معرفي عراق به عنوان متجاوز از سوي سازمان ملل متحد (1370ش)

يازده سال پس از آغاز جنگ هشت ساله تحميلي رژيم بعث عراق عليه ايران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 شوراي امنيت و اتمام جنگ و با تلاش‏هاي پي‏گير سياسي مسؤولان نظام جمهوري اسلامي، حقانيت ايران در دفاع مشروع به اثبات جامعه جهاني رسيد. خاوير پرز دكوئيار، دبير كل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طي يك گزارش رسمي به شوراي امنيت اعلام كرد كه عراق در 31 شهريور 1359 به ايران حمله كرده و متجاوز است. اعلام اينكه در جنگ تحميلي، عراق آغازگر و مسؤول جنگ بوده است، يك پيروزي بزرگ سياسي است. اين دفاع و نبرد، در حالي ادامه و پايان يافت كه جهانيان، باني جنگ را مي‏شناختند و حتي به كمك او شتافته بودند. آنان زماني به خود آمدند كه سلاح‏هاي ارسالي به عراق، عليه خودشان به كار گرفته شد و عراق، منطقه خليج فارس را درگير جنگي مهيب و عظيم كرد. متجاوز بودن عراق، گرچه بسيار دير اعلام شد، اما از پيروزي‏هاي مهمي است كه در تاريخ كشورمان به عنوان واقعه‏اي بزرگ ثبت شده است.

رحلت آيت ‏اللَّه العظمي "سيدمحمد رضا گلپايگاني" زعيم عاليقدر حوزه علميه قم (1372 ش)

آيت‏اللَّه العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني در سال 1277 ش (1316ق) در منطقه گوگد گلپايگان به دنيا آمد. وي پس از طي دروس مقدمات در زادگاه خود، راهي اراك گرديد و در 21 سالگي وارد درس خارج فقه و اصول آيت‏اللَّه حائري يزدي شد. ايشان پس از هجرت به قم، در حلقه اصحاب خاص استاد قرار گرفت و پس از تاسيس حوزه علميه قم و رحلت آيت‏اللَّه حائري يزدي تدريس خارج فقه و اصولِ خود را آغاز كرد. حاصل تدريس هفتاد ساله ايشان پرورش ده‏ها شاگرد مجتهد و عالم مي‏باشد كه هر كدام استوانه مهمي در حوزه علميه محسوب مي‏شوند. حضرات آيات: مرتضي حائري يزدي، شهيد مرتضي مطهري، شهيد محمدعلي قاضي طباطبايي، شهيد سيداسداللَّه مدني، شهيد دكتر محمد مفتح، شهيد دكتر سيدمحمدحسيني بهشتي، علي مشكيني، ناصر مكارم شيرازي، جعفر سبحاني، لطف اللَّه گلپايگاني، حسن حسن‏زاده آملي، احمد جنّتي، علي‏پناه اشتهاردي، رضا استادي و علي احمدي ميانِجي و ده‏ها عالم فاضل از جمله شاگردان آن مرجع بزرگ ديني مي‏باشند. آيت‏اللَّه گلپايگاني داراي نگاشته‏ها و تقريرات فراواني مي‏باشد و در دوران سي و دو ساله مرجعيت، يكي از اركان فقاهت بوده و به ضرورت، در تمام ابواب فقه، فتوا داده است. كتاب الحج، كتاب القضاء و حاشيه بر عروة الوثقي و... از جمله تاليفات آن فقيه بزرگوار به شمار مي‏روند. ايشان همچنين در جريان انقلاب اسلامي و پس از آن، همواره حمايت خود را از قيام و رهبري آن اعلام مي‏كرد. آيت‏اللَّه گلپايگاني سرانجام پس از عمري خدمت و تدريس و تأليف، در هجدهم آذرماه 1372 ش برابر با 24 جمادي‏الثاني 1414 ق در سن 95 سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

شروع جنگ پنج ساله فرانسه عليه مكزيك (1861م)

