امام علی(ع) در خطبه ۱۷۸ نهج‌البلاغه در مورد پیامبر(ص) می‌فرماید: و شهادت می‌دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده و برگزیده او از میان انسان‌هاست. پیامبر (ص) برای تشریح حقایق آئین الهی انتخاب و به ارزش‌های ویژه اخلاقی گرامی داشته شد. او را برای رساندن رسالت‌های کریمانه‌اش برگزید، نشانه‌های هدایت به‌وسیله او آشکار و تاریکی‌های جهل و گمراهی با نور هدایت او از میان رفت.(خطبه ۱۷۸)

نشانه‌های هدایت به‌وسیله پیامبر(ص) در میان مردم آشکار شدبه گزارش ایکنا از همدان، ویژگیهای رسول اکرم (ص) از منظر امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه استخراج شده است که تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود.

وجود پیامبر(ص) مانع از بلا و آزمایش امت بود

آنگاه‌ که خداوند آیه ۱ و ۲ سوره عنکبوت را نازل کرد که «آیا مردم خیال می‌کنند چون‌که گفتند ایمان آوردیم، بدون آزمایش رها می‌شوند؟» دانستم که تا پیامبر (ص) در میان ماست، آزمایش نمی‌گردیم. پرسیدم ای رسول خدا! این فتنه و آزمایش کدام است که خدا شمارا بدان آگاهی داده است؟
فرمود: ای علی! پس از من، امت اسلامی به فتنه و آزمون دچار می‌گردند. (خطبه ۱۵۶)

پیامبر علم غیب را بر سینه‌ امام علی(ع) جای می‌دهد

ای برادر کَلبی! این اخباری که اطّلاع می‌دهم علم غیب نیست، علمی است که از دارنده علم غیب (پیامبر (ص)) آموخته‌ام. همانا علم غیب، علم قیامت است و آنچه خدا در گفته خود آورده که«علم قیامت در نزد خداست.» خدا باران را نازل کرده و آنچه در شکم مادران است می‌داند و کسی نمی‌داند که فردا چه خواهد کرد؟ و در کدام سرزمین خواهد مُرد. پس خداوند سبحان، ازآنچه در رَحِم مادران است، از پسر یا دختر، از زشت یا زیبا، سخاوتمند یا بخیل، سعادتمند یا شقی، آگاه است و از آن‌کسی که آتشگیره آتش جهنّم است یا در بهشت همسایه و دوست پیامبران است، از همه این‌ها آگاهی دارد. این است آن علم غیبی (ذاتی) که غیر از خدا کسی نمی‌داند. جز این‌ها، علومی است که خداوند به پیامبرش تعلیم داده (علم غیب اکتسابی) و او به من آموخته است، پیامبر (ص) برای من دعا کرد که خدا این دسته از علوم و اخبار را در سینه‌ام جای دهد و اعضاء و جوارح بدن من از آن پُر گردد.(خطبه ۱۳۳)

ارزش پیامبر (ص) و قرآن

خداوند پیامبر (ص) را هنگامی فرستاد كه پیامبران حضور نداشتند و امت‌ها در خواب غفلت بودند و رشته‌های دوستی و انسانیت ازهم‌گسسته بود، پس پیامبر (ص) به میان خلق آمد درحالی‌که کتاب‌های پیامبران پیشین را تصدیق كرد و با نوری هدایتگر انسان‌ها شد كه همه باید از آن اطاعت نمایند و آن، نور قرآن كریم است. از قرآن بخواهید تا سخن گوید، كه هرگز سخن نمی‌گوید، اما من شمارا از معارف آن خبر می‌دهم، بدانید كه در قرآن علم آینده و حدیث روزگاران گذشته است، شفادهنده دردهای شما و سامان دهنده امور فردی و اجتماعی شما است.(خطبه ۱۵۸)

راه و رسم زندگی پیامبر اسلام (ص)

برای تو کافی است که راه و رسم زندگی پیامبر اسلام (ص) را اطاعت نمایی تا راهنمای خوبی برای تو در شناخت بدی‌ها و عیب‌های دنیا و رسوایی‌ها و زشتی‌های آن باشد، چه اینکه دنیا از هر سو بر پیامبر (ص) بازداشته و برای غیر او گسترانده شد، از پستان دنیا شیر نخورد و از زیورهای آن فاصله گرفت.(خطبه ۱۶۰)

