روز بازگشايي مدارس

با آغاز سال تحصيلي در اول مهر، همه ساله ميليون‏ها دانش‏ آموز، به شوق آموختن دانش، روانه مدارس مي‏شوند. اين تكاپو جلوه زيبايي را به جامعه مي‏بخشد، گويي كه خوني تازه به رگ‏هاي حيات كشور اسلامي عزيزمان وارد شده است و اين چنين، تجسم پرمعنايي از نسل آينده به اذهان خطور مي‏كند. براي سازندگي، هيچ راهي مناسب‏تر از توجه عميق به امر مهم تعليم و تربيت نمي‏باشد. سرمايه‏گذاري بر روي انسان، به معناي سرمايه گذاري بر روي مولّد فن آوري است و امر آموزش و پرورش، يك سرمايه گذاري افزوده است، يعني هزينه‏اي كه صرف يك دانش‏آموز مي‏شود، سودي چند برابر خواهد داشت. آموزش و پرورش به طور مستقيم در تحول و پيشرفت ساير نهادهاي اجتماعي نيز نقش بنيادي و زمينه ساز دارد و ضعف و قوت اين نهاد، در نهايت به ضعف يا پيشرفت ساير نهادهاي اجتماعي منجر مي‏شود.

آغاز ثبت احوال و صدور شناسنامه به تصويب هيأت وزيران (1297 ش)

در شهريور 1295 ش، تصويب نامه‏اي مشتمل بر 41 ماده درباره آمار و ثبت احوال به تصويب هيئت وزيران رسيد ولي تا سال 1297 ش به اجرا در نيامد. در اين سال، ثبت احوال در وزارت داخله در تهران تأسيس شد و به تدريج در نقاط ديگر كشور توسعه يافت. در سال 1303ش، آيين نامه‏اي مفصل درباره سرشماري و جمع آوري آمارهاي گوناگون به تصويب هيئت وزيران رسيد. اداره ثبت احوال در آغاز "سِجِلِّ احوال" ناميده مي‏شد و گاهي تحت‏نظر شهرداري و گاهي، يكي از اداراتِ وزارت كشور محسوب مي‏گرديد. اين اداره در سال 1307، به نام اداره احصائيه و سِجلِّ احوال كل مملكتي ناميده شد و در سال 1316 به "اداره آمار و ثبت احوال" تغيير نام يافت. در خرداد 1318، قانون سرشماري به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد و از آن تاريخ تا شهريور 1320، در 35 شهر، سرشماري به عمل آمد. در سال 1337، وظايف ادارات آمار و ثبت احوال از يكديگر تفكيك گرديد و تشكيلاتي با نام اداره كل ثبت احوال و نيز سازمان ثبت اسناد كشور تأسيس شد.

حمله نيروي هوايي ارتش به خاك دشمن متجاوز يك روز پس از آغاز جنگ (1359 ش)

پس از تعرض هواپيماهاي عراق به حريم هوايي ايران و بمباران مناطق حساس كشور، در كمتر از بيست ساعت، يكصد و چهل فروند جنگنده ايراني در حريم هوايي بغداد ظاهر شده و طي عملياتي برق‏آسا، چندين پايگاه نظامي و ديگر مراكز مهم و حساس را در بغداد و ساير شهرهاي عراق بمباران كردند. در اين حملات، تعداد زيادي از هواپيماهاي عراقي كه روي باند مستقر شده بودند، منهدم شدند. اين عمليات و نفوذ در خاك عراق تا مناطقي نزديك مرز سوريه و اردن حيرت كارشناسان نظامي خارجي را نيز برانگيخت كه خلبانان ايراني چگونه توانسته‏اند از ديوار توپ‏هاي ضد هوايي و موشك‏هاي زمين به هواي عراق عبور كنند. اين حمله، توان و قابليت رزمي نيروي هوايي را به منصه ظهور رساند و به طرز باشكوهي به نمايش گذاشت.

