز، به بروز عوارض دیررس و آسیب به ارگان‌های مختلف بدن منجر می‌شود. بیماری دیابت یکی از مشکلات جدی جهان است؛ به‌طوری‌که سازمان بهداشت جهانی از آن به‌عنوان اپیدمی خاموش نام می‌برد. این بیماری هزینه‌های اقتصادی اجتماعی زیادی را به سراسر دنیا تحمیل کرده است. باتوجه به این‌که 95 درصد مراقبت و درمان دیابت در افراد بزرگ‌سال را خود بیمار انجام می‌دهد که به آن مدیریت شخصی می‌گویند، طرح آموزشی جامعی که با نیازهای یادگیری مددجویان متناسب باشد، می‌تواند هزینه‌های مراقبتی را کاهش دهد.

درحال حاضر، به گفته محققان دیابت 246 میلیون نفر را در سراسر دنیا تحت تأثیر قرار داده و سازمان بهداشت جهانی پیش‌بینی کرده است تا سال 2025، حدود 380 میلیون نفر در جای‌جای جهان به دیابت مبتلا خواهند شد. متأسفانه میزان شیوع دیابت در جمعیت ایران نیز روبه افزایش است. بااین‌حال، حدود نیمی از موارد ابتلا به دیابت در جهان ناشناخته باقی می‌مانند و سالانه حدود پنج میلیون نفر در دنیا به علت عوارض ناشی از این بیماری از بین می‌روند. در ایران، میزان مرگ‌ومیر سالانه ناشی از دیابت در سنین بین 20 تا 79 سال بیش از 37 هزار نفر است و بایستی برای مواجهه بهتر با این مشکل، رویکردهای جدی‌تری را دنبال کرد.


در رابطه با این موضوع، دانشگاه علوم پزشکی همدان در قالب یک تیم تحقیقاتی چهار نفره، مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن، تأثیر آموزش و پیگیری تلفنی پرستار که از آن به «تله‌نرسینگ» یاد می‌شود بر خودکارآمدی بیماران مبتلابه دیابت نوع دو مورد بررسی واقع شده است.


در این تحقیق، ۱۱۶ بیمار مرکز دیابت همدان مشارکت داشتند. محققان به‌منظور انجام مداخله آزمایشی، به نیمی از این افراد خدمات پرستاری تلفنی را به مدت هشت هفته ارائه دادند. بدین‌صورت که در ماه اول، هر هفته دومرتبه و در ماه دوم، هر هفته یک‌مرتبه با افراد گروه آزمون تماس تلفنی برقرار شد. سپس، اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسش‌نامه از بیماران هر دو گروه جمع آوری شده و بین آن‌ها مقایساتی انجام شد.


یافته‌های این مطالعه نشان داد که تله نرسینگ یا پیگیری تلفنی پرستار در خصوص وضع بیمار دیابتی و ارائه توصیه‌های لازم از این طریق، در ارتقای خودکارآمدی افراد مبتلابه دیابت نوع دو، تأثیرگذاری قابل توجهی دارد.


به گفته سید رضا برزو، محقق و دانشیار گروه پرستاری داخلی جراحی دانشگاه علوم پزشکی همدان و همکارانش در این پژوهش، «یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان داد که آموزش و پیگیری تلفنی پرستار یا تله نرسینگ، تأثیر زیادی در ارتقای خودکارآمدی و مدیریت بهتر بیماری دیابت در بیماران دارد. بر این اساس، اگر این کار در طول مدت بیشتری انجام شود، تأثیرگذاری آن بیشتر نیز خواهد بود».


آن‌ها می‌گویند: «با توجه به این یافته‌ها می‌توان چنین استنباط کرد که علاوه بر تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، بهبود روند درمانی و پیشگیری از دیابت تا حد زیادی وابسته به خواست و اراده فرد در خودمدیریتی و انجام رفتارهای مرتبط با آن است. ازاین‌رو، اقداماتی که به افزایش اعتماد و باور افراد در توانایی مراقبت از خود در مدت بیماری منجر شود، می‌تواند تأثیر بسزایی بر روند درمان بگذارد».


بر این اساس، این مهم با به‌کارگیری روش‌هایی نظیر پرستاری تلفنی (تله نرسینگ) و افراد کارآزموده و باتجربه امکان‌پذیر است و می‌تواند علاوه بر افزایش اعتماد و ارتباط بین بیمار و پرستار، به انتقال اطلاعات مفید و مرتبط منجر شود.


برزو و همکارانش معتقدند: «بیمار با تکیه بر این اطلاعات و آموزش‌ها، به‌تدریج توانایی مدیریت موارد مرتبط به خود و بیماری را پیدا می‌کند و درنهایت، این روند سبب افزایش کیفیت زندگی او می‌شود».

این یافته‌های علمی پژوهشی در مجله «مراقبت پرستاری و مامایی ابن‌سینا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی همدان منتشر شده‌اند.