مكزيك اگرچه در اوائل قرن نوزدهم به استقلال رسيد، اما تا چندين سال، بامشكلات داخلي مواجه بود. يكي از حوادث دوران بعد از استقلال اين كشور مسئله جنگ پنج ساله فرانسه با مكزيك مي‏باشد. در سال 1857 خوآرِز به رياست جمهوري مكزيك رسيد و با تصويب قانون اساسي جديد، به يك سري اقدامات اصلاحي در سطح جامعه دست زد. از جمله وي دستور داد كه دادگاه‏هاي مذهبي كه زير نظر كليسا اداره مي‏شدند، تعطيل گردند. وي هم‏چنين اموال فراوان كليسا را محدود نمود و به مقابله با نفوذ كشيش‏ها پرداخت. اين امر عكس‏العمل صاحبان كليسا را برانگيخت و موجبات مخالفت كليسا را فراهم آورد. دول استعماري در اين زمان دُوَل مسيحي اروپا از قبيل فرانسه، انگلستان و اسپانيا به ظاهر براي كمك به آزادي‏خواهان و در اصل براي حاكم شدن بر شؤون مكزيك، در هشتم دسامبر 1861م به اين كشور لشكركشي نموده و خوارِز را به عقب راندند. چندي پس از آغاز جنگ، انگلستان و اسپانيا متوجه شدند كه فرانسه قصد تصرف و مالكيت مكزيك را داشته، بنابراين از ادامه همكاري با فرانسه منصرف گرديدند. با اين حال نيروهاي ناپلئون سوم امپراتور فرانسه موفق به اشغال مكزيكوسيتي پايتخت مكزيك شدند و يك اتريشي را در آن جا به حكومت نشاندند. اين وضعيت تا سال 1866م ادامه داشت وسرانجام بر اثر فشار دولتِ امريكا به فرانسه، ناپلئون سوم اين كشور را تخليه و خوارز پس از سازمان‏دهي مجدد به پايتخت حمله برد و بار ديگر به رياست جمهوري مكزيك رسيد.

مرگ "هربرت اِسْپِنْسِر" متفكر و فيلسوف معروف انگليسي (1903م)

هربرت اِسْپِنْسِر، فيلسوف بزرگ انگليسي، در 27 آوريل 1820م در انگلستان به دنيا آمد. وي از كودكي تحت تعليمات پدر قرار گرفت و از علوم مختلف، همانند علوم طبيعي، فيزيك، شيمي و تشريح معلوماتي پراكنده آموخت. اسپنسر تحصيلات منظمي نداشت و معلومات فراوان خود را از راه تجربه و تتبّعات شخصي به دست آورد. وي از آغاز عمر به بحث درباره مسائل سياسي و ديني و فلسفي علاقه داشت و از مطالعات علوم طبيعي يك رشته تحول و تكامل برايش پيش آمد كه تصميم گرفت تصنيفاتي را به عنوان فلسفه تاليفي مبني بر همان نظر تصنيف كند. فلسفه علمي اسپنسر كه هدفش تبيين پديده‏هاي زندگي، بناي اين فلسفه در تبيين سراسر كائنات به مثابه حركتي پيش‏رو از يك مرحله كامل‏تر، بر قوانين تكامل نهاده شده بود. اسپنسر يك فيلسوف مادي بود و بيش از تخيّلات به واقعيات توجه داشت. وي بيش از مطالعه، به مشاهده مي‏پرداخت و هميشه به وجه بي‏روح و سرد زندگي مي‏نگريست. در حقيقتْ اصرار داشت كه اين تنها وجهي است كه وجود دارد. حقيقتْ چنان كه وي پرده از چهره آن بر مي‏دارد، سرد، ملامت‏انگيز و مُرده است. آدمي جسني بدون روح است و جهانْ ماشيني، و بدون روح. هر عملي كه در جهان يا در ذهنِ آدمي انجام مي‏گيرد بر طبق اصول مكانيكي قابل توجيه است. اسپنسر آنچه را كه وراي تجربه است كنار گذاشت و خويشتن را وقف آنچه به تجربه درمي آيد، نمود. وقتي كه وي از فهم آغاز خلقت هستي و خالق آن باز مي‏ماند، محدوديت ذهن و فكر بشر را مطرح مي‏كند و "لاادري" يعني چيزي نمي‏دانم را مطرح مي‏نمايد. با اين حال اسپنسر بر اين عقيده بود كه تمام هستي، حركتي متوازن دارد گرچه در پايان كار، عدم بر همه چيز مستولي خواهد شد. پس از آن، اسپنسر به علم اخلاق پرداخت و اعلام كرد كه هدف نهايى سلوك آدمي، بايد حفظ و تكثير حيات باشد. اسپنسر مي‏انديشيد اين كه ما براي نيل به اين آرمان مي‏كوشيم. ناشي از يك حسّ اخلاقي ذاتي است. نژاد بشر در كشمكش طولاني خود براي هستي، سجايا و عكس‏العمل‏هاي غريزي كسب كرده است كه وي را به ادامه حيات قادر مي‏سازد. اين عكس‏العمل‏ها به تدريج رفتارهاي خوب به شمار آمده‏اند. عمل خوب آن است كه به ادامه زندگي كمك مي‏كند و عمل بد، آن است كه راه به مرگ مي‏برد. در دوران‏هاي ابتدايى تاريخ بشر، آدميان كشتن يك‏ديگر را براي زنده ماندن ضروري يافته بودند. اما كم‏كم به ذهن آدمي رسيد كه براي بقا راه آسان‏تري وجود دارد و آن همكاري و معاونت است و به اين ترتيب، به تدريج مفهوم عدالت به ميان آمد. همه افراد آزاد هستند كه از منابع معدني زميني استفاده كنند ولي آزاد نيستند كه از يك‏ديگر بهره‏كشي كنند. مردم بايد با هم همكاري داشته باشند نه آنكه با يك‏ديگر رقابت بورزند. اسپنسر مي‏گفت از هر كس به اندازه استعدادش كار بخواهيد و به اندازه استحقاقش بدهيد. در خانواده انسان، هر كودكي داراي اين حق است كه مورد حمايت و عنايت قرار گيرد و هر بزرگسالي مكلّف است كه از روي ميل و علاقه به همكاري با ديگران برخيزد. ناتوان را كمك كنيد و ديگران را آزاد بگذاريد كه بدون تخطّي به آزادي ديگران، خويشتن را مددكار باشند. اسپنسر قانون اخلاقي جديدي عرضه مي‏دارد كه بر اساس آن مي‏گويد، با كودكان و ناتوانان به ترحم، و با بزرگسالان و نيرومندان به عدالت رفتار كنيم. اين قانون نه تنها بايد در گروه‏هاي انفرادي، بلكه در تمام خانواده بشريت اجرا گردد. اسپنسر در طول حيات علمي خود كتب مهمي به نگارش در آورد كه اصول روان‏شناسي، مبادي اوليه اصول شناخت زندگي، اصول علوم اجتماعي در 3 جلد و اصول زيست‏شناسي در 2 جلد از آن جمله‏اند. هِرْبِرْتْ ارسْپِنْسِرْ سرانجام در هشتم دسامبر 1903م در 83 سالگي درگذشت.

