اعتدال در خانواده جامعه متعادل جامعه‌ای است که خانواده در آن به بلوغ و اعتدال رسیده باشد؛ در چنین خانواده‌ای هریک از اجزا بر نقش و تکالیف اخلاقی و عرفی خود واقف هستند و هرگز از مسیر تعادل و معروف خارج نخواهند کرد؛ قرآن کریم راهکارهای فراوانی برای ساخت چنین خانواده‌ای دارد.
راهکارهای قرآنی برای جلوگیری از آسیب در خانوادهبه گزارش ایکنا، موضوع آسیب‌های اجتماعی به ویژه آسیب‌های مربوط به حوزه خانواده، یکی از مسائل بسیار مهمی است که امروزه گریبان‌گیر بسیاری از خانواده‌ها شده است. بررسی و واکاوی این موضوع و نیز ارائه راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت در شرایط کنونی کشور که مورد هجمه شدید رسانه‌های وابسته به استکبار جهانی قرار دارد، از ضروریات فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی است.
امروزه متأسفانه شرایطی به وجود آمده است که عنصر خانواده روز به روز به سمت کوچک‌تر و محصور شدن است و باید برای آن چاره‌ای اندیشید. شاید یکی از علل این موضوع، فراموشی تأکیدات خداوند متعال در قرآن و نیز سفارشات اهل بیت(ع) در زمینه شکل‌گیری خانواده و نحوه تداوم مسیر زندگی باشد.
از بین رفتن سنت‌های اجتماعی در تشکیل خانواده نیز موضوع دیگری است که به پیدایش و رشد آسیب‌های خانوادگی کمک کرده است. از دیگر سو، هجمه گسترده رسانه‌ای که با زرق و برق‌های مادی آمیخته شده و از طریق وسایل مختلف ارتباط جمعی همچون ماهواره‌ها، فضای مجازی و ... به نوجوانان و جوانان انتقال داده می‌شود نیز از از عوامل تغییر سبک زندگی است و موجب آسیب‌های فراوان در حوزه خانواده و به صورت گسترده‌تر در سطح جامعه می‌شود.
ازدیاد آمار طلاق در کشور، میل به تشکیل خانواده بدون رعایت موازین شرعی و عرفی، اشتیاق به ورود به زندگی به سبک غربی و ...، همگی نشان از قدم گذاشتن در راهی است که منجر به نابودی بنیان خانواده در جامعه خواهد شد، آن هم جامعه‌ای که از قرن‌ها پیش شعائر دینی و سنت‌های قدیمی فراوانی برای استحکام شالوده خانواده داشته و حتی الگوی بسیاری از جوامع نیز بوده است.
رعایت اصل اعتدال در خانواده
حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا مصطفی‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با موضوع آسیب‌های اجتماعی موجود در کشور به ویژه معضلات مربوط به حوزه خانواده، اظهار کرد: یکی از اصول مهمی که باید بر تشکیل و تداوم مسیر زندگی خانواده‌ها حاکم باشد، اصل اعتدال است. اصل اعتدال در خانواده بدان معناست که تمامی اجزای خانواده به درستی و در مسیر کمال حرکت کند.
راهکارهای قرآنی برای جلوگیری از آسیب در خانواده
وی با بیان اینکه اگر هر کدام از اجزای تشکیل دهنده یک خانواده که شامل مرد، زن و فرزندان می‌شود، در مسیر صحیح حرکت نکند، خانواده دچار آسیب خواهد شد، گفت: خانواده در عرف اجتماعی ما دارای مفهوم گسترده‌ای است که متأسفانه این مفهوم امروز به واسطه انحرافاتی که در شالوده برخی خانواده‌ها ایجاد شده، رو به افول گذاشته است. شاهد این مسئله نیز علاقه برخی افراد به ایجاد زندگی‌های تک نفره، زندگی با حیوانات و ... است.
مصطفی‌پور ادامه داد: از آنجا که دین مسئله‌ای فطری است، محور اصلی و جان‌مایه خانواده نیز فطرت است، یعنی در این راستا کششی به لحاظ تکوینی و الهی بین مرد و زن به وجود می‌آید که ایشان را وادار به تشکیل خانواده می‌کند. البته این میل و کشش صرفاً مربوط به مسئله جنسی نیست، بلکه بنا به فطرت انسان‌ها کششی به سمت کمال است.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: خداوند متعال در سوره مبارکه روم می‌فرماید «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً؛ و از نشانههاى او اينكه از (نوع) خودتان همسرانى براى شما آفريد تا بدان‌ها آرام گيريد و ميانتان دوستى و رحمت نهاد». با توجه به این آیه کریمه، خداوند زن و مرد را که از یک نوع هستند، برای آرامش یکدیگر قرار داده است. پس کسانی که به دنبال به دست آوردن آرامش از راه‌های دیگر همچون زندگی با حیوانات و ... هستند، هرگز به آرامش حقیقی دست پیدا نمی‌کنند.
ضرورت تشکیل خانواده متعادل و متعالی
وی تصریح کرد: طبق فرمایشات الهی در آیات نورانی قرآن کریم، زن و مرد باید یکدیگر را به شکل آیات و نشانه‌های الهی درنظر گیرند که اگر چنین تصوری در بین زن و مرد به وجود آید، نه تنها زمینه تشکیل خانواده‌ای متعادل در میان ایشان فراهم می‌شود، بلکه شالوده ایجاد خانواده‌ای متعالی نیز برای آن‌ها فراهم خواهد شد.
مصطفی‌پور افزود: چنانچه خانواده‌ها براساس اهداف عالیه‌ای که خداوند متعال برای آن‌ها در نظر گرفته، استوار باشند، یعنی زن و مرد به یکدیگر به منزله آیات الهی و وسیله‌ای برای رسیدن به تکامل بنگرند، خداوند نیز رحمت و مؤدت بین یکدیگر را به ایشان هدیه می‌دهد. چنین خانواده‌ای به هیج وجه دچار آسیب و معضلات اجتماعی نخواهد شد.
وی در ادامه تصریح کرد: طبق آموزه‌های دینی، زن و مرد برای تشکیل خانواده باید سه موضوع بسیار مهم اصالت خانوادگی، تقوا و اخلاق را درنظر گیرند و به ویژه نسبت به موضوع رعایت حقوق یکدیگر و اخلاق حساس باشند تا در آینده دچار مشکلات و آسیب‌های اجتماعی نشوند. اگر این اتفاق رخ دهد، این خانواده حتماً در مسیر تعادل و چه بسا تعالی حرکت می‌کند. اما اگر این آموز‌ه‌ها برای تشکیل خانواده درنظر گرفته نشود، خانواده دچار آسیب شده و به سوی تزلزل و چه بسا فروپاشی پیش خواهد رفت.
مصطفی‌پور با بیان اینکه متأسفانه یکی از معضلات امروز جامعه ما مسئله طلاق و متارکه است، اظهار کرد: همانطور که اشاره شد، چنانچه در موضوع تشکیل خانواده به اصول اساسی و مورد تأکید قرآن کریم و بزرگان دین توجه نشود و تنها با توجه به معیارهای مادی و سبک زندگی غربی نسبت به ایجاد آن اقدام شود، این خانواده به سمت تزلزل و یا احیاناً متلاشی شدن حرکت می‌کند و اگر اعضای خانواده نتوانند در نهایت مسائل خود را حل کنند، به سمت جدایی و طلاق پیش خواهند رفت که این جدایی نیز خود موجب ایجاد آسیب‌های فراوانی برای اعضای خانواده خواهد شد.
رابطه زوجین براساس معروف باشد
این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، تصریح کرد: یکی از تعابیری که قرآن کریم در مورد موضوع تحکیم خانواده و آسیب‌زدایی از آن به کار می‌برد، این است که زن و مرد باید لباس یکدیگر باشند! «هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَأَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّ». منظور از لباس این است که زن و مرد باید در سرد و گرم روزگار لباس یکدیگر بوده و معایب هم را بپوشانند.
وی در ادامه با اشاره به فرازی از آیات قرآن کریم که می‌فرماید «وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ»؛ «و با آن‌ها به شايستگى رفتار كنيد»، بیان کرد: رابطه زوجین در خانواده باید براساس معروف یعنی خیر شناخته شده باشد که اگر اینطور باشد، حتماً موجبات تحکیم بنیان و شالوده خانواده فراهم خواهد شد.
مصطفی‌پور در پایان اظهار کرد: قرآن کریم راهکارهای فراوانی برای تحکیم بنیان خانواده از بدو تشکیل تا تداوم مسیر زندگی برای رسیدن به کمال و تعالی ارائه داده است. یکی از تعابیر قرآنی در این زمینه، تعبیر «يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا؛ خدا ميان آن دو سازگارى خواهد داد» است که چنانچه زن و مرد بنای استحکام خانواده براساس حرکت در راه کمال داشته باشند، خداوند متعال بین ایشان سازگاری و تفاهم ایجاد می‌کند.