ولادت حضرت امام "محمد باقر(ع)" (57 ق)

حضرت امام محمد باقر(ع) امام پنجم شيعيان در مدينه به دنيا آمد. مادرش، فاطمه معروف به ام عبداللَّه، دختر امام حسن(ع) مي‏باشد و اين امام از پدر و مادر علوي و هاشمي است. ابوجعفر كنيه‏ي ايشان و باقر و باقرالعلوم نيز از القاب آن حضرت مي‏باشند. وليد بن عبدالملك، سليمان بن عبدالملك، عمر بن عبدالعزيز و هشام ابن عبدالملك در زمان حيات آن امام همام حكومت مي‏كردند. اولاد آن حضرت را پنج پسر و دو دختر نقل كرده‏اند. در زمان امام باقر(ع) علي‏رغم هرج و مرج موجود به جهت تغيير حاكميت اموي به عباسي، زمينه‏اي براي قيام عليه دستگاه جور فراهم نبود. با اين حال در اين ميان، قيام عِلمي، ممكن بود. اين حركت علمي امام در حالي صورت گرفت كه مُلاّهاي درباري كه متكي به زر و زور سلاطين بودند، هر يك مذهبي از خود تراشيده، سبب انحراف شده بودند. امام باقر(ع) در آن دوران، مطالب علمي و اسلامي را بازگو مي‏كرد و چنان در بسط علوم متبحّر بود كه به باقرالعلوم يعني شكافنده‏ي دانش‏ها، معروف گرديد. اين تلاش مقدس به حدي بود كه شيخ مفيد آن را منحصر به فرد مي‏داند و ميزان ظهور علوم دين، آثار و سنت و علوم قرآن، تاريخ و فنون آداب را در اين زمان، بي‏نظير توصيف مي‏كند. اگر به روايات شيعه رجوع كنيم، خواهيم ديد كه بيشترِ آنها از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام است، زيرا امامانِ ديگر، مانند آن دو بزرگوار، براي نشر حقايق مجال نيافته‏اند.

تولد "شيخ الرئيس ابوعلي سينا" فيلسوف و دانشمند شهير ايراني در بخارا (370 ق)

فيلسوف و پزشك نابغه‏ي مسلمان ايراني ابوعلي سينا ملقب به شيخ الرئيس، حجة الحق و استاد استادان در بلخ به دنيا آمد. وي با كمك هوش سرشار خود، به سرعت، تعليمات مقدماتي را آموخت و در ده سالگي كل قرآن را حفظ نمود. ابن سينا پس از فراگيري منطق، هندسه و نجوم، به فلسفه روي آورد و در علوم زمان خود، سرآمد عصر خود گرديد. ابوعلي سينابه خاطر درمان نوح بن منصور،پادشاه سلسله‏ي ساماني، توانست به كتابخانه‏ي دربار او راه يابد واز آن بهره ببرد. ابن سينا مدتي را نيز به مشاغل ديواني از جمله وزارت گذراند. با اين حال، مطالعه و تاليف كتاب از هر كاري براي ابن سينا مطلوب‏تر بود. او نگارش كتاب را از 21 سالگي شروع كرد و در مدت 58 سال زندگي خود، آثار پر ارزشي بر جاي گذارد كه هنوز مورد استفاده‏ي مجامع علمي واقع مي‏شود. از جمله كتاب‏هاي ابن سينا، قانون و شفا و اشارات است. اين دانشمند در سال 428 ق وفات يافت و در همدان مدفون گشت.

تولد "مايكل فارادِي" دانشمند شهير انگليسي و مخترع دينام (1791م)