درگذشت "وايْتْس برينگ" دريانورد دانماركي و كاشف تنگه برينگ (1741م)

وايْتْسْ برينْگْ، دريانورد معروف دانماركي در 5 آگوست 1681م در شهر هوسن دانمارك به دنيا آمد. وي در سال 1704م وارد نيروي دريايى روسيه شد و در جنگ عليه سوئدي‏ها شهرتي به دست آورد. برينگ در پايان خدمتش در نيروي دريايى، به مسافرت‏هاي اكتشافي براي روسيه دست زد و در جستجوي حدود شرقي سواحل شمال آسيا برآمد. از اين رو در پنجم فوريه 1725م از سن‏پترْزبورْگ بيرون آمد و پس از گذشتن از سيبري، دريانوردي خود را آغاز كرد. وي در سال 1728م در سواحل شمال شرقي آسيا ادامه مسير داد و در 30 اوت 1740م تنگه‏اي را كه بعدها به نام خودش معروف شد، كشف كرد. وي با كشف تنگه برينْگْ كه شمال شرق آسيا و شمال غرب امريكا را از هم جدا مي‏كند، ثابت كرد كه قاره آسيا از امريكا جدا است. برينگ هم‏چنين جزاير سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسكا در درياي برينگ، سن لوران در جنوب شرقي كانادا و ديوميد در درياي برينگ را كشف كرد. وي طي سال‏هاي بعد نيز موفق به كشفياتي گرديد كه نام و آوازه‏اش را بلند گردانيد. در يكي از اين سفرها، توفان‏هاي شديد و مرض و بيماري، او را مجبور كرد كه از اكتشافات جديد چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، كشتي وي به ساحل جزيره‏اي ويران و بي‏آب و علف نزديك منطقه كامْچاتْكا در شرقي‏ترين نقطه روسيه، رسيد و در آن‏جا بود كه در 8 دسامبر 1741 در همان جزيره‏اي كه به نام او ناميده مي‏شود در 60 سالگي درگذشت.