پس به پیامبر پاکیزه و پاکت اقتدا کن که راه و رسم او الگویی است برای الگو طلبان و مایه فخر و بزرگی است برای کسی که خواهان بزرگواری باشد و محبوب‌ترین بنده خدا کسی است که از پیامبرش پیروی کند و گام بر جایگاه قدم او نهد. پیامبر (ص) از دنیا چندان نخورد که دهان را پر کند و به دنیا با گوشه چشم نگریست، دوپهلویش از تمام مردم فرورفته تر و شکمش از همه خالی‌تر بود. دنیا را به او نشان دادند، اما نپذیرفت و چون دانست خدا چیزی را دشمن می‌دارد آن را دشمن داشت و چیزی را که خدا خوار شمرد، آن را خوار انگاشت و چیزی را که خدا کوچک شمرده کوچک و ناچیز می‌دانست.(خطبه ۱۶۰)

نشانه‌های هدایت به‌وسیله پیامبر(ص) در میان مردم آشکار شد

و شهادت می‌دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده و برگزیده او از میان انسان‌هاست. پیامبر (ص) برای تشریح حقایق آئین الهی انتخاب و به ارزش‌های ویژه اخلاقی گرامی داشته شد. او را برای رساندن رسالت‌های کریمانه‌اش برگزید، نشانه‌های هدایت به‌وسیله او آشکار و تاریکی‌های جهل و گمراهی با نور هدایت او از میان رفت.(خطبه ۱۷۸)

همانا خداوند پیامبری راهنما را با کتابی گویا و دستوری استوار برانگیخت. هلاک نشود جز کسی که تبهکار است و بدانید که بدعت‌ها به رنگ حق درآمده و هلاک‌کننده‌اند، مگر خداوند ما را از آن‌ها حفظ فرماید و همانا حکومت الهی حافظ امور شماست، بنابراین زمام امور خود را بی‌آنکه نفاق ورزید یا کراهتی داشته باشید، به دست امام خود سپارید. به خدا سوگند! اگر در پیروی از حکومت و امام، اخلاص نداشته باشید، خدا دولت اسلام را از شما خواهد گرفت که هرگز به شما بازنخواهد گردانید و در دست دیگران قرار خواهد داد.(خطبه ۱۶۹)

امانت‌دار پسندیده

پیامبر اسلام (ص) امین وحی پروردگار و خاتم پیامبران و بشارت‌دهنده رحمت و بیم دهنده كیفر الهی است.(خطبه ۱۷۳)
گواهی می‌دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده خدا و پیامبر برگزیده و امانت‌دار پسندیده اوست درود خدا بر او و عترت او باد» خدا او را با حجت‌های الزام کننده و پیروزی آشکار و راه روشن فرستاد پس رسالت خود را آشکارا رساند و مردم را به راه راست واداشت و آن را به همگان نشان داد و نشانه‌های هدایت را برافراشت و چراغ‌های روشن را بر سر راه آدمیان گرفت، رشته‌های اسلام را استوار کرد و دستگیره‌های ایمان را محکم و پایدار کرد.(خطبه ۱۸۵)

دروغ‌گو خواندن رسول خدا از سوی دشمنان او را از دعوت حق بازنداشت

خدا را در برابر نعمت‌هایش شکرگزارم و بر انجام حقوق الهی از او یاری می‌طلبم پروردگاری که سپاهش نیرومند و مقام او بزرگ است.
و گواهی می‌دهم که محمد (ص) بنده و پیامبر اوست. انسان‌ها را به اطاعت خدا دعوت فرمود و با دشمنان خدا در راه دین او پیکار و مغلوبشان کرد. هرگز همدستانی دشمنان که او را دروغ‌گو خواندند او را از دعوت حق بازنداشت و تلاش آنان برای خاموش کردن نور رسالت به نتیجه نرسید. (خطبه ۱۹۰)
گواهی می‌دهم که محمد (ص) بنده و فرستاده اوست هنگامی او را مبعوث فرمود که مردم در گرداب جهالت فرورفته بودند و در حیرت و سرگردانی به سرمی بردند هلاکت آنان را مهار کرده و به‌سوی خود می‌کشید و گمراهی بر جان‌ودلشان قفل‌زده بود.(خطبه ۱۹۱)