ميشل يا مايْكِل فارادِي، شيمي‏دان برجسته انگليسي در 22 سپتامبر 1791م در انگلستان به دنيا آمد. وي هر چند داراي تحصيلات رسمي نبود اما به سبب مطالعه مستمر و حضور در درس‏هاي برخي از اساتيد، گنجينه‏اي از اطلاعات علمي اندوخت تا اين‏كه در سال 1824م به عضويت انجمن سلطنتي انگليس پذيرفته شد و در سال بعد به مديريت آزمايشگاه اين انجمن دست يافت. فارادِي با تلاش خود چنان پيشرفت كرد كه به مقام استادي شيمي دست يافت. با اين حال، كار بزرگ او، در رشته برق بود. وي پس از تجارب فراوان دريافت كه يك آهن‏ربا قادر به توليد برق است و بر اين اساس، نخستين دينام برق را كه پيشرو دينام‏ها و مولّدهاي كنوني است اختراع نمود. فارادِي هم‏چنين قوانين الكتروليز مبني بر تجزيه عناصر شيميايى يك ماده به كمك جريان برق را تدوين كرد و براي اولين بار توانست همه گازها را به مايع تبديل كند. فارادِي در سال 1821م براي نخستين بار در تاريخ علم توانست انرژي الكتريكي را به انرژي مكانيكي تبديل كند. اين امر سر و صداي فراواني را به پا كرد و فارادِي را در شمار پيش‏گامان علم قرار داد. وي علاوه بر مطالعه درباره الكتريسيته، در رشته‏هاي علمي ديگر نيز تحقيق مي‏نمود. فارادِي هيچ گاه از اختراعاتش در جهت تجارت و سودجويى استفاده نكرد. او تنها به پژوهش‏هاي علمي علاقه‏مند بود و جنبه‏هاي ديگر براي فارادِي اهميت نداشت. مايكل فارادِي را به دليل اختراع و كشف اصول كلي مولدهاي برقي و مطالعه فراوان در زمينه الكتريسيته، پدر موتور الكتريكي و مولد برق لقب داده‏اند. مي‏توان ادعا كرد كه كليه صنايع برقي جهان، امروزه براساس قوانين فارادِي بنا شده‏اند. به پاس خدمات اين دانشمند بزرگ، يكي از واحدهاي مهم اندازه‏گيري الكتريسيته را فاراد نام‏گذاري كرده‏اند. تحقيقات تجربي در برق در 3 جلد و تحقيقات تجربي در شيمي و فيزيك از جمله آثار اوست. اين دانشمند انگليسي سرانجام در 25 اوت سال 1867م در 76 سالگي درگذشت.

درگذشت علامه "ابوالعلي مودودي" متفكر و دانشمند مسلمان پاكستاني (1979م)

علامه ابوالعلي مودودي انديشمند مسلمان پاكستاني در سال 1903 در اورنگ آباد به دنيا آمد و تحصيلات عاليه‏اش را در علوم ديني ادامه داد. وي در سال 1932م با همفكري و مساعدت گروهي از دوستان خود، مجله‏اي به نام ترجمان قرآن را در حيدرآباد پاكستان منتشر كرد و مدتي نيز از مدرسان برجسته اداره اسلامي دارالسلام در آن منطقه بود. علامه مودودي به عنوان يكي از متفكران بنام جهان اسلام و از روحانيون برجسته شبه قاره هند، پايه‏گذار و عامل مبارزات ضداستكباري در ميان روحانيان اين خطّه بود. وي در سال 1941م در يك حركت سياسي، حزب جماعت اسلامي را با هدف به وجود آوردن يك تشكّل سياسي اسلامي نيرومند ميان مردم و روحانيون پاكستان به وجود آورد. حزب جماعت اسلامي به عنوان اولين تشكيلات منسجم سياسي و اسلامي در تاريخ پاكستان، نقش موثري در روشنگري و ارشاد مردم و نيز افشاي چهره كريه وهابيت در پاكستان ايفا نمود. مودودي در سال 1953م به دليل سازمان دادن چندين رشته تظاهرات عليه فرقه‏هاي ضاله قادياني و وهّابي به زندان افتاد. علامه مودودي كه يك‏صد تاليف سياسي و اسلامي دارد، اولين مرجع بزرگ اسلامي است كه حمايت علني و قاطع خود از انقلاب اسلامي ايران را در پاكستان اعلام كرد. اين دانشمند بزرگ مسلمان سرانجام در 22 سپتامبر 1979م در 76 سالگي در شهر لاهور، دار فاني را وداع